Ο Πρωθυπουργόςτης Ελλάδας Γεωργιος Παπανδρέου κατηγόρησε τον Μακάριο ότι αποφάσισε εν πλήρει αγνοία του την επιχείρηση στην Τηλλυρία.Ανέφερε ο Γεώργιος Παπανδρέου σε επιστολή του στον Πρόεδρο Μακάριο στις 29.8.1964:
Μακαριώτατε,
"Κατόπιν της νεας κρίσεως η οποία έχει προκληθή από την επικειμένην μερικήν αντικατάστασιν των ανδρών της ΤΟΥΡΔΥΚ θεωρώ επιβεβλημένον να ανακεφαλαιώσω και να διευκρινήσω και εγγράφως τας κοινάς αποφάσεις μας:
1. Εμείναμεν σύμφωνοι ότι το Κυπριακόν θα αχθή προς λύσιν εις την γενικήν συνέλευσιν των Ηνωμένων Εθνών, με το αίτημα της αδεσμεύτου ανεξαρτησίας, περιεχούσης το δικαίωμα της αυτοδιαθέσεως. Και έπειτα από την απόφασιν της Γενικής Συνελεύσεως θα συνεκτιμήσωμεν την κατάστασιν προς λήψιν των περαιτέρω αποφάσεων.
2. Εμείναμεν, επίσης, σύμφωνοι, ότι έως τότε θα προστατεύσωμεν την ειρήνην εις την νήσον. Και όχι μόνον δεν θα προβώμεν ημείς εις εχθροπραξίας, ή προκλήσεις αλλά αντιθέτως, θα επιδοθώμεν εις επίθεσιν ειρήνης, υποσχόμενοι αμνηστίαν εις τους Τουρκοκυπρίους καθώς και προστασίαν όλων των ανθρωπίων και πολιτικών διακιωμάτων. Και τούτο διότι:
Πρώτον, αφοπλίζομεν τοιουτοτρόπως τας τουρκικάς επιθετικάς διαθέσεις, και
Δεύτερον, δημιουργούμεν αρίστας συνθήκας παρουσίας μας εις την Γενικήν Συνέλευσιν του ΟΗΕ.
3. Υπάρχει όμως και η περίπτωσις απορρήτου τουρκικής επιθέσεως. Διά την περίπτωσιν αυτήν εδήλωσα, ότι η Ελλάς με όλας, της τας δυνάμεις θα συμπαρασταθή εις την Κύπρον και διότι βεβαίως, ο Ελληνικός Στρατός δεν δύναται να μάχεται με λάβαρον την "αδέσμευτον ανεξαρτησιαν", η οποία πρέπει να είναι το αίτημα ενώπιον των Ηνωμένων Εθνών, αλλά είναι απολύτως ακατάλληλος ως σημαία του Εθνους εν πολέμω, ότε αι δύο Βουλαί θα ανακηρύξουν αμέσως την Ενωσιν της Κύπρου με την Ελλάδα και εν ονόματι της Ενώσεως θα διεξαχθή ο αγών.
4. Το κρίσιμον θέμα όμως είναι ποιος θα εκτιμήση την συγκεκριμένην ενέργειαν εάν αποτελή επίθεσιν, πρόκλησιν ή άμυναν. Και κατά πόσον αυτό το δικαίωμα ανήκει μονομερώς και αποκλειστικώς εις την Κυπριακήν ηγεσίαν, όπως έχει συμβή μέχρι τούδε εις την πράξιν.
Αυτό είναι το μέγα θεμα. Και επιβάλλεται πλήρης διευκρίνησις, η οποία μάλιστα πρέπει να συντελεσθή εν ψυχρώ, όπως τώρα. Διότι εάν θα έχουν πλέον εκκινήσει αι εχθροπραξίαι, είναι πλέον αργά. Τότε πλέον η Ελλάς τίθεται ενώπιον του τραγικού διλήμματος:
Η να μη μετάσχη και να κριθή η απουσία της ως εθνική προδοσία. Η να μετάσχη και να είναι η συμμετοχή της αθλία ρυμούλκησις.
Εχομεν μέχρι τούδε δύο περιστατικά: Την επίθεσιν της Μανσούρας, η οποία απεφασίσθη εν πλήρει αγνοία της Ελληνικής ηγεσίας. Και τώρα την απειλουμένην κρίσιν της μερικής αντικαταστάσεως της ΤΟΥΡΔΥΚ διά την οποίαν ηπελείσατε ένοπλον αντίστασιν, άγουσαν εις πόλεμον, άνευ της εγκρίσεως ημών.
5. Τούτο, Μακαριώτατε, δεν είναι πλέον δυνατόν να συνεχισθή. Είχομεν παλαιότερον μείνει σύμφωνοι, όταν δεν είχον ακόμη ταυτισθή εις τόσον βαθμόν αι πολεμικαί τύχαι της Ελλάδος και της Κύπρου, ότι θα έπρεπε η ηγεσία του Ελληνισμού, και κατά συνέπειαν και αι πολιτικαί και πολεμικαί πρωτοβουλίαι των τμημάτων του Εθνους, εν πάση περιπτώσει να ανήκουν εις τας Αθήνας, αι οποίαι να συντονίζουν τον αγώνα.
Αλλά δεν πρόκειται σήμερον περί της γενικής αυτής και θεωρητικής περιπτώσεως. Πρόκειται πλέον, συγκεκριμένως συμφώνως προς τας ληφθείσας και δημοσιευθείσας αποφάσεις, η ένοπλος ρήξις μεταξύ Τουρκίας και Κύπρου να οδηγήση αμέσως και την Ελλάδα εις πόλεμον. Και ο πόλεμος είναι μια πολύ μεγάλη υπόθεσις, ώστε να επιτρέπεται, όπως η Ελλάς συρθή εις αυτόν ως άβουλον έρμαιον άλλων πρωτοβουλίων.
Θα ήμην ηγέτης ανάξιος της εμπιστοσύνης του ελληνικού λαού εάν έστεργα να ρυμουλκηθώ εις πόλεμον και να οδηγήσω την νεότητα και το Εθνος, εις την υπερτάτην θυσίαν, χωρίς καν να έχω ερωτηθή και χωρίς να έχω εγκρίνει την απόφασιν. Και ο Λαός και το Εθνος και η Ιστορία ουδέποτε θα με συνεχώρουν. Δεν έχω καμμίαν αμφιβολίαν, ότι και σεις κατανοείτε πλήρως, ότι ουδέποτε θα ηδυνάμην να επιτρέψω εις τον εαυτόν μου, όπως απαλλοτριώσω το δικαίωμα και την ευθύνην μου διά τας τύχας του ελληνικού λαού.
Ζητώ διά τούτο να τηρηθή του λοιπού εις το ακέραιον και εις πάσαν περίπτωσιν η συμφωνία, εις την οποίαν είχομεν προέλθει και η οποία δις μέχρι τούδε έχει παραβιασθή. Δεν θα λαμβάνεται εις την Κύπρον καμμία απόφασις, άγουσα είτε αμέσως είτε εμμέσως εις εχθροπραξίας, χωρίς να έχη προηγηθή συνεννόησις και συμφωνία ιδική μας.
Εάν συμφωνήσωμεν, θα έχη καλώς. Εάν διαφωνήσωμεν θα πρέπει να γίνη δεκτή η γνώμη των Αθηνών, διότι είναι φορεύς της ευθύνης ολοκλήρου του ελληνισμού. Εάν, όμως εις την συγκεκριμένην περίπτωσιν η Κυπριακή ηγεσία εμμένη εις την διαφωνίαν της, η διαφωνία τότε, τιμίως ανδρικώς, θα ανακοινωθή εις το Εθνος. Και έκαστος ενώπιον του Εθνους θα αναλάβη τας ευθύνας του και θα συναγάγη τας συνεπείας.
Εννοώ ότι, εκ των μακρών και σκληρών αγώνων σας, έχετε αποκτήσει την συνήθειαν να λαβάνετε προσωπικώς τας αποφάσεις σας. Επειτα όμως από την δυναμικήν παρουσίαν της Ελλάδος εις την Κύπρον, η οποία επιτρέπει να ομιλήτε από θέσεως ισχύος και έπειτα από τη διακηρυχθείσαν κοινήν μας απόφασιν, ότι, εις περίπτωσιν, τουρκικής επιθέσεως, η Ελλάς θα αναλάβη την άμυναν με όλας της τας δυνάμεις, είναι προφανές ότι έχομεν εισέλθει εις μίαν νέαν περίοδον. Και προς αυτήν επιβάλλεται προσαρμογή.
Ελπίζω, ότι η πλήρης και οριστική αυτή διευκρίνησις, θα εύρη εκ μέρους σας ανεπιφύλακτον αναγνώρισιν. Και επί των αρχών αυτών θα συναφθή το εθνικόν σας συμβόλαιον. θα προστεθή, τοιουτοτρόπως μία νέα μεγάλη εγγύησις της ευοδώσεως του κοινού εθικού μας αγώνος, της Ενώσεως, η οποία θα επιτρέψη εις την Κύπρον να αναλάβη την νέα ιστορικήν της αποστολήν. Να καταστή το εκπολιστικόν ορμητήριον του ελληνισμού εις την Ανατολήν".
Με φιλικώτατα αισθήματα
Γεώργιος Α. Παπανδρέου
No comments:
Post a Comment