Λογοτεχνικά Βραβεία - Ο λώρος τους με τον Μακάριο

Του Άντη Ροδίτη 

Είναι γεγονός ότι μου έχουν απονεμηθεί μερικά βραβεία λογοτεχνίας, κυρίως από τον αναξιόπιστο θεσμό των Πολιτιστικών Υπηρεσιών (και άλλα τόσα που μου έκλεψε με δόλο ο ίδιος θεσμός), αλλά δεν νομίζω να φτάσω ποτέ στο επίπεδο να γράψω ένα έργο που θα είναι ταυτόχρονα κι επί ίσοις όροις τραγικό και κωμικό. Τόσο πολύ τραγικό, μέχρι λυγμών, τόσο πολύ κωμικό που να πέφτεις κάτω από τα γέλια. Ούτε υπάρχουν αναγνώστες ή θεατές που ν’ αντέχουν τέτοιο έργο. Γι’ αυτό φροντίζουν τα ηλεκτρονικά ΜΜΕ.

Πάντως το θέμα υπάρχει: είναι η Κύπρος.

Στη γιορτή του Μακαρίου (πού αλλού γιορτάζουν τα ονομαστήρια των πεθαμένων;), που έλαβε χώραν (πού αλλού παρά στην Αρχιεπισκοπή;), ο νυν Αρχιεπίσκοπος μας συμβούλευσε στο όνομα του Μακαρίου να έχουμε ομόνοια. Από πού κι ως πού να έχουμε στο όνομά του Μακαρίου «ομόνοια»; Δεν είναι εκείνος ο βασικός διχαστής των Κυπρίων; Δεν ήταν ο πρώτος που άλλα λέγοντας και άλλα πράττοντας δίχαζε τον λαό και πίστευε (ήταν της πίστης άνθρωπος) ότι το κόλπο έπιανε; Και το κόλπο σίγουρα έπιανε, μέχρι που με τα «κόλπα» μάς έπιασαν οι Τούρκοι.

Δεν θέλω να πω άλλα για την «ομόνοια», ένεκα μόνο η Ομόνοια Λευκωσίας πίνει ακόμα νερό στ’ όνομα του (επειδή ο Αρχιεπίσκοπός μας ήταν και… κομμουνιστής) συν το ΔΗ. ΚΟ., συν η ΕΔΕΚ, συν ο Περδίκης, συν όλοι οι ζαβροδεξιοί που τους έμαθε ο ζαβροδεξιός να «μυκτηρίζουν τα πάντα» (Παντελής Μηχανικός») και «να κοροϊδεύουν τους άλλους» (Παντελής Μηχανικός), πάντα με το αζημίωτο φυσικά. Μόνο η πατρίδα ζημίωνε, δηλαδή… κανένας!

Ένα από τα άνευ προηγουμένου κωμικοτραγικά μας εδώ είναι και η εντύπωση ότι εκείνοι που κυβερνούν αποτελούν το κατεστημένο! Λάθος. Το κατεστημένο (ΑΚΕΛ και Σία) επιβάλλει σε αυτούς που κυβερνούν την αντι-δυτική, «μακαριακή» ιδεολογία του στο εσωτερικό και οι κυβερνώντες ασκούν την αντι-μακαριακή, φιλοδυτική πολιτική τους στο εξωτερικό!

Γελάμε ή κλαίμε; Μα και τα δυο. Το ΡΙΚ, όργανο του κατεστημένου, θα κάμει, λέει, σειρά προγραμμάτων με τους λόγους τού Μακαρίου!! Ποιους λόγους; Εκείνους που έβριζε τον Παπανδρέου και την Ελλάδα συλλήβδην επειδή μάχονταν για την Ένωση ή εκείνους που φώναζε ο ίδιος ότι θέλει Ένωση αλλά εργαζόταν για την ανεξαρτησία» (όπως λέει ο συνεργάτης του Ανδρέας Παπανδρέου, στο Η Δημοκρατία στο απόσπασμα, Λιβάνης 2006, σ. 223);

Εντάξει, δεν αντιλέγω, πλειοψηφούν οι ηλίθιοι, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι οι υπόλοιποι θα βάλουν φίμωτρο και θ’ αρκεστούν στο μούγκρισμα σε κλειστά δωμάτια. Γελιούνται αν το νομίζουν.

Πίσω στη «γιορτή» των ονομαστηρίων τού πεθαμένου.

Ήταν, λέει, και ο Επιτετραμμένος της (καημένης μας) Ελλάδας εκεί και… ομίλησε κι αυτός! Το Ίδρυμα επέλεξε να μας δείξει στο δελτίο ειδήσεών του (Γωγώ με σάνταλα μες το καταχείμωνο, γόβα στιλέτο) το εξής απόσπασμα από την ομιλία του Επιτετραμμένου: «Ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος υπήρξε χαρισματικός ηγέτης με παγκόσμια ακτινοβολία και με ιδιότητες απρόσιτες στον κοινό άνθρωπο! Οι πολιτικές επιλογές του εξακολουθούν ν’ αποτελούν αντικείμενο μελέτης και ανάλυσης»!!

Κρατηθείτε, συγκρατηθείτε, μην κλάψτε, μην γελάσετε. Σταθείτε ακίνητοι. Συγκεντρωθείτε. Ξεσπάστε:

Ρε, επιτετραμμένε μου, ΠΟΙΟΣ σου το επέτρεψε;

Ρε, ήταν η Βούγιο ο Μακάριος και μας νοιάζει αν ήταν «χαρισματικός» ή αν ήταν παγκοσμίως… «ακτινοβόλος»; Μπας κι ανακάτεψες το Χόλυγουντ με το μέλλον της Κύπρου; Και πώς βοήθησαν την Κύπρο αυτά τα χαρίσματά Του; Ή, μήπως, αυτές οι «δόξες» κι αν έπαιξαν τον πρώτο ρόλο που πήρε την Κύπρο στον λαιμό του;

Πες το ξεχνάμε αυτό. Πάμε στο επόμενο: «με ιδιότητες απρόσιτες στον κοινό άνθρωπο»! Ρε, είμαστε στο Η Παρθένος σήμερον τον υπερούσιον τίκτει; Και η γη το σπήλαιο τω απροσήτω προσάγει; Ρε, ήταν… απρόσιτος στον κοινό άνθρωπο ο Μακάριος; Αν εννοείς ότι δεν άφηνε να τον πλησιάζουν πέφτεις πολύ όξω, ένεκα ο κάθε γλείφτης μπορούσε να πάει εκεί και να γλείφει μέχρι που να φύγει γλιστρώντας μες στα σάλια του, κι αν εννοείς την ουσία του, τον νου του, ας πούμε, τότε θα έπρεπε να ξέρεις ότι μόνο ο Θεός είναι απρόσιτος στην ορθόδοξη Πίστη. 

Δύο τινά μπορούν να συμβαίνουν: Ή ο ανεπίτρεπτος επιτετραμμένος είναι προτεστάντης και το κρύβει ή έχει διαβάσει τα έργα της μεγάλης ηρωίδας της Κύπρου Ουρανίας Κοκκίνου, η οποία στον Α΄ τόμο των «Απάντων  Μακαρίου» (που παρεμπιπτόντως βραβεύτηκαν στην εκδήλωση από τους… εκδότες τους) περιγράφει τη γέννησή Του με λόγια των… ευαγγελίων, ως να ήταν… ο Χριστός! «Γεννήθηκε», λέει, «στη μάντρα ενός βοσκού…», και «το πρώτο βρεφικό κλάμα αντήχησε μέσα στην ησυχία του δάσους και η ελπίδα χαμογέλασε στο ευτυχισμένο πρόσωπο του ανυποψίαστου βοσκού. Το μυστήριο της σωτηρίας του σκλάβου λαού άρχισε να υποφώσκει…» κ.ο.κ. Μόνο οι τρεις μάγοι με τα δώρα δεν έκαναν την εμφάνισή τους και το… άστρο! Αλλά τι να σου έκανε ένα άστρο μπροστά στον Μακάριο, που ήταν ο ίδιος… εκτυφλωτικά (κυριολεκτικά) ακτινοβόλος;

Υπόψη ότι η αυτόπτης μάρτυς της γεννήσεως του… σωτήρος της Κύπρου εξέδωσε εγκύκλιο στις 27/12/1976 με την οποία ζητούσε την κατάργηση της ελληνικής σημαίας στην Κύπρο γιατί… «εξανάγκαζε» τη νεολαία να ορκίζεται σ’ αυτήν! Μιλά εξ ιδίας πείρας; Εξηναγκάσθη και εβιάσθη η ίδια να ορκιστεί στην ΕΟΚΑ και στην ελληνική σημαία;

Και για να τελειώνουμε, κύριε ανεπίτρεπτε επιτετραμμένε μου (που δεν ξέρεις πόσο με θλίβει να γράφω αυτά στον εκπρόσωπο της μόνης πατρίδας που έχω), μάθε ότι «οι πολιτικές επιλογές του», όχι μόνο δεν «εξακολουθούν ν’ αποτελούν αντικείμενο μελέτης και ανάλυσης», αλλά και πάσα μελέτη κριτικής της πολιτικής του απαγορεύεται, λογοκρίνεται και αποσιωπάται.

Ζητείστε από το ΡΙΚ να σας παρουσιάσει τις επιστολές που παίρνει επί του θέματος και ρωτήστε και τον κατ’ εξοχήν λογοκριτή τού Πανεπιστημίου Κύπρου να σας πει πού ακριβώς… γράφει έκαστο ντοκουμέντο, έγγραφο ή μαρτυρία που δεν εξυμνεί τον… υπερούσιο!! Στο δεξί του ή στο αριστερό του ή (γιατί όχι;) και στα δυο;

Διάβασα το βιβλίο του Γαβριήλ Μηνά Η Εθνική αυτοματαίωση του Ελληνισμού στην Κύπρο, Αρμός 2007, μόλις εκδόθηκε.

Είχε ήδη εκδοθεί το Την Ελλάδα θέλομεν και ας τρώγωμεν πέτρες, από την Εστία, το 2006: ένα χρονικό των πολιτικών και καλλιτεχνικών γεγονότων από το 1950 ως το 2000 στην Κύπρο, όπως τα έζησα. Ήταν το μόνο υποψήφιο για βράβευση στην κατηγορία «χρονικό/μαρτυρία». Στην Αθήνα ο Νάσος Βαγενάς κατέταξε το βιβλίο σε κείνα που εκδίδονται εκτός Ελλάδος αλλά αξίζουν  περισσότερο από άλλα που εκδίδονται στην Ελλάδα κι ο Χρήστος Γιανναράς, έγραψε στην «Κ» της Κυριακής την ευχή να βρισκόταν και στην Ελλάδα ένας που να έγραφε ένα αντίστοιχο βιβλίο για τα ελλαδικά πράγματα.

Στη Λευκωσία οι Πολιτιστικές Υπηρεσίες (Ελένη Νικήτα, Παύλος Παρασκευάς) απέκλεισαν το βιβλίο από υποψήφιο βράβευσης. Δηλαδή το απέκλεισαν από το να ακουστεί στο ευρύτερο κοινό. Το έμαθα εκ των υστέρων. Αποτάθηκα για κάποιου είδους έρευνα στο Γραφείο Επιτρόπου Διοικήσεως, που αποφάσισε ότι οι Πολιτιστικές Υπηρεσίες έκαναν λάθος και θα έπρεπε να ζητήσουν, με κάποιο τρόπο, «συγγνώμη» από τον συγγραφέα! Αν είδατε εσείς «συγγνώμη» είδα κι εγώ!

Στο μεταξύ, τον επόμενο χρόνο οι Πολιτιστικές μας Υπηρεσίες, για να γλιτώσουν από τον μπελά των χρονικών/μαρτυριών, κατάργησαν την σχετική κατηγορία. Τους έγραψα πολλές φορές, τα έγραψα και στο διαδίκτυο, ότι ήταν προτιμότερο να καταργούσαν (αν ετίθετο τέτοιο δίλημμα) την κατηγορία «μυθιστόρημα» παρά την τόσο σημαντική για την Κύπρο κατηγορία «χρονικό/μαρτυρία». Στου κουφού την πόρτα.  

Το αφήνουμε αυτό.

Όταν διάβασα την Εθνική αυτοματαίωση του Ελληνισμού στην Κύπρο του Γαβριήλ Μηνά, ενθαρρύνθηκα να γράψω ακόμα πιο τολμηρά για τις αλήθειες της Κύπρου κι έγραψα το Δέκα χιλιάδες μέλισσες, Αρμός 2010. Μετά από πολλά κοιλιοπονήματα και στραβομουτσουνιάσματα έδωσαν στο βιβλίο το βραβείο πεζογραφίας. Τα λέω αυτά για να δείξω πόσο σημαντικό είναι το βιβλίο του Μηνά, αφού ενέπνευσε άλλους να γράψουν κι άλλα βραβεύσιμα βιβλία.

Το Υπουργείο Εξωτερικών της Κύπρου θα ήξερε πολύ καλύτερα το δίκαιο της Κύπρου και πώς δεν υπηρετήθηκε όπως έπρεπε από μας τους ιδίους, αν προμηθευόταν μερικά αντίτυπα της Εθνικής αυτοματαίωσης του Ελληνισμού στην Κύπρο για τους διπλωμάτες- υπαλλήλους του. Το έχουν άραγε στη βιβλιοθήκη τους;

Από την άλλη, στο ΡΙΚ, αν έστω και μια κυβέρνηση αντιμετώπιζε το Κυπριακό εκτός του πλαισίου της (δικαιολογημένης) βιασύνης να «λυθεί», θα έβαζαν όρο απαράβατο, ειδικά για τους παραγωγούς-σκηνοθέτες ειδήσεων, ντοκιμαντέρ, προγραμμάτων πολιτικής και ιστορίας, να κάτσουν εξετάσεις με θέμα το βιβλίο Η Εθνική αυτοματαίωση του Ελληνισμού στην Κύπρο. Μόνο έτσι θα υπήρχε μια σχετική εγγύηση ότι δεν θα ακούγαμε τα όσα κουφά ακούμε συχνά και τα οποία κορυφώθηκαν με το χθεσινοβραδυνό πρόγραμμα «Χρονογράφημα», όπου λέχθηκε (ανάμεσα σ’ άλλα) ότι ο Μακάριος… «αυτοεξορίστηκε στις Σεϋχέλλες»!!

 

Δεν ξέρω αν η Η Εθνική αυτοματαίωση του Ελληνισμού στην Κύπρο υπάρχει καν στη βιβλιοθήκη του ΡΙΚ. Και να υπάρχει είναι ξεκάθαρο ότι οι ερευνητές-δημοσιογράφοι του ΡΙΚ δεν το διάβασαν. Ούτε και τίποτε άλλο φαίνεται να διάβασαν. Από που αντλούν τις πληροφορίες τους;

Δεν φταίνε αυτοί, γι’ αυτό δεν γράφω τα ονόματά τους. Τι να φταίνε τα μειράκια και τα κοριτσόπουλα αν έτσι τα καθοδηγούν οι σοφοί και οι ταγοί του πνεύματος στην Κύπρο;

Στη βιβλιοθήκη του ΡΙΚ υπάρχει πάντως το βιβλίο Τα Γράμματα στη Μητέρα του Κώστα Μόντη, Αρμός 2015. Υπάρχει γιατί το έγραψα και το χάρισα, σε δύο αντίτυπα, στη βιβλιοθήκη του ΡΙΚ. Αν του έριχναν μια ματιά δεν θα ήξεραν απλώς ότι ο Μακάριος δεν… αυτοεξορίστηκε στις Σεϋχέλλες αλλά ότι έφυγε με την πρώτη ευκαιρία από εκεί προκειμένου να υπηρετήσει την «ανεξαρτησία», αν και ήταν ορκισμένος στην Ένωση.

Θα μάθαιναν ότι καθόλου δημοκρατικά δεν έδωσε στον λαό το δικαίωμα το 1968 να… αποφασίσει αν τον ήθελε ή όχι για Πρόεδρο! Επέβαλε με τη βία και τον δόλο στον λαό να τον ψηφίσει και γι’ αυτό το ποσοστό που πήρε (96, 26%) αποτελεί από μόνο του απόδειξη υπό ποίες συνθήκες έγιναν οι… «εκλογές»!  Δεν ήταν,  δηλαδή, απλώς «λαοπλάνος» όπως είπε το ΡΙΚ, χωρίς καλά-καλά να ξέρει τι λέει.  

Και άλλα πολλά θα μάθαιναν οι «δημοσιογράφοι-ερευνητές» του Ιδρύματος αν διάβαζαν τα βιβλία που δεν είναι ανάγκη καν ν’ αγοράσουν αφού τους τα χαρίζουν. Αλλά τέτοια βιβλία γιατί να προσεχθούν όταν οι σοφοί, οι ταγοί του πνεύματος, οι κριτικοί των Πολιτιστικών Υπηρεσιών σοφίζονται διάφορα κόλπα να τ’ αποκλείσουν για λόγους που μόνο οι ίδιοι καταλαβαίνουν; Κι όταν τους ρωτάς να εξηγήσουν χάνουν τη μιλιά τους; Μόνο μέσα στους κλειστούς τοίχους του Υπουργείου Παιδείας γίνονται λαλίστατοι! 

Εννοώ, στην περίπτωση του βιβλίου για τον Μόντη, τον θεολογίζοντα φιλόλογο Νικόλαο Ορφανίδη, την… κορυφαία εξ Ελλάδος κριτικό της λογοτεχνίας Φραγκίσκη Αμπατζοπούλου, τον επιθεωρητή μέσης Λεωνίδα Γαλάζη, έναν αγνώστων λοιπών στοιχείων καθηγητή Στέφανο Ευθυμιάδη και τη γνωστή φιλόλογο Κίκα Ολυμπίου, που διαφώνησε μεν με τον αποκλεισμό του βιβλίου αλλά στόμα έχει και μιλιά δεν έχει. Για το καλό ποιου; Της πατρίδας;

Άντης Ροδίτης