Friday, September 17, 2021

Ένα κοχύλι από την Αμμόχωστο

 

Ένα άρθρο μου στην εφημερίδα "Πελοπόννησος" της προηγούμενης Κυριακής.

ΕΝΑ ΚΟΧΥΛΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΜΜΟΧΩΣΤΟ

Βρίσκεσαι ταξιδευτής στην πρωτεύουσα μιας χώρας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Γύρω σου μιλάνε ελληνικά. Εκεί που περπατάς, στη μέση του δρόμου, βλέπεις ξαφνικά μπροστά σου ένα φυλάκιο .Για να συνεχίσεις τη διαδρομή σου πρέπει να δείξεις το διαβατήριό σου σε έναν ένστολο υπάλληλο ενός ανύπαρκτου κράτους. Καλωσήλθες στην Λευκωσία! Καλωσήλθες στην Κύπρο!

Πώς να προσδιορίσεις το συναίσθημα που γεννιέται την ώρα που βιώνεις την πρόσκρουση στο παράδοξο; Πώς να δικαιολογήσεις στον εαυτό σου το ότι παραδίδεις για παράνομο έλεγχο το νόμιμο διαβατήριό σου; Πώς να διαχειριστείς την αίσθηση ότι βρίσκεσαι σε έναν τόπο όπου κανέναν θεσμό δεν αποδέχεσαι και κανένας θεσμός δε σε προστατεύει; Βρίσκεσαι σε έναν τόπο άτοπο.

Προχωρώντας στην ενδοχώρα, συναντάς ένα περιβάλλον γνώριμα ελληνικό, με βλάστηση και θαλασσινό αγνάντεμα από αμφιθεατρικά χωριά. Τα τοπωνύμια εκτουρκισμένα. Τα περισσότερα σπίτια πριν από την εισβολή του ’74, οι τρούλοι των εκκλησιών, ακρωτηριασμένοι, χωρίς σταυρό. Τα νεκροταφεία των παλαιών, των προαιώνιων κατοίκων, των Ελλήνων βεβηλωμένα, με σπασμένους σταυρούς και κατεστραμμένα τα πρόσωπα των νεκρών. Τα ονόματα, όμως, είναι εκεί πάνω στις σπασμένες πλάκες, να φωνάζουν το «ε» και το «η», την Ελένη του Ευριπίδη και του Σεφέρη, την Ελένη που έζησε και πέθανε στον Άγιο Επίκτητο που τώρα τον λένε Ҫatallköy μα πάντα Άγιος Επίκτητος είναι.

Προσπαθείς να μπεις στη θέση εκείνου που για να ξαναδεί τον τόπο όπου γεννήθηκε θα πρέπει να πάρει την άδεια ενός υπαλλήλου θεσμικά μετέωρου. Για να δει το σπίτι του θα πρέπει να σταθεί απέξω εξόριστος κι από μέσα να ακούει τις τουρκικές συνομιλίες των νέων ενοίκων που απλώνουν τα ρούχα τους στην αυλή όπου έπαιζε και κοιμούνται στο παιδικό του δωμάτιο.
Παντού τουρκικά στρατόπεδα, τουρκικές σημαίες μαζί με την παρωδία της σημαίας του ψευδοκράτους, ολόιδια με την τουρκική με αντιστροφή των χρωμάτων, αγάλματα του Κεμάλ Ατατούρκ. Αυτό, όμως, που εντυπωσιάζει ακόμη περισσότερο είναι τα επιβλητικά τζαμιά. Νεόδμητα και πολλά υπό κατασκευή δεσπόζουν και στο πιο μικρό χωριό. Υπόμνηση του καίριας σημασίας συνθήματος της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής :Τούρκος σημαίνει μουσουλμάνος και κυρίως το αντίστροφο: κάθε μουσουλμάνος είναι δυνητικός Τούρκος.

Ταξιδεύοντας ανατολικά, φτάνεις στην Αμμόχωστο, την πιο όμορφη και κοσμοπολίτικη πόλη, πριν την εισβολή του ’74. Ατελείωτα χιλιόμετρα απομόνωσης και αποκλεισμού της πρόσβασης με συρματόπλεγμα. Προσπαθείς να συλλάβεις φευγαλέες εικόνες από τους δρόμους και τα σπίτια, καθώς η φωτογράφιση απαγορεύεται. Η φύση έχει ανακτήσει την κυριαρχία της πάνω στο δομημένο περιβάλλον. Άγρια βλάστηση στις λεωφόρους. Πάνω στα πολυώροφα ξενοδοχεία στην άκρη του κύματος, με τα μπαλκόνια να γέρνουν μισογκρεμισμένα, μαντεύεις τα ίχνη από τα βλέμματα των τουριστών 50 χρόνια πριν, όταν θα έφταναν εξουθενωμένοι και θα τα αντίκριζαν ενθουσιασμένοι. Αυτοκίνητα όπου έχουν ριζώσει αγριόχορτα και σιωπηλές αυλές σπιτιών με ξερές φραγκοσυκιές να γέρνουν πάνω στα κάγκελα.

Η πόλη μαρμαρωμένη αναμένει τη δικαιωματική επιστροφή των κατοίκων της. Μόνο που κι εδώ, συντελείται σταδιακά άλλη μια προκλητική παραβίαση ψηφισμάτων του ΟΗΕ από την Τουρκία με το άνοιγμα ενός μέρους της .Άλλωστε, το ψευδοκράτος δεν λειτουργεί παρά σαν τουρκική αποικία.

Φεύγοντας, ακριβώς στο όριο της περίφραξης πάνω στη θάλασσα, μισό από τη μια μεριά και μισό από την άλλη του συρματοπλέγματος είναι ένα ροδαλό κοχύλι. Το παίρνεις μαζί σου. Ένα κομμάτι λογικής και δικαιοσύνης, ένα αχνάρι του τόπου και της ιστορίας του σε αυτό το μικρό κοχύλι από την Αμμόχωστο. Για να μη λησμονήσεις .
ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ!

Ειρήνη Καλτσά

No comments: