Η Αρμενική κοινότητα Κύπρου, τα ήθη και τα έθιμα των Χριστουγέννων, με τον Λουκά Χάματσο

Εμείς και ο κόσμος μας

Ο εξαίρετος δημοσιογράφος Λουκάς Χάματσος στην πολύ επιτυχημένη τηλεοπτική του εκπομπή, «Εμείς και ο κόσμος μας» στο ΡΙΚ, παρουσίασε ανήμερα των Χριστουγέννων των Αρμενίων, την ενδιαφέρουσα εκπομπή με θέμα: «Η Αρμενική κοινότητα Κύπρου, τα ήθη και τα έθιμα των Χριστουγέννων». Φιλοξένησε δυο γυναίκες Αρμενικής καταγωγής την Λόρα Μακετζιάν και την Έλση Ουντζιάν, οι οποίες μίλησαν για τα ήθη και έθιμα των Αρμενίων κατά τη διάρκεια των Χριστουγέννων.Στην εισαγωγή του ο Λουκάς Χάματσος ανάμερε μεταξύ άλλων ότι: Η Αρμενική κοινότητα που έχει αιώνες παρουσίας στο νησί, τιμά με τους ανθρώπους της την ευρύτερη κοινότητα αυτού του τόπου και συνεισφέρει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο ως ένα σύνολο αυτού του λαού, αυτού του τόπου.

Παρουσίασε μέσω Skype την Αυτού Μακαριότητα τον Αρχιεπίσκοπο Αρμενίων Κύπρου Χορέν Τογραματζιάν, ο οποίος απηύθυνε τις ευχές του.

Μίλησε επίσης μέσω Skype με την πρόεδρο της Ένωσης Ελληνικών κοινοτήτων στο Ερεβάν, της Αρμενίας, Μαρίας Λαζάρεβα.

Ο Εκπρόσωπος των Αρμενίων στη Βουλή των Αντιπροσώπων κος Βαρτκές Μαχτεσιάνα αναφέρθηκε εκτενώς λέγοντας τα εξής σημαντικά: «Η σχετικά μικρή σημερινή Αρμενοκυπριακή κοινότητα ουσιαστικά αποτελείται από απογόνους των επιζώντων της Αρμενικής Γενοκτονίας και αποτελεί τμήμα της ευρύτερης Αρμενικής Διασποράς.

Ωστόσο, η αρμενική παρουσία στην Κύπρο ανάγεται στο 578 μ.Χ., κατά τη Βυζαντινή περίοδο, όταν δημιουργήθηκαν χωριά στην Κύπρο, όπως το Αρμενοχώρι και η Αρμίνου, ενώ η Αρμενική ήταν μία από τις επίσημες γλώσσες της Κύπρου κατά τη Λατινοκρατία. Αν και τα περισσότερα ίχνη τους έχουν χαθεί προ πολλού, το φημισμένο Μοναστήρι του Αγίου Μακαρίου στον Πενταδάκτυλο, ο Γοτθικός καθεδρικός ναός της Παναγίας της Τύρου ή της Τορτόζας στη Λευκωσία, καθώς και η πανέμορφη εκκλησία της Παναγίας του Καντσβώρ στην Αμμόχωστο, μαρτυρούν την παρουσία των Αρμενίων στην Κύπρο κατά τη Φραγκοκρατία, την Ενετοκρατία και την Τουρκοκρατία.

Οι Αρμένιοι που ζουν στην Κύπρο σήμερα είναι περίπου 4.000 άτομα, εκ των οποίων οι πλείστοι διαμένουν στη Λευκωσία· αρκετοί Αρμένιοι διαμένουν στη Λάρνακα και τη Λεμεσό, ενώ μικρότεροι αριθμοί διαμένουν στην Πάφο και σε κάποια χωριά. Είναι μια καλά οργανωμένη κοινότητα με Μητρόπολη στη Λευκωσία, δικές της εκκλησίες, εκπαιδευτικά ιδρύματα, οργανωμένα σύνολα, μνημεία και κοιμητήρια, καθώς επίσης και μέσα μαζικής ενημέρωσης. Επιπρόσθετα, ένα γεγονός για το οποίο είμαστε ιδιαίτερα περήφανοι.

Η σχέση των Αρμενίων με την Κύπρο και η παρουσία τους στο νησί είναι πολύ παλιά και έχει υπάρξει μια αμοιβαία οικονομική και πολιτιστική συνάφεια για πολλούς αιώνες. Οι Αρμένιοι της Κύπρου είναι μια δομημένη κοινότητα με μακρά ιστορία και η παρουσία τους έχει εμπλουτίσει το νησί με αρκετούς τρόπους· αποτελούν αναγνωρισμένη μειονότητα με τη δική της γλώσσα, σχολεία, εκκλησίες, κοιμητήρια, μνημεία, μέσα ενημέρωσης, κοινωνικούς φορείς, έθιμα, παραδόσεις και πολιτιστική ζωή.

Κατά τα τελευταία 55-60 χρόνια, ο αριθμός των Αρμενίων της Κύπρου έχει μειωθεί λόγω μεταναστεύσεων σε άλλες χώρες και ενσωμάτωση στην ευρύτερη κυπριακή κοινωνία, συμπεριλαμβανομένων μεικτών γάμων· ο αριθμός της σήμερα είναι μικρότερος απ' ό,τι ήταν πριν από 80 ή 90 χρόνια πριν. Από οικονομική άποψη, οι Αρμενοκύπριοι έχουν την τάση να είναι αυτοεργοδοτούμενοι επιχειρηματίες/έμποροι, επαγγελματίες και τεχνίτες.

Παρά το σχετικά μικρό αριθμό Αρμενίων που ζουν στην Κύπρο, η Αρμενοκυπριακή κοινότητα είχε σημαντικό αντίκτυπο στην Αρμενική Διασπορά και το αρμενικό έθνος γενικότερα: κατά το Μεσαίωνα, η Κύπρος είχε μια εκτεταμένη σύνδεση με το Αρμενικό Βασίλειο της Κιλικίας, ενώ η Μονή του Καντσβώρ είχε σημαντική παρουσία στην Αμμόχωστο· κατά την Τουρκοκρατία, η Εκκλησία της Παρθένου Μαρίας και το Αρμενομονάστηρο ήταν μεγαλοπρεπή.

Το καμάρι της Αρμενικής κοινότητας, το Μελκονιάν εκπαιδευτικό Αρμενικό ίδρυμα στη Λευκωσία, ένα από τα σημαντικότερα εκπαιδευτικά κέντρα των Αρμενίων της διασποράς που ιδρύθηκε το 1926, με τεράστια προσφορά στην εκπαίδευση, τις τέχνες και τον πολιτισμό, δυστυχώς έκλεισε το 2005. Τα δύο ιστορικά κτίρια, η έπαυλης, το μνημείο και το ιστορικό αλσύλλιο – χαρακτηρίζονται διατηρητέα και «ειδικού αρχιτεκτονικού, ιστορικού και κοινωνικού χαρακτήρα και φυσικής καλλονής».