Η δημόσια και ιδιωτική ραδιοτηλεόραση

Επαναπροσδιορισμός αξιών και στόχων

Του Φοίβου Νικολαΐδη

Η γνωστή αρχαία ρήση: «Ουδέν κακό αμιγές καλού». (Κάθε κακό φέρνει και καλά) είναι πάντα επίκαιρη. Η σοβαρή οικονομική κρίση που έχει χτυπήσει (και) τον τόπο μας, επιβάλλει τον άμεσο  επαναπροσδιορισμό των αξιών και των στόχων που θέτουμε ως κοινωνία για την παραπέρα πορεία μας.

Βλέποντας τα πράγματα από αυτή τη γωνία, έχουμε μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για ανασύνταξη των δυνάμεων μας και ένα νέο ξεκίνημα.

Ένα ιδιαίτερα  σημαντικό κομμάτι του ευρύτερου δημόσιου τομέα που συμβάλλει στην εδραίωση των δημοκρατικών θεσμών, είναι και η δημόσια Ραδιοτηλεόραση (ΡΙΚ).

Μέσα στο πλαίσιο της υψηλής αποστολής της, μπορεί να συμβάλει ακόμη περισσότερο στην ανύψωση του πολιτιστικού μας επιπέδου. Γι’ αυτό οφείλει και πρέπει κι αυτή να εκσυγχρονιστεί. 

Οι αλλαγές και οι προβληματισμοί

Μετά τις σαρωτικές αλλαγές στο τηλεοπτικό πεδίο σ’ ολόκληρη την Ευρώπη, οι συζητήσεις για το ρόλο και τον τρόπο λειτουργίας των ΜΜΕ γενικά, είναι συνεχείς και ανεξάντλητες.

Οι προβληματισμοί αυτοί πρέπει να απασχολήσουν σοβαρά και τη δική μας πολιτεία, ώστε να παρθούν οι σωστές αποφάσεις, που θα καθορίσουν το μέλλον της δημόσιας και της ιδιωτικής ραδιοτηλεόρασης.

Υπάρχει σωρεία μελετών, εκθέσεων, αλλά και ψηφισμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, του ΟΗΕ, της ΟΥΝΕΣΚΟ και άλλων διεθνών οργανισμών για τη λειτουργία και το ρόλο των ΜΜΕ σε μια ευνομούμενη δημοκρατία.

Λαμβάνοντας υπόψη την οικονομική κρίση και το περιβάλλον της ραγδαίας τεχνολογικής αλλαγής, η ΕΕ συστήνει τη δημιουργία δέσμης μέτρων για την επιβίωση των αξιών και των καθηκόντων των ανεξάρτητων μέσων. Ζητεί επίσης, κανόνες για να διασφαλιστεί η ορθή αντιμετώπιση και επίλυση συγκρούσεων συμφερόντων, όπως αυτών που προκύπτουν από τη συγκέντρωση πολιτικών αξιωμάτων και τον έλεγχο των ΜΜΕ.

Κανόνες και κώδικες

Είναι παράδοξο, να ακούγεται και να γράφεται ότι η δημόσια ραδιοτηλεόραση πρέπει να είναι αντικειμενική και επιπέδου, αλλά, ταυτόχρονα, να μην απαιτείται το ίδιο και από την Ιδιωτική, ώστε να επιδιώκεται η καθολική, ποιοτική αναβάθμιση του ραδιοτηλεοπτικού τοπίου. Κανόνες και κώδικες πρέπει να υπάρχουν για όλους. Τόσο για τη Δημόσια όσο και για την Ιδιωτική Ραδιοτηλεόραση.

Τα πολύ σοβαρά ζητήματα της ανεξαρτησίας και της ποιότητας των ΜΜΕ απασχολούν συνέχεια χώρες με υψηλά επίπεδα δημοκρατικού βίου, όπου πολλά έγιναν με καλά αποτελέσματα ή τουλάχιστον καλύτερα από τα δικά μας!

Όπως πολλοί άλλοι ευαίσθητοι τομείς της οικονομίας, έτσι και τα ιδιωτικά ΜΜΕ θα πρέπει να τυγχάνουν δημόσιας αρωγής και στήριξης. Αυτό όμως, θα πρέπει, να γίνεται πάντοτε με περίσκεψη,  μελέτη, έρευνα και εμπειρογνωμοσύνη.

Ας κοιτάξουμε επιτέλους  τα προβλήματα που ταλανίζουν τον τόπο με  καθαρή ματιά και εκσυγχρονιστική διάθεση.  Ας δούμε  –για πρώτη φορά ίσως-  τα προβλήματα της κοινωνίας συνολικά  και όχι αποσπασματικά και με ιδιοτέλεια.

Ευτυχώς, έχουμε το πλεονέκτημα να δούμε τι κάνουν άλλοι, πιο εξελιγμένοι ό εμάς στον τομέα αυτό και να αντιγράψουμε επιτυχημένα μοντέλα, που δεν είναι μόνο στην Ε.Ε. αλλά και σε άλλες χώρες, όπως ο Καναδάς, η Νέα Ζηλανδία και αλλού.

 

Το εισόδημα του ΡΙΚ από τις διαφημίσεις

Γίνεται σήμερα λόγος για αφαίρεση του εισοδήματος που εξασφαλίζει το ΡΙΚ από διαφημίσεις. Μια τέτοια εξέλιξη φυσικά, θα επιβαρύνει τους πολίτες. Είναι θέμα που σίγουρα, μπορεί να γίνει αντικείμενο ενός δημόσιου διαλόγου, έτσι, ώστε ύστερα από σοβαρό προβληματισμό και μελέτη να εξαχθούν ορθά συμπεράσματα.

Θα μπορούσε για παράδειγμα, το ετήσιο ποσό εσόδων που εξασφαλίζει το ΡΙΚ από διαφημίσεις, να δίδεται από το κράτος στους ιδιωτικούς ραδιοτηλεοπτικούς σταθμούς υπό τύπο ενίσχυσης και κινήτρων για ποιοτικές εκπομπές σε θέματα εκπαίδευσης, υγείας, πολιτισμού ή διαγωνισμών, υποτροφιών κ.λπ.

Συζήτηση λοιπόν και διάλογος για τον τρόπο χρηματοδότησης της Δημόσιας Ραδιοτηλεόρασης με παράλληλο όμως εκσυγχρονισμό του θεσμικού και νομοθετικού πλαισίου της Ιδιωτικής Ραδιοτηλεόρασης, έτσι ώστε, η όλη προσπάθεια να καταλήγει προς όφελος του πολίτη και να δίνει δίκαιη αξία στην κοινωνία και το κράτος.