Wednesday, August 31, 2022

«Δώσε το διαβατήριο μου να φύγω»... και άσε τους «δραματικούς» λόγους για όσα πήγαν λάθος

Της Νικολέτας Χρήστου

Ξύπνησα στις 4 η ώρα – «την ώρα που κοιμάται όλη χώρα». Πώς μπορούσα άλλωστε να έχω ένα ήρεμο ύπνο; Μια μέρα πριν το επίσημο τέλος του καλοκαιριού, στο ψυγείο μια λίστα με υποχρεώσεις και ευθύνες της σημερινής μέρας, αλλά και του μήνα που μπαίνει. Φτιάχνω καφέ και αρχίζω να βάζω σε τάξη τις σκέψεις. Τέτοια ώρα εξάλλου, δεν θα «ενοχλήσει» κανείς.

Πώς κατάντησαν έτσι οι άνθρωποι; Τους προσφέρεις το χαμόγελό σου, τους προσφέρεις την καλή σου διάθεση κι αυτοί σου αποδίδουν βλέμματα απάθειας. Έτρεξα χθες το πρωί στο Γραφείο εξυπηρέτησης του πολίτη για έκδοση διαβατηρίου καθώς προέκυψε εκτάκτως να αναχωρήσω σε 28 μέρες σε χώρα εκτός Ευρώπης. «Τρώω πόρτα», μου δίνουν μια κάρτα με ένα αριθμό τηλεφώνου για να κλείσω ραντεβού. Καθώς ήμουν έξω από το κτήριο συνομιλούσα με την υπάλληλο για να διευθετήσει ραντεβού και με ενημερώνει ότι το διαβατήριο μου θα είναι έτοιμο δύο μέρες μετά την πτήση! Εναλλακτική λύση; «Σκας γύρω στα 120 ευρώ στην Επαρχιακή διοίκηση και η «δουλειά» γίνεται σε ένα 24ωρο.

Κοιτάω μια ηλικιωμένη με κινητικά προβλήματα να συζητά με ένα κύριο και να της ζητά να μετακινηθεί από την καρέκλα που καθόταν. Βρίζω από μέσα μου. Μεγαλώνω...και μια μέρα και εγώ και εσείς κάπως έτσι θα μας αντιμετωπίζουν... Εξάλλου, τι έχουν να κερδίσουν άλλο από μας; Και ήρωες έχουμε να θυμόμαστε, νεκρούς θάψαμε και γίναμε θεατές μιας σειράς από τραγωδίες και μείναμε με την ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο…Το βλέπει κάποιος να έρχεται;

Παίρνω το αμάξι και ψάχνω να βρω τις Κοινωνικές Ασφαλίσεις για να πάρω κάποια έγγραφα. Πάρκαρα λίγο μακριά το αμάξι και άρχισα να αναζητώ το κτήριο που στεγαζόταν. Ένας Βούλγαρος με σταματάει στο πεζοδρόμιο και μου δίνει οδηγίες. Έξω από αυτό ένας μετανάστης με ενημερώνει ότι έφτασα στον προορισμό μου και μπήκα στην ουρά για να εξυπηρετηθώ.

Με το που πήρα τα έγγραφα θυμήθηκα μια φιλάνθρωπο – επιχειρηματία- με πολλά πτυχία και πολλές «διάσημες» φίλες του κυπριακού star system η οποία είχε «απορρίψει» σε ένα αίτημα, γιατί οι φωτογραφίες όταν με έψαξε στο insta και στο facebook – FENETE όπως μου απάντησε με greek English, πως ούτε λίγο ούτε πολύ κάνω μια πλουσιοπάροχη ζωή, χωρίς όμως να αμφισβητεί ή να υπονοεί κάτι όπως έγραψε σε μήνυμα. Την αποχαιρέτησα λέγοντας της, πως εκεί που κοιτάτε είναι μια εικονική πραγματικότητα και σαφώς θα ανέβαζα τις καλύτερες φωτό που τράβηξα από ένα διαλυμένο κινητό. Στον ίδιο παρονομαστή, σκέφτηκα πως είμαστε: Και οι δύο με πράξεις και stories για το θεαθήναι…Mόνο που εσείς είστε φιλάνθρωπος και εγώ ταξιδιώτης της καθημερινότητας και της δουλειάς για χίλιους λόγους που σαφώς δεν σας ενδιαφέρουν και δεν με νοιάζει να τα μάθετε.

Γράφω σε ένα laptop που έχει «λιώσει» και δεν λέω να το αλλάξω. Εδώ μέσα είναι ο κόσμος μου και εκείνες οι στιγμές που κλειδώνω γράφοντας. Όχι μαθηματικές πράξεις αλλά εμπειρίες. Κυρία μου, ξέρετε, μπορούμε να βρούμε δωρεάν την ευτυχία: Στο σπίτι της κολλητής για καφέ, σε βουνά για ορειβασία, στη θάλασσα που όσο αγριεύει τόσο πιο πολύ την πλησιάζω. Θα δεις φωτογραφίες από ταξίδια που δεν μου «χαρίστηκαν» αλλά τα κέρδισα με ένα συνεχή αγώνα κάτι δεκαετιών για να προβάλω τη χώρα μας, αλλά και την κουλτούρα άλλων πολιτισμών.

Η Κύπρος της «φθήνιας», της υποκουλτούρας, που έχουμε πιάσει το σιακατούρι, που καταστρεφόμαστε αυτοθαυμαζόμενοι και από πάνω.

«Ξυπνήσαμε» από τα Lockdown και βρήκαμε μια χώρα κτισμένη με πύργους. Με συμφωνίες των δις για επενδυτικά έργα. «Ξύπνησα» και γω "συνεργάτης" αυτής της ευτέλειας.

Μας δουλεύει η πολιτική και οι πολιτικοί για ένα καλύτερο μέλλον. Μόνο που δεν ξέρω να φυτεύω δεντράκια σε βουνά σε μνήμη κανενός ήρωα. Δεν μπορώ να αγκαλιάσω μια χελωνίτσα της Πάφου, δεν μπορώ να ακολουθήσω τους ρυθμούς ενός κράτους που αρχίζει να φτωχαίνει σε πνεύμα και χρήμα.

Δουλεύουμε για την βενζίνη, το ρεύμα, το γάλα των παιδιών και στο τσακίρ κέφι για ένα πακέτο τσιγάρα. Είδα κύπριο να περπατάει με κάλτσες και να ζητιανεύει, είδα άνθρωπο να κοιμάται σε παγκάκι και σκέφτηκα που είναι οι σπουδαίοι να βγάλουν λόγο και ένα ευρώ για αυτούς;

Εδώ μοιράζουμε μια θάλασσα σε οικόπεδα, με εκπτώσεις. Η λογική του «μέσου πολίτη», γιατί έτσι θα αυξήσουμε εισοδήματα και θα εξοφλήσουμε χρέη. Αν υπερασπιστούμε το νόμιμο τρομοκράτη, το μακελάρη, υπερασπιζόμαστε και τη δική μας λεία. Και για χάρη αυτής αξίζει κάθε θυσία. Και έχετε δίκαιο κύριε Σαράντο και δεν θα μπορούσατε να το διατυπώσετε τόσο «κομψά».

Σχεδόν ξεμείναμε από πνευματικούς ανθρώπους και αναρωτιέμαι για ποιο μέλλον, μιλάνε και ποιοι είναι αυτοί που τόσο προκλητικά αναφέρονται στους συμπολίτες μου που βρίσκονται πίσω από τις κλειστές πόρτες των σπιτιών τους…ζητώντας μόνο να επιβιώσει.

Νικολέτα Χρήστου

Monday, August 22, 2022

Άλλα συμφωνούμε κι άλλα πράττετε...

29 Αυγούστου 1964
Ο Πρωθυπουργόςτης Ελλάδας Γεωργιος Παπανδρέου κατηγόρησε τον Μακάριο ότι αποφάσισε εν πλήρει αγνοία του την επιχείρηση στην Τηλλυρία.

Ανέφερε ο Γεώργιος Παπανδρέου σε επιστολή του στον Πρόεδρο Μακάριο στις 29.8.1964:

Μακαριώτατε,

"Κατόπιν της νεας κρίσεως η οποία έχει προκληθή από την επικειμένην μερικήν αντικατάστασιν των ανδρών της ΤΟΥΡΔΥΚ θεωρώ επιβεβλημένον να ανακεφαλαιώσω και να διευκρινήσω και εγγράφως τας κοινάς αποφάσεις μας:

1. Εμείναμεν σύμφωνοι ότι το Κυπριακόν θα αχθή προς λύσιν εις την γενικήν συνέλευσιν των Ηνωμένων Εθνών, με το αίτημα της αδεσμεύτου ανεξαρτησίας, περιεχούσης το δικαίωμα της αυτοδιαθέσεως. Και έπειτα από την απόφασιν της Γενικής Συνελεύσεως θα συνεκτιμήσωμεν την κατάστασιν προς λήψιν των περαιτέρω αποφάσεων.

2. Εμείναμεν, επίσης, σύμφωνοι, ότι έως τότε θα προστατεύσωμεν την ειρήνην εις την νήσον. Και όχι μόνον δεν θα προβώμεν ημείς εις εχθροπραξίας, ή προκλήσεις αλλά αντιθέτως, θα επιδοθώμεν εις επίθεσιν ειρήνης, υποσχόμενοι αμνηστίαν εις τους Τουρκοκυπρίους καθώς και προστασίαν όλων των ανθρωπίων και πολιτικών διακιωμάτων. Και τούτο διότι:

Πρώτον, αφοπλίζομεν τοιουτοτρόπως τας τουρκικάς επιθετικάς διαθέσεις, και

Δεύτερον, δημιουργούμεν αρίστας συνθήκας παρουσίας μας εις την Γενικήν Συνέλευσιν του ΟΗΕ.

3. Υπάρχει όμως και η περίπτωσις απορρήτου τουρκικής επιθέσεως. Διά την περίπτωσιν αυτήν εδήλωσα, ότι η Ελλάς με όλας, της τας δυνάμεις θα συμπαρασταθή εις την Κύπρον και διότι βεβαίως, ο Ελληνικός Στρατός δεν δύναται να μάχεται με λάβαρον την "αδέσμευτον ανεξαρτησιαν", η οποία πρέπει να είναι το αίτημα ενώπιον των Ηνωμένων Εθνών, αλλά είναι απολύτως ακατάλληλος ως σημαία του Εθνους εν πολέμω, ότε αι δύο Βουλαί θα ανακηρύξουν αμέσως την Ενωσιν της Κύπρου με την Ελλάδα και εν ονόματι της Ενώσεως θα διεξαχθή ο αγών.

4. Το κρίσιμον θέμα όμως είναι ποιος θα εκτιμήση την συγκεκριμένην ενέργειαν εάν αποτελή επίθεσιν, πρόκλησιν ή άμυναν. Και κατά πόσον αυτό το δικαίωμα ανήκει μονομερώς και αποκλειστικώς εις την Κυπριακήν ηγεσίαν, όπως έχει συμβή μέχρι τούδε εις την πράξιν.

Αυτό είναι το μέγα θεμα. Και επιβάλλεται πλήρης διευκρίνησις, η οποία μάλιστα πρέπει να συντελεσθή εν ψυχρώ, όπως τώρα. Διότι εάν θα έχουν πλέον εκκινήσει αι εχθροπραξίαι, είναι πλέον αργά. Τότε πλέον η Ελλάς τίθεται ενώπιον του τραγικού διλήμματος:

Η να μη μετάσχη και να κριθή η απουσία της ως εθνική προδοσία. Η να μετάσχη και να είναι η συμμετοχή της αθλία ρυμούλκησις.

Εχομεν μέχρι τούδε δύο περιστατικά: Την επίθεσιν της Μανσούρας, η οποία απεφασίσθη εν πλήρει αγνοία της Ελληνικής ηγεσίας. Και τώρα την απειλουμένην κρίσιν της μερικής αντικαταστάσεως της ΤΟΥΡΔΥΚ διά την οποίαν ηπελείσατε ένοπλον αντίστασιν, άγουσαν εις πόλεμον, άνευ της εγκρίσεως ημών.

5. Τούτο, Μακαριώτατε, δεν είναι πλέον δυνατόν να συνεχισθή. Είχομεν παλαιότερον μείνει σύμφωνοι, όταν δεν είχον ακόμη ταυτισθή εις τόσον βαθμόν αι πολεμικαί τύχαι της Ελλάδος και της Κύπρου, ότι θα έπρεπε η ηγεσία του Ελληνισμού, και κατά συνέπειαν και αι πολιτικαί και πολεμικαί πρωτοβουλίαι των τμημάτων του Εθνους, εν πάση περιπτώσει να ανήκουν εις τας Αθήνας, αι οποίαι να συντονίζουν τον αγώνα.

Αλλά δεν πρόκειται σήμερον περί της γενικής αυτής και θεωρητικής περιπτώσεως. Πρόκειται πλέον, συγκεκριμένως συμφώνως προς τας ληφθείσας και δημοσιευθείσας αποφάσεις, η ένοπλος ρήξις μεταξύ Τουρκίας και Κύπρου να οδηγήση αμέσως και την Ελλάδα εις πόλεμον. Και ο πόλεμος είναι μια πολύ μεγάλη υπόθεσις, ώστε να επιτρέπεται, όπως η Ελλάς συρθή εις αυτόν ως άβουλον έρμαιον άλλων πρωτοβουλίων.

Θα ήμην ηγέτης ανάξιος της εμπιστοσύνης του ελληνικού λαού εάν έστεργα να ρυμουλκηθώ εις πόλεμον και να οδηγήσω την νεότητα και το Εθνος, εις την υπερτάτην θυσίαν, χωρίς καν να έχω ερωτηθή και χωρίς να έχω εγκρίνει την απόφασιν. Και ο Λαός και το Εθνος και η Ιστορία ουδέποτε θα με συνεχώρουν. Δεν έχω καμμίαν αμφιβολίαν, ότι και σεις κατανοείτε πλήρως, ότι ουδέποτε θα ηδυνάμην να επιτρέψω εις τον εαυτόν μου, όπως απαλλοτριώσω το δικαίωμα και την ευθύνην μου διά τας τύχας του ελληνικού λαού.

Ζητώ διά τούτο να τηρηθή του λοιπού εις το ακέραιον και εις πάσαν περίπτωσιν η συμφωνία, εις την οποίαν είχομεν προέλθει και η οποία δις μέχρι τούδε έχει παραβιασθή. Δεν θα λαμβάνεται εις την Κύπρον καμμία απόφασις, άγουσα είτε αμέσως είτε εμμέσως εις εχθροπραξίας, χωρίς να έχη προηγηθή συνεννόησις και συμφωνία ιδική μας.

Εάν συμφωνήσωμεν, θα έχη καλώς. Εάν διαφωνήσωμεν θα πρέπει να γίνη δεκτή η γνώμη των Αθηνών, διότι είναι φορεύς της ευθύνης ολοκλήρου του ελληνισμού. Εάν, όμως εις την συγκεκριμένην περίπτωσιν η Κυπριακή ηγεσία εμμένη εις την διαφωνίαν της, η διαφωνία τότε, τιμίως ανδρικώς, θα ανακοινωθή εις το Εθνος. Και έκαστος ενώπιον του Εθνους θα αναλάβη τας ευθύνας του και θα συναγάγη τας συνεπείας.

Εννοώ ότι, εκ των μακρών και σκληρών αγώνων σας, έχετε αποκτήσει την συνήθειαν να λαβάνετε προσωπικώς τας αποφάσεις σας. Επειτα όμως από την δυναμικήν παρουσίαν της Ελλάδος εις την Κύπρον, η οποία επιτρέπει να ομιλήτε από θέσεως ισχύος και έπειτα από τη διακηρυχθείσαν κοινήν μας απόφασιν, ότι, εις περίπτωσιν, τουρκικής επιθέσεως, η Ελλάς θα αναλάβη την άμυναν με όλας της τας δυνάμεις, είναι προφανές ότι έχομεν εισέλθει εις μίαν νέαν περίοδον. Και προς αυτήν επιβάλλεται προσαρμογή.

Ελπίζω, ότι η πλήρης και οριστική αυτή διευκρίνησις, θα εύρη εκ μέρους σας ανεπιφύλακτον αναγνώρισιν. Και επί των αρχών αυτών θα συναφθή το εθνικόν σας συμβόλαιον. θα προστεθή, τοιουτοτρόπως μία νέα μεγάλη εγγύησις της ευοδώσεως του κοινού εθικού μας αγώνος, της Ενώσεως, η οποία θα επιτρέψη εις την Κύπρον να αναλάβη την νέα ιστορικήν της αποστολήν. Να καταστή το εκπολιστικόν ορμητήριον του ελληνισμού εις την Ανατολήν".

Με φιλικώτατα αισθήματα

Γεώργιος Α. Παπανδρέου 

Wednesday, August 3, 2022

Χλόη Βερίτη

Χλόη Βερίτη: Κόρη του έγκριτου δικηγόρου αλλά και πνευματικού ανθρώπου Αλέξανδρου Παΐκου και της εκπαιδευτικού Μαρούλας Τζούβα-Παΐκου, μιας ξεχωριστής και αξιόλογης συγγραφέως που ασχολήθηκε από τα μαθητικά της χρόνια με το γράψιμο και έχει στο συγγραφικό της ενεργητικό πάνω από 35 έργα. Μέσα σ’ ένα τέτοιο περιβάλλον με γονείς δυο τόσο καλλιεργημένα άτομα είναι φυσιολογική η αγάπη της Χλόης στο γράψιμο και τον προβληματισμό. Αλλά και η κόρη της ασχολείται με τα καλλιτεχνικά∙ η Ελεωνόρα είναι ηθοποιός και ραδιοφωνικός παραγωγός. Από την άλλη ο αδελφός της, Άγις Παΐκος, είναι σκηνοθέτης και καλλιτεχνικός διευθυντής του θεάτρου Εστία, το οποίο ίδρυσε το 2013.


Η Χλόη Βερίτη γεννήθηκε στο Λονδίνο και μεγάλωσε στη Λευκωσία. Σπούδασε Αγγλική Φιλολογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και αργότερα πήρε διπλώματα από το Henley Management College και μεταπτυχιακό στην Εκπαίδευση με διάκριση ( Lifelong Learning DIST) από το Πανεπιστήμιο Middlesex Λονδίνου. Έχει εμβαθύνει στην Εκπαίδευση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (Council of Europe), στο έργο του Σαίξπηρ και στην Παγκόσμια Λογοτεχνία (HarvardX).

Επαγγελματικά ξεκίνησε ως μεταφράστρια στο ΡΙΚ, ύστερα απασχολήθηκε ως δημοσιογράφος και στη συνέχεια ως υπεύθυνη προγράμματος τηλεόρασης. Εργάστηκε σε σχολεία Μέσης Εκπαίδευσης στο Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού της Κύπρου ως ειδική σύμβουλος Αγγλικών για θέματα επαγγελματικής ανάπτυξης εκπαιδευτικών, ως καθηγήτρια και αργότερα ως Β. Διευθύντρια. Υπηρέτησε τον Παγκύπριο Σύνδεσμο Καθηγητών Αγγλικής Γλώσσας ως Πρόεδρος και συνεργάστηκε επί σειρά ετών με το Πανεπιστήμιο Middlesex, στο παράρτημα του στη Λευκωσία, ως ακαδημαϊκός σύμβουλος.

Μετά την παρακολούθηση μαθημάτων θεάτρου, έπαιξε ως ερασιτέχνης ηθοποιός για μία περίπου δεκαετία σε πληθώρα παραστάσεων που ανέβηκαν για φιλανθρωπικούς σκοπούς, ενώ σκηνοθέτησε πολλά θεατρικά έργα στα αγγλικά και στα ελληνικά στα σχολεία Μέσης Εκπαίδευσης.

Είναι μέλος του Δ.Σ. του ΕΠΟΚ (Ελληνικός Πνευματικός Όμιλος Κύπρου), μέλος της ΕΕΤΕΛ (Εθνική Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών) και αντιπρόεδρος του Δ.Σ. του Θεατρικού Πολυχώρου ΕΣΤΙΑ που εδρεύει στη Λευκωσία.
ΕΡΓΟΓΡΑΦΙΑ

Η Χλόη Βερίτη έγραψε ποίηση, δοκίμιο, διήγημα, νουβέλα και θεατρικά έργα, αλλά ασχολείται πολύ και με λογοτεχνική μετάφραση. Το συγγραφικό της έργο έχει βραβευτεί, με πιο πρόσφατη τη βράβευσή της για το ποίημα της «Δελφική Φωνή» που διαγωνίστηκε στους περσινούς (36ους) πανελλήνιους ποιητικούς αγώνες Δελφών. Στην Κύπρο το θεατρικό της έργο «Ο Δούλος Αίσωπος» διακρίθηκε στο διαγωνισμό συγγραφής θεατρικού έργου του 2021 που προκηρύχθηκε από το ΡΙΚ.


· Σελάνα, συλλογή διηγημάτων, εκδόσεις Δωδώνη, Σειρά Λογοτεχνική Βιβλιοθήκη 2015 |

Selana, Short Stories, Dodoni Publications, 2019 | Σελάνα, Ακουστικό βιβλίο, New Music Recording Studio, 2020 (τα διηγήματα στο ακουστικό βιβλίο διαβάζει η συγγραφέας)

Στον παρακάτω σύνδεσμο μπορείτε να ακούσετε όλα τα διηγήματα. 
Δείτε εδώ

· Κάτι για να σε θυμάμαι, Γουίλιαμ Μαστροσιμόνε, λογοτεχνική μετάφραση θεατρικού έργου, εκδόσεις Δωδώνη, Σειρά Παγκόσμιο Θέατρο, Αθήνα 2015

Στον παρακάτω σύνδεσμο μπορείτε να παρακολουθήσετε την πρεμιέρα του έργου στο θέατρο Εστία στη Λευκωσία.  Δείτε εδώ

· Το Παλιό μου Πιάνο, In Memoriam: Μάριος Τόκας, ποιητική συλλογή, Λευκωσία 2018 (το μελοποιημένο ποίημα «Η Οξεία» πήρε Παγκύπρια Διάκριση στο 10ο Παγκύπριο Φεστιβάλ Σύνθεσης Τραγουδιού «Μάριος Τόκας-Κώστας Μόντης» που διοργανώνει το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού της Κύπρου)

Στον παρακάτω σύνδεσμο μπορείτε να ακούσετε το μελοποιημένο ποίημα «Η Οξεία»
Δείτε εδώ

· Φωνές Δικαίου, 19ος αιώνας, κοινωνιολογικό δοκίμιο, Λευκωσία 2018 (κυκλοφόρησε με την ευκαιρία της συμπλήρωσης των 70 χρόνων από την Οικουμενική Διακήρυξη για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, 1948-2018)

· Νομικές Περιπέτειες, ραδιοφωνικά θεατρικά, εκδόσεις Δωδώνη, Σειρά Ραδιοφωνικό Θέατρο, Αθήνα 2019

· Το Σπίτι της Άλισον, Σούζαν Γκλάσπελ, λογοτεχνική μετάφραση θεατρικού έργου, εκδόσεις Δωδώνη, Σειρά Παγκόσμιο Θέατρο, Αθήνα 2020

· Λευκά χρυσάνθεμα, θεατρικά έργα, εκδόσεις Δωδώνη, Σειρά Ελληνικό Θέατρο, Αθήνα 2020


· Ο Αργαλειός των Δελφών, θεατρικό έργο, εκδόσεις Δωδώνη, Σειρά Θεατρική Διασκευή-Δραματοποιημένη Λογοτεχνία, Αθήνα 2021
· Καλειδοσκόπιο, θεατρικά αφηγήματα, εκδόσεις Δωδώνη, Σειρά Ελληνική Λογοτεχνία-Αφηγηματικό Θέατρο, Αθήνα 2021

· Στα δίχτυα ενός αθόρυβου πολέμου, μυθιστόρημα, εκδόσεις Άνω Τελεία, Αθήνα 2022

· Νύχτες στη Ρώμη, Τενν Ουίλιαμς και Άννα Μανιάνι, Φράνκο Ντ’ Αλεσσάντρο, λογοτεχνική

μετάφραση θεατρικού έργου, εκδόσεις Δωδώνη, Σειρά Παγκόσμιο Θέατρο, Αθήνα 2022

ΣΤΑ ΔΙΧΤΥΑ ΕΝΟΣ ΑΘΟΡΥΒΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ
Από το οπισθόφυλλο του μυθιστορήματος της Χλόης Βερίτη που μόλις κυκλοφόρησε

«Είναι νέος, ικανός, έντιμος. Κερδίζει με το σπαθί του μια θέση στον κρατικό μηχανισμό. Και τότε έρχεται αντιμέτωπος με ένα ολόκληρο καθεστώς υπεξαιρέσεων, ευνοιοκρατίας και ελέγχου συνειδήσεων που κάνει τα πάντα για να τον συντρίψει. Θα μάθει να παίζει με τους «κανόνες του παιχνιδιού» ή θα αγωνιστεί για να τους αλλάξει; Ένα μυθιστόρημα για το δυστοπικό παρόν μιας χώρας, η οποία κάλλιστα θα μπορούσε να είναι η δική μας...»

Μπορείτε να βρείτε το βιβλίο στο βιβλιοπωλείο Περιδιάβαση. Δείτε εδώ


ΝΟΜΙΚΕΣ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΕΣ

Δεκατέσσερα ραδιοφωνικά θεατρικά, δεκατέσσερις διαφορετικές δραματοποιημένες φανταστικές νομικές υποθέσεις, γραμμένες από τον Τζον Π. Γουίν με αρχικό τίτλο « Η ετυμηγορία σας». Κοινή αρχή που προκύπτει από κάθε μία από αυτές τις ιστορίες είναι ότι η δικαιοσύνη βασίζεται στα γεγονότα και μόνον αυτά. Καθώς μάλιστα η κοινή αντίληψη περί δικαίου αναπόφευκτα επηρεάζεται από συναισθήματα, διερευνάται και το ερώτημα «Είναι Νόμος και Δικαιοσύνη το ίδιο πράγμα;».


Αποσπάσματα από την βιβλιοπαρουσίαση

«…οφείλω ως Εκπαιδευτικός να αναφερθώ στον αείμνηστο πατέρα της Χλόης, ο οποίος πρέπει να γνωρίζουν οι εκπαιδευτικοί παλαιότεροι και νεότεροι, ότι ήταν ο εμπνευστής και εισηγητής της δημιουργίας των Εσπερινών Γυμνασίων / Λυκείων πριν από 50 ολόκληρα χρόνια…»

Κώστας Χατζησάββας, Πρόεδρος ΟΕΛΜΕΚ

«Νομικές, ή Αστυνομικές Περιπέτειες, λοιπόν; Τίτλος του βιβλίου «Νομικές Περιπέτειες» και τίτλος της επιτυχημένης ραδιοφωνικής σειράς του ΡΙΚ, «Αστυνομικές Περιπέτειες». Οι «περιπέτειες» διασκευάστηκαν ραδιοφωνικά από την παραγωγή του Ραδιοφώνου του ΡΙΚ, μεταδόθηκαν με επιτυχία από το Α΄ Πρόγραμμα Ραδιοφώνου τη δεκαετία του ΄70 και διασώζονται μέχρι σήμερα στο πολύτιμο Αρχείο μας. Ο κ. Παΐκος μετέφρασε με επιτυχία τις νομικές ιστορίες που μετέδιδε με επιτυχία το BBC και παρέδωσε την δουλειά του στο ΡΙΚ το οποίο με τη σειρά του μετέτρεψε το κείμενο σε θεατρική ραδιοφωνική παραγωγή»

Φοίβια Σάββα, Προιστάμενη Αρχείου ΡΙΚ


«Το κοινό όμως ερώτημα που προβάλλει μέσα από αυτές τις ιστορίες, είναι κατά πόσο η Δικαιοσύνη και ο Νόμος είναι το ίδιο πράγμα ή άλλως πως, ποια η σχέση μεταξύ του θετού δικαίου και της πραγματικής δικαιοσύνης όπως ο Αλέκος Μαρκίδης που προλογίζει το βιβλίο το διατυπώνει…πρόκειται για ένα σημαντικό νομικό αλλά και φιλοσοφικό πρόβλημα για την σχέση του Νόμου, δηλαδή των κανόνων δικαίου τους οποίους η πολιτεία θεσμοθετεί, και των κανόνων της ηθικής ή της φυσικής δικαιοσύνης……τα ενδιαφέροντα αυτά κείμενα από το 1976 που μεταδόθηκαν θα έμεναν στην αφάνεια και δεν θα είχαμε σήμερα το βιβλίο που παρουσιάζεται, αν δεν υπήρχε ο τρίτος συντελεστής του έργου. Αυτή είναι η Χλόη Βερίτη, θυγατέρα του Αλέξανδρου Παΐκου…».


Γεώργιος Αρέστης, πρώην Δικαστής του Ανωτάτου Δικαστηρίου και τέως Δικαστής του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης

«…Πρόκειται για μικρές ιστορίες βασισμένες σε νομικές υποθέσεις που ο πατέρας μου είχε ακούσει από το BBC πριν από πολλά χρόνια και τον είχαν μαγέψει. Πάνω απ’ όλα, όμως, πρόκειται για ιστορίες που μοιάζουν με πόρτες που ανοίγει η ίδια η ζωή και που τις κλείνει δίκαια, θέλω να πιστεύω, ή ενίοτε, άδικα ένα παράθυρο του νόμου…Τον θυμάμαι να κάθεται στο τεράστιο καρυδένιο του γραφείο και να αποκωδικοποιεί τις μαγνητοταινίες όπου συνήθιζε να ηχογραφεί το Ραδιοφωνικό Πρόγραμμα του BBC «Your Verdict» σε ένα μαγνητόφωνο που για τα σημερινά δεδομένα φαντάζει αντικείμενο συλλεκτικής αξίας. Τον θυμάμαι, ακόμα, να σταματά και να γράφει το κείμενο στα αγγλικά. Στη συνέχεια, με πολλή υπομονή και επιμονή, με το απερίγραπτο μεράκι του για τη μετάφραση, αλλά και την απέραντη αγάπη του για τη νομική επιστήμη, έγραφε αργά και σταθερά, μέχρι να ολοκληρώσει την αγαπημένη του «Ετυμηγορία» στην ελληνική γλώσσα…»

ΦΩΝΕΣ ΔΙΚΑΙΟΥ, 19ος αιώνας

…Συγχαίρω την κυρία Βερίτη για την κυκλοφορία του βιβλίου της Φωνές Δικαίου αλλά, πάνω από όλα, για τη δέσμευση που επιδεικνύει απέναντι στην ιδέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων…
Λήδα Κουρσουμπά, Επίτροπος Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού

Το βιβλίο «Φωνές Δικαίου, 19ος αιώνας» κυκλοφόρησε με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 70 χρόνων από την Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (1948-2018).

Πρόκειται για ένα βιβλίο με αναφορά στα ανθρώπινα δικαιώματα με στόχο να ενημερώσει και να ευαισθητοποιήσει το κοινό και ιδιαίτερα τη νεολαία γύρω από το θέμα, αλλά και να προβληματίσει και εκπαιδευτικούς. Παρουσιάζει τρία φωτεινά παραδείγματα που, αν και στερήθηκαν τη μόρφωση, διεκδίκησαν το δικαίωμα στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Έτσι ο Ερυθρόδερμος Αρχηγός Σηάτλ, η «νέγρα» Σοτζέρνυ Τρουθ και ο τυφλός νεαρός “Μπλινκ”, αρχηγός των Newsies, οργανώνονται και «υψώνουν τη φωνή τους», για να υπερασπιστούν τα ανθρώπινα δικαιώματα. Ενώνουν τις φωνές τους για να μας εμπνεύσουν και να μας αφυπνίσουν. Γιατί, δυστυχώς, για χιλιάδες ανθρώπους σε ολόκληρο τον κόσμο, τα δικαιώματα του ανθρώπου δεν είναι δεδομένα.

ΤΟ ΠΑΛΙΟ ΜΟΥ ΠΙΑΝΟ, In Memoriam: Μάριος Τόκας
Από το προλογικό σημείωμα της Μάρως Σκορδή 
για την Ποιητική Συλλογή “Το Παλιό μου Πιάνο”

…Με μεγάλη χαρά και συγκίνηση χαιρετίζω την έκδοση αυτή της Χλόης Βερίτη αφιερωμένη στον Μάριο Τόκα, το μελωδικότατο συνθέτη που έφυγε τόσο νωρίς από κοντά μας αφήνοντας πίσω του ένα μεγάλο, δυσαναπλήρωτο κενό. Η Χλόη, μέσα από τους μελωδικούς της στίχους βαδίζει στους δρόμους της ποίησης με μια ξεχωριστή ευαισθησία. Μας ταξιδεύει με τις δικές της ποιητικές μελωδίες στ’ αστέρια, στο φεγγάρι, στην πανσέληνο που μυρίζει γιασεμί, και πολλαπλασιάζει έντονα μνήμες και θύμησες από τα περασμένα.

Κάθε λέξη της ποιήτριας, κάθε της πρόταση διακατέχεται από λυρική ουσία. Με πάθος και ρομαντισμό η Χλόη μας μεταφέρει τη νοσταλγία για μια ευτυχισμένη εποχή που τέλειωσε: «Γεμάτες βραδιές με συντροφιά τ’ αστέρια …. μια σπίθα η ζωή μας που την ανάβαμε παρέα μ’ έρωτα και με Σεφέρη… Με πόνο και θλίψη μας συνοδεύει με τους στίχους της στον Πενταδάκτυλο, «στο βουνό μας με χαραγμένο στην πλαγιά του το μισοφέγγαρο» (Λεπίδα).

Στην ποίηση της Χλόης Βερίτη ολόκληρη η μαγεία της Φύσης, κάθε της πινελιά, κάθε χρώμα και κάθε της μυρωδιά, μας ταξιδεύει σ’ έναν άλλο κόσμο, μαγικό. «Αν ο Θεός ήταν ζωγράφος…»(Πνοή). Κι εμείς την ακολουθούμε με την ψυχή μας, νοιώθουμε τη θλίψη της, τη μοναξιά, την ηρεμία, τη νοσταλγία της. Οι μνήμες ξυπνούν μέσα από λυρικές μουσικές εικόνες γεμάτες ρυθμό κι ευαισθησία. Η ποιητική τεχνική συνδυασμένη με λεπτά αλλά δυνατά συναισθήματα αγγίζει ευγενικά τις ψυχές μας. Είναι τόση η δύναμη των στίχων ώστε η ποίησή της μας συνεπαίρνει. Και όταν αυτή τελειώσει, χρειαζόμαστε χρόνο «να ξυπνήσουμε από το όνειρο» και να επανέλθουμε στο δικό μας κόσμο…

ΣΕΛΑΝΑ

…μια αριστουργηματική συλλογή διηγημάτων…

Δρ Κωνσταντίνος Μπούρας, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Πρόκειται για 13 διηγήματα που περιστρέφονται γύρω από τη δύναμη της σελήνης και της γυναίκας. Η Σελάνα συμβολίζει την αόρατη όψη των πραγμάτων, το παράλογο και τη διαίσθηση. Σχετίζεται με τη γονιμότητα, την υγεία, τη γέννηση, τον θάνατο, την κάθαρση. Και ακριβώς αυτές τις διαστάσεις αγγίζουν όλες οι ιστορίες του βιβλίου. Η Σελήνη βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τη γυναικεία φύση σε διηγήματα μεταφυσικά, αλλά απόλυτα λυρικά.

Απόσπασμα από την βιβλιοπαρουσίαση της συλλογής διηγημάτων Σελάνα

…Η Χλόη Βερίτη μάς αιφνιδιάζει αποκαλυπτικά με την είσοδό της στον χώρο μιας δόκιμης λογοτεχνικής γραφής· ειδικότερα, μιας εγγραφής στο διηγηματικό τοπίο των αισθαντικών λυρικών εμπνεύσεων και των ενσυναίσθητων ψυχογραφικών αποτυπώσεων, των στοχαστικών ανατάσεων, των ρομαντικών αναπολήσεων και των φαντασιακών ονειρικών ή μεταφυσικών μεταπλάσεων με νεωτερικούς τρόπους επινοητικής σύλληψης, δημιουργικής ζωντανής έκφρασης και σκηνικής παραστατικότητας. Το τελευταίο γνώρισμα, προφανώς, από το πάθος και την ενεργή εμπλοκή της στο θέατρο, καθώς και τη μεταφραστική θεατρική της ενασχόληση, δείγμα της οποίας η άρτια μετάφρασή της του έργου του Αμερικανού συγγραφέως Ουίλιαμ Μαστροσιμόνε «Κάτι για να σε θυμάμαι» από τις εκδόσεις Δωδώνη.

Από τις ίδιες ελλαδικές εκδόσεις κυκλοφόρησαν κατά την περσινή χρονιά τα δεκατρία ενδιαφέροντα διηγήματά της υπό τον ποιητικό αρχαιοελληνικό τίτλο «Σελάνα» με το σουρεαλιστικό συμβολικό έργο της Στέλλας Λάντσια «Όνειρο», που φιλοτεχνεί το εξώφυλλο του βιβλίου σε έναν εμβληματικό προϊδεασμό της κεντρικής ιδέας πρόσληψης του περιεχομένου του: ήτοι, της ονειρικής Αρχέγονης Μήνης= Σελήνης-Γυναίκας στον αέναο κύκλο της ζωής, στη σκοτεινή-αθέατη και φωτεινή-ορατή τους όψη, «της ταύτισης, ένωσης και συμπαντικής μελωδίας», καθώς μας θυμίζει, ύστερα από τον πρόλογο του κριτικού Κωνσταντίνου Μπούρα, στην επεξηγηματική της εισαγωγή η συγγραφέας. Μη παραλείποντας εδώ, εκτός από την υπόμνηση της ερμηνευτικής σημασιοδότησης της Σελήνης ως φως και λάμψης από το «σέλας» της ετυμολογίας της, να αναφέρει τη σύνδεσή της με μύθους, παραδόσεις, δοξασίες σε αρχαίους λαούς και θρησκείες, ποιήματα και ύμνους, όπως ο Ομηρικός και ο Ορφικός και η γνωστή ερωτική ωδή στη Σελήνη της δεκάτης μούσας, κατά τον Πλάτωνα, Σαπφούς (Δέδυκε μεν α σελάννα και / Πληιάδες μέσαι δε / νύκτες, παρά δ’ έρχετ’ ώρα / εγώ δε μόνα κατεύδω»).

Συνακόλουθα, οι τίτλοι των διηγημάτων δεν είναι τυχαίοι, εφόσον παραπέμπουν στις κοσμογονικές αντιλήψεις, τις ημερομηνιακές φάσεις και τις χρωματικές όψεις της Σελήνης με τις αλληγορικές συνδηλώσεις στα βιολογικά στάδια και τις συναισθηματικές καμπές της γυναίκας και της ιδιαίτερης φύσης του ψυχισμού της μαζί με τους πολλαπλούς ρόλους και στόχους της αποστολής της: της οικογενειακής της δράσης ως συζύγου, ερωτικής συντρόφου και μητέρας, της κοινωνικής της δέσμευσης ως εργαζομένης και της ελεύθερης επιλογής των ποικιλώνυμων ενδιαφερόντων της.

Μια, εντέλει, πολύμορφη, πολυδιάστατη, αλλά και συγκυριακά ή μοιραία πρωτεϊκή γυναίκα-σελάνα, που κατά συμπαντική νομοτέλεια και θεία επιταγή μεταστοιχειώνεται ανελικτικά από το κορίτσι τής εφηβείας με τα πρώτα σκιρτήματα της αγάπης και των διαπροσωπικών της σχέσεων στον σχολικό περιβάλλον, της γυναίκας των ανεκπλήρωτων ερώτων, των συμβατικών συνηθειών και των συζυγικών απογοητεύσεων, μα και των επαναστατικών εκρήξεων έως ανατρεπτικών ενεργειών.

Πάνω απ’ όλα, όμως, της μητρότητας και της αιώνιας μάνας, των εναγώνιων κραδασμών και των επώδυνων ημερών, αλλά και της συνέχισης της ζωής σε νέες διαδρομές μέχρι την άφιξή της ως γιαγιάς στο καταφύγιο της μοναξιάς και της άδειας φωλιάς, του κόσμου των αναμνήσεων ή της αμνησίας της μέσα από το αιώνιο παραμύθι του καλπασμού του χρόνου προς τη δύση του φεγγαριού της.

Όλα καταγεγραμμένα με τη γνώση και την ευθυκρισία μιας γυναίκας, που έζησε την κάθε ξεχωριστή φάση της μήνης-σελήνης και βιώνει την πανσέληνο της ωριμότητάς της κάτω από τον μεγεθυντικό φακό της συγγραφικής εποπτείας, μα και φωτίζοντας τα παραπέρα βήματά της από «το διαχρονικό Σέλας της ζωής της, τη μητέρα της, εκπαιδευτικό και συγγραφέα, Μαρούλα Τζούβα-Παΐκου», στην οποία αφιερώνει το πρώτο εκδομένο λογοτεχνικό της πόνημα. Επ’ ευκαιρία, ας μας επιτρέψει η φίλτατή μας κ. Μαρούλα να της αφιερώσουμε με τη σειρά μας την αποψινή εκδήλωση παρουσίασης του αξιόλογου αυτού πονήματος της αγαπημένης της κόρης Χλόης με όλη την εκτίμηση στο δικό της συγγραφικό έργο και με τα πιο εγκάρδια αισθήματα στην ωραία φιλία που μας δένει χρόνια και χρόνια.

Χρυσόθεμις Χατζηπαναγή, φιλόλογος, κριτικός λογοτεχνίας και θεάτρου

…Το διάβασα αμέσως. Με συγκίνησε το ευαίσθητο περιεχόμενο, η λεπτότητα της σκέψης και η αγάπη που αναβρύζει από κάθε γραμμή…

Πάνος Ιωαννίδης, θεατρικός συγγραφέας

*Το διήγημα Σελάνα, Σελήνη Φθίνουσα ΙΙΙ δημοσιεύτηκε στα αγγλικά στο λογοτεχνικό περιοδικό In Focus


Συνέντευξη στη Μαρία Νότη (κριτικές) Δείτε εδώ 

ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΧΛΟΗ ΒΕΡΙΤΗ
Inter Scripta, ανάμεσα στα γραπτά κείμενα, 
Θεατρικός Πολυχώρος ΕΣΤΙΑ, Ιούνιος 2022

…Παραφράζοντας τα λόγια του Καρόλου Κουν «δεν κάνουμε θέατρο για το θέατρο…», ισχύει ίσως ότι ο θεατρικός συγγραφέας δεν γράφει θέατρο για να ζήσει αλλά για να αποκαλύψει τα μυστήρια της ζωής. Η Χλόη Βερίτη χωρά μέσα στα θεατρικά της έργα γεγονότα και σκέψεις για τον έρωτα, τον φόβο, τη ζωή και τον θάνατο, τον χώρο και τον χρόνο, την αισιοδοξία, το νόημα της ύπαρξης, και πρόσωπα άλλοτε ρεαλιστικά και άλλοτε αλληγορικά.

Ακούραστη συγγραφέας με εξαιρετικό πνευματικό υπόβαθρο, μεταφράζει, γράφει και διασκευάζει με βασικό ενδιαφέρον το θέατρο. Δεν φοβάται τα δύσκολα, καθώς στα κείμενά της υπερισχύει η φιλοσοφική ερμηνεία, η μεταφυσική προσέγγιση, η μυστηριακή θεώρηση της ζωής…

Από τον χαιρετισμό των εκδόσεων Δωδώνη στην πρόσφατη εκδήλωση Χλόη Βερίτη: Inter Scripta

Από αριστερά Ελεωνόρα Σερένα, ηθοποιός, Ιάκωβος Ιακώβου, ηθοποιός, Χρυσόθεμις Χατζηπαναγή, φιλόλογος, κριτικός λογοτεχνίας και θεάτρου, Δρ Κωνσταντίνος Μπούρας, καθηγητής θεατρικής κριτικής ΕΚΠΑ, Χλόη Βερίτη, συγγραφέας, Άγις Παίκος, σκηνοθέτης, Χριστίνα Καραγιάννη, ηθοποιός, Φάνη Πέτσα, ηθοποιός.
Αναμνηστικές πλακέτες προσφέρθηκαν στους ομιλητές της εκδήλωσης "Χλόη Βερίτη:Inter Scripta". Στο κέντρο ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου Κύπρου, καθηγητής Τάσος Χριστοφίδης, ο οποίος χαιρέτισε την εκδήλωση και την έθεσε υπό την αιγίδα του Πολιτιστικού Κέντρου του Πανεπιστημίου Κύπρου.

Περί ποιητικού, πεζογραφικού, μεταφραστικού και θεατρικού έργου της Χλόης Βερίτη

…Τι να πρωτοπρολάβει να πει κανείς, έστω και με τους πιο ακροθιγείς όρους επισημάνσεων, για τις πολυεδρικές διαστάσεις του ποιητικού, πεζογραφικού και μεταφραστικού έργου της φίλτατής μου Χλόης Βερίτη, της δημιουργικής και πολυγραφότατης συγγραφέως, που κοσμεί τα πανελλήνια λογοτεχνικά δρώμενα. Ας το επιχειρήσω όμως με επιλεκτικές εμβαθύνσεις και ορισμένα ενδεικτικά ψήγματα της χαρισματικής της εμπνευσμένης γραφίδας και της γοητευτικής της γραφής. 

Επιδέξια, επανατονίζω, τα σύνεργα της υποβλητικής αμεσότητας και της ιδιοπρόσωπης επικοινωνιακής της μέθεξης. Τόσο στις εικονοπλαστικές αποτυπώσεις και τις λεπταίσθητες λυρικές συνυφάνσεις της ποίησής της όσο και στην ποιητικότητα του σκηνικού αφηγηματικού της λόγου… Ουδόλως είναι εύκολη η μετάφραση αλλόγλωσσου θεατρικού έργου και μάλιστα μιας αλλοτινής εποχής με διαφορετική ατμόσφαιρα, νοοτροπίες και συμπεριφορές ξένων ηθών. 

Εντούτοις, η θεατρική εδώ μεταφράστρια Βερίτη με γνωσιολογική επάρκεια και διαισθητική όσφρηση επιτυχώς το επιχειρεί, μελετώντας τους συγγραφείς, τα έργα τους και την ατμόσφαιρα στην τότε αμερικανική κοινωνία, ούτως ώστε να αποδώσει το θεατρικό κείμενο με όρους μεταφραστικής υψηλής ευκρίνειας…το μεταφραστικό της κριτήριο είναι αριστοτεχνικό…

Χρυσόθεμις Χατζηπαναγή, φιλόλογος, κριτικός λογοτεχνίας και θεάτρου

… Είμαι σίγουρος όμως πως πολύ σύντομα θα είμαστε σε θέση να ανακοινώσουμε πως το θεατρικό μας εργαστήρι θα ανεβάσει ένα από τα θεατρικά έργα της κ. Βερίτη στο Πολιτιστικό Κέντρο του Πανεπιστημίου Κύπρου, το οποίο έχει πλέον μετονομαστεί σε Πολιτιστικό Κέντρο Πανεπιστημίου Κύπρου Μιχάλης Πιερής. Βεβαίως αυτό δεν είναι άσχετο με το γεγονός ότι η εκδήλωση σε αυτόν εδώ τον πολύ ζεστό χώρο τελεί υπό την αιγίδα του Πολιτιστικού Κέντρου του Πανεπιστημίου Κύπρου και χαίρομαι πάρα πολύ που αυτή η εκδήλωση έχει και μια πινελιά του Πανεπιστημίου…

Τάσος Χριστοφίδης, Πρύτανης Πανεπιστημίου Κύπρου, καθηγητής

Απόσπασμα από τον χαιρετισμό στην εκδήλωση Χ.Β.: Inter Scripta, 2022


Απόσπασμα από την ομιλία του Δρα Κωνσταντίνου Μπούρα, επισκέπτη καθηγητή θεατρικής κριτικής στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών στην πρόσφατη εκδήλωση με τίτλο Χλόη Βερίτη: Inter Scripta.

…Η Χλόη Βερίτη μεγαλουργεί, ως εγγενής ενσώματος ευγενής ποιήτρια ακόμα και στις μεταγραφές της… κυκλοφορούν δύο μοναδικά στην πρωτοτυπία τους βιβλία, όλα από τις Εκδόσεις Δωδώνη. Το βιβλίο «Ο Αργαλειός των Δελφών», βασισμένο στο μυθιστόρημα Fugitive’s Return της Σούζαν Γκλάσπελ. Ποια ήταν η Σούζαν Γκλάσπελ, αυτή η ξεχασμένη γυναίκα που τιμήθηκε με το Πούλιτζερ το 1931; Από τις πρώτες δημοσιογράφους φεμινίστριες, η Γκλάσπελ έφτιαξε με τον άντρα της, τον Τζορτζ Κραμ Κουκ την πρωτοποριακή για την εποχή της αμερικανική θεατρική εταιρεία Πρόβινσταουν (1916-1922) που επηρέασε σε μεγάλο βαθμό το σύγχρονο αμερικανικό θέατρο. Είναι αυτή που ανακάλυψε τον Ευγένιο Ο’ Νηλ κι όταν το όνειρό της προσάραξε σε ρηχά νερά, πήρε τον άντρα της και κατέφυγαν στους Δελφούς όπου ήταν και το ζεύγος Εύα Πάλμερ-Σικελιανού, γνώρισαν Έλληνες ποιητές κι έμειναν εκεί όπου πέθανε ο σύζυγός της… Αυτό που κάνει μοναδικό αυτό το βιβλίο και το επόμενό του, είναι η γενναιότητα ενός πνευματικού ανθρώπου, που δεν αναμασάει τα δικά του, δεν εμπνέεται από διακείμενα, αλλά έχει την γενναιότητα να αναστήσει, να αναστηλώσει, όπως κάνουν οι αρχαιολόγοι τους μισογκρεμισμένους ναούς και να φέρει στην επικαιρότητα ένα πρόσωπο πολύ σημαδιακό, αλλά τελείως ξεχασμένο, το οποίο επιβεβαίωσε την προφητεία, τη γνωστή ρήση «ουδείς προφήτης στον τόπο του». 

Η Σούζαν Γκλάσπελ έφυγε από την Αμερική όχι γιατί δεν ήταν πετυχημένη, έφυγε γιατί κυνηγούσε το όνειρό της και όταν το είδε να υλοποιείται, στην πρωτοποριακή τότε αμερικάνικη θεατρική εταιρία Provincetown Players, έπαθε αυτό που φοβάται τώρα η Χλόη, είδε το όνειρο υλοποιημένο και της φάνηκε λειψό, γλυφό… Σ’ αυτό το περίεργο θεατρικό, είναι αλλόκοτο μέσα στη μεταφυσική του πνευματικότητα, χωρίς να γίνεται ποτέ πνευματιστικό, συνομιλούν τα πρόσωπα του μυθιστορήματος, αλλά με έναν τρόπο σύγχρονο. 

Η Χλόη Βερίτη έχει μεταπλάσει, αναπλάσει και αναστηλώσει ένα έργο που είχε βουλιάξει στη λήθη της ιστορίας όπως πολλά αριστουργήματα και σ’ αυτό είναι μοναδική, δείχνει μια πνευματική γενναιοδωρία που εκτείνεται και στο βιβλίο της «Καλειδοσκόπιο» που είναι ακόμα πιο ηρωικό, ακόμα πιο τολμηρό και τελείως πρωτότυπο. Γράφει η ίδια, η συγγραφική πρόθεση είναι αυτή στον πρόλογο: «Σε αυτό τον τόμο, κάθε θεατρικό αφήγημα εστιάζεται σε μια λεπτομέρεια από ένα υφιστάμενο έργο, αλλά αποτελεί ένα νέο αυτοτελές δημιούργημα…οι περισσότερες από τις ιστορίες που συμπεριλαμβάνονται στη έκδοση θα μας ταξιδέψουν σε μακρινές εποχές και σε διαφορετικά ιστορικά πλαίσια και θα μας προβληματίσουν, όπως τον κάθε Homo non person». Και τι είναι αυτός ο Homo non person; Μας το εξηγεί στις σελίδες 124 -127 με ένα ποίημα πολιτικό, σκωπτικό, σατυρικό, ένα πολιτικό μανιφέστο για την κατάντια του απαθούς ανθρώπου της εποχής μας. 

Το ποίημα αυτό είναι αριστούργημα και κλείνει με την εξής επωδό…Η Χλόη Βερίτη είναι ηθοποιός όταν γράφει, είναι έντονη η δραματικότητα του λόγου της, τελειώνει αυτό το ποίημα το πρωτότυπο με τον τρόπο αυτό: «Με ξέρεις είμαι ο Homo non person, είμαι ο άνθρωπος χωρίς πρόσωπο. Εγώ είμαι εσύ. Γι’ αυτό φυλάξου είμαι επικίνδυνος»… και μόνο αυτό να έχει γράψει η Χλόη, θα άξιζε να είναι στην παγκόσμια λογοτεχνική ιστορία. Κλείνει δραματικά επειδή η ίδια είναι μια δραματική περσόνα, είναι αφηγήτρια, ηθοποιός με την αρχαία έννοια, ακόμη και όταν δεν γράφει, ακόμη και όταν δεν εμφανίζεται εν σώματι. 

Η Χλόη Βερίτη ασχολείται με ένα έργο εν εξελίξει, είναι η ίδια αυτό το έργο ακόμα και όταν μιλάει, όταν στέκεται, όταν χαμογελάει, όταν φιλοξενεί, όταν είναι πνευματικά γενναιόδωρη με τους φίλους της. Αυτό είναι από μόνο του ένα ποίημα…Τη θεωρώ πολύ σπουδαία, περιμένω αυτό το έργο εν εξελίξει να φτάσει σε ένα απόγειο διεθνές και παγκόσμιο και θα χαρώ να συμβάλω κι εγώ με τα κριτικά μου κείμενα και σημειώματα. Της εύχομαι να μακροημερεύσει, να οδηγηθεί στα ύψη του Παρνασσού των μουσών που της αξίζουν...

Αποσπάσματα από τρία θεατρικά της Χλόης Βερίτη μπορείτε να παρακολουθήσετε στον πιο κάτω σύνδεσμο ( Ο Καθένας, Τελευταίο Κεφάλαιο και Αλβίνα, Ο Αργαλειός των Δελφών). Ερμηνεύουν οι ηθοποιοί Φάνη Πέτσα, Χριστίνα Καραγιάννη, Ιάκωβος Ιακώβου. Δείτε εδώ

Συνέντευξη στη Μαίρη Πιερίδου

ΧΛΟΗ ΒΕΡΙΤΗ: Από μικρή «πάλευα» με τη γλώσσα και τα κείμενα!

Η Χλόη Βερίτη είναι μια γυναίκα αξιολάτρευτη! Μόλις τη γνωρίσεις κάτι πολύ ζεστό σου αγγίζει την ψυχή! Είναι το χαμόγελο της, η καλοσύνη, η ευγένειά της! Είναι το έξυπνο μυαλό που διαθέτει! Είναι οι γνώσεις της και το ταμπεραμέντο της! Είναι μια γυναίκα σύμβολο! Είναι ο άνθρωπος που μεγάλωσε σε ένα σπίτι χαρούμενο, ευτυχισμένο, ιδανικό θα έλεγα! Έχει μια μητέρα πολυδιαβασμένη και πολύ μορφωμένη, μια μητέρα θαυμάσια, μια εκπαιδευτικό που άφησε στο πέρασμα της το στίγμα της και γι’ αυτήν μιλάνε ακόμα οι μαθητές της!

Η Χλόη Βερίτη είναι μια αξιόλογη συγγραφέας, ποιήτρια και εκπαιδευτικός. Αγαπά το θέατρο, την ποίηση, τη συγγραφή. Η τελευταία της συλλογή διηγημάτων, η «Σελάνα», την έκανε γνωστή περισσότερο στο λογοτεχνικό μας χώρο, γιατί είχε την επιτυχία ενός «δυσθεώρητου ύψους» και με πολλές ευαισθησίες που αγγίζουν τον αναγνώστη, αλλά και τον συγκινούν. Είναι μια γυναίκα που την άγγιξε η «χρυσόσκονη» της τέχνης και η πέννα της σε οδηγεί σε ένα ταξίδι «ατελείωτα δημιουργικό». Φαίνεται πως η χρυσόσκονη έχει αγγίξει και την κόρη της Χλόης, την Ελεωνόρα που είναι ηθοποιός και έχει πρόσφατα προταθεί ως υποψήφια για το Βραβείο Ερμηνείας Καλύτερου Γυναικείου Ρόλου του ΘΟΚ.

Με μητέρα την Μαρούλα Παΐκου και αδελφό τον εξαίρετο σκηνοθέτη Άγι Παΐκο, η Χλόη Βερίτη κάνει και αυτή από μόνη της μια μεγάλη επιτυχία. Σε ό,τι κάνει και σε ό,τι αγγίζει. Με τη Χλόη είχαμε μια πολύ ενδιαφέρουσα συνομιλία, την οποία σας παραθέτω για να τη γνωρίσετε καλύτερα.

Χλόη μου, από πότε άρχισες να ασχολείσαι με το γράψιμο;

Από πολύ μικρή μου άρεσε να γράφω. Ώρες ατελείωτες παιδούλα ακόμη καθόμουν μαζί με τον πατέρα μου και «παλεύαμε» με τη γλώσσα, τα κείμενα και τα λεξικά, γιατί πίστευε πολύ στη μετάφραση ως πηγή γνώσης, αλλά και τέχνης. Με το γράψιμο, όπως γνωρίζεις, ασχολείτο και η μητέρα μου, έτσι κι εγώ από πολύ νωρίς άρχισα να γράφω.

Ποιο ρόλο έπαιξε το ότι ανήκεις σε μια λογοτεχνική και θεατρική οικογένεια;

Πιστεύω ότι αυτό το γεγονός έπαιξε μεγάλο και σπουδαίο ρόλο. Γιατί από μικρή πήγαινα με τους γονείς μου θέατρο, κινηματογράφο, σε διάφορες καλλιτεχνικές εκδηλώσεις, σπίτι μας κάναμε συνεστιάσεις με γνωστές προσωπικότητες και από το χώρο της Τέχνης, αλλά και του Θεάτρου, και ήταν φυσικό να με επηρεάσουν. Δεν σας κρύβω ότι τα περισσότερα δώρα που έπαιρνα ήταν βιβλία και έτσι συνεχώς διάβαζα.

Πώς προέκυψε το βιβλίο σου η «Σελάνα»;

Η «Σελάνα» γεννήθηκε το καλοκαίρι του 2015. Είναι ένα αξιαγάπητο και δυνατό παιδί! Όπως κάθε γυναίκα. Η Σελάνα είναι μια, όπως και η Σελήνη είναι μία. Δεν ισοδυναμεί με κανένα αυτοτελές διήγημα από τα δεκατρία που συμπεριλαμβάνονται στη συλλογή αυτή. Τα φεγγάρια είναι δεκατρία, αλλά η σελήνη είναι μόνο μία. Επομένως η συλλογή αυτή είναι ένα ενιαίο σύνολο και δεν έχει νόημα αν διαβαστεί αποσπασματικά ή με άλλη σειρά.

Η γυναίκα είναι η αρχή της ζωής. «Τα πράγματα είναι έτσι», λέει ο Νινχούρ. Η Σελάνα μιλά για τον ιερό κύκλο και τα στάδια: η ζωή, ο θάνατος και η αναγέννηση. «Το στάρι που θα πεθάνει μπαίνει στη γη και ξαναγεννιέται». Ποιος προσφέρει το δώρο της συνέχειας της ζωής; Ποιος θα γεννήσει ξανά το στάρι; Η μήτρα της Γαίας θα το φιλοξενήσει για να ξεναγεννηθεί. Η γυναίκα, λοιπόν, όχι σε σχέση με το φύλο, αλλά σε σχέση με την εναρμόνιση της συμπαντικής σιωπηρής μελωδίας της αγάπης με το θήλυ. Σε σχέση με τη θηλυκή αρχή της δημιουργίας του κόσμου. Άλλωστε μ’ αυτή την έννοια ποιος μπορεί να ισχυριστεί πως ο Θεός είναι γυναίκα;

Από πού εμπνέεσαι Χλόη;

Παντού και πάντοτε, όλα είναι έμπνευση! Ακόμη και η πιο «άκυρη» στιγμή είναι έμπνευση. Η μεγαλύτερη αναζήτησή μου όμως είναι η σχέση μας με το σύμπαν. Από πού ερχόμαστε και πού πάμε.

Εσύ Χλόη μου, πιστεύεις στην αληθινή αγάπη;

Ναι, πιστεύω στην αληθινή αγάπη, αλλά πιστεύω επίσης πως ο μεγαλύτερος έρωτας δεν είναι ο πρώτος, αλλά ο τελευταίος!

Μελλοντικά τι ακολουθεί;

Εκτός από τις λογοτεχνικές μου μεταφράσεις, υπάρχουν πολλά δικά μου στα σκαριά που είναι πολύ διαφορετικά μεταξύ τους. Το πρώτο που παίρνει σειρά είναι μια κάπως γκόθικ νουβέλα που ασχολείται με την αιώνια πάλη του κακού με το καλό. Θα ακολουθήσει ένα ανθολόγιο ποίησης και στη συνέχεια ένα μυθιστόρημα που θα μας καλέσει να συζητήσουμε την αλήθεια μας. Κι όταν τελειώσουν όλα αυτά θα ολοκληρώσω και το θεατρικό μου που περιμένει υπομονετικά στο συρτάρι! Μετά, σίγουρα κάτι νέο θα προκύψει. Γιατί όπως συχνά λέω στους μαθητές μου, «αν θα κρατήσετε κάτι από μένα, κρατήστε αυτό: να συνεχίσετε τη μελέτη γιατί ο καλύτερος φίλος είναι το βιβλίο».

Χλόη μου, σου εύχομαι καλή συνέχεια και καλή επιτυχία σε ό,τι κάνεις!



Tuesday, August 2, 2022

Πατριωτισμός Πολιτική και Εκλογές

Του Φοίβου Νικολαΐδη

«Πατριώτης είναι αυτός που οδηγείται από το πάθος της αγάπης για την πατρίδα».
Σάμουελ Τζόνσον (πριν το 1755)

«Ο πατριωτισμός είναι το τελευταίο καταφύγιο των αχρείων»
Σάμουελ Τζόνσον (μετά το 1755)
Στον καθημερινό πολιτικό λόγο και ιδιαίτερα σε προεκλογικές ή ιδιάζουσες πολιτικές περιόδους, η λέξη πατριωτισμός χρησιμοποιείται συνήθως ευρέως. Η χρήση πολλές φορές, φτάνει τα όρια της φτηνής πολιτικής εκμετάλλευσης, που οδηγεί στην εθνοκαπηλία, την πατριδοκαπηλία και τον ψευδοπατριωτισμό. Τον ψευδοπατριωτισμό, τον φανταχτερό αυτό μανδύα κάθε πολιτικού τυχοδιωκτισμού, τον οποίον ξεχωρίζουμε από τον γνήσιο πατριωτισμό, όπου η αγάπη για την πατρίδα και τις εθνικές αξίες, βασίζονται όχι στο φανατισμό και την τύφλωση, αλλά στην κριτική κατανόηση κι αφοσίωση για την πατρίδα. Η συναισθηματική φόρτιση που πραγματοποιείται με τη σκόπιμη επίκληση των πατριωτικών συναισθημάτων, δεν επιτρέπει τη νηφάλια συλλογιστική και κριτική σκέψη. Έτσι, είναι πιο εύκολο να παρασυρθεί κάποιος σε κενού περιεχομένου πατριωτικές εξάρσεις και αφορισμούς και να οδηγηθεί στο τέλος στην υποταγή του συγκεκριμένου πολιτικού λόγου.

Όλοι μας θα θυμόμαστε τα ανεπανάληπτα εκείνα πατριωτικά μέτωπα, τις πατριωτικές δυνάμεις, τους αγωνιστές πολιτικούς κ.λπ. που για χρόνια κυριαρχούσαν στην πολιτική ζωή του τόπου. Όπως επίσης και τις τελευταίες προεδρικές εκλογές όπου άμεσα ή έμμεσα αμφισβητείτο ο πατριωτισμός του υποψήφιου τότε για την προεδρία Γλαύκου Κληρίδη. Η πατριδοκαπηλία όμως ως πολιτική τεχνική δεν αποτελεί αποκλειστικότητα των δικών μας πολιτικών. Κι αυτό γιατί φαίνεται ν’ αποδίδει ως καλή συνταγή για αφιόνισμα του ανυποψίαστου ψηφοφόρου.

Δυστυχώς στον τόπο μας δεν συνηθίζονται οι έρευνες και οι στοιχειοθετημένες αναλύσεις, που να μας οδηγούν σε ορθά συμπεράσματα, για το είδος αυτού του πολιτικού λόγου, όπως και για πολλά άλλα θέματα. Έτσι είναι δύσκολο να γνωρίζουμε πόση βαρύτητα έχει στις αποφάσεις των ψηφοφόρων, αν και όλοι υποψιαζόμαστε ότι είναι μεγάλη.

Στις ΗΠΑ όπου τα πάντα γίνονται αντικείμενο έρευνας και ανάλυσης, κυκλοφόρησε πρόσφατα μια ενδιαφέρουσα μελέτη τριών πανεπιστημίων του Τζον Λ. Σάλιβαν (John L. Sullivan), της Μαίρης Ντιέτζ (Mary G. Dietz) και των δυο του πανεπιστημίου της Μινεσσότα και τα Έμι Φριέτ (Amy Fried) του πανεπιστημίου Γκόλγκεϊτ, με τίτλο «Πατριωτισμός, πολιτική και Προεδρικές Εκλογές 1988». Σ’ αυτή τη μελέτη διερευνούν την επίδραση που είχαν τα πατριωτικά συναισθήματα των ψηφοφόρων στο εκλογικό αποτέλεσμα, όπως τα εκμεταλλεύτηκε ο πολιτικός λόγος του νικητή των εκλογών Τζορτζ Μπους. Ο Μπους κατηγορούσε έντεχνα τότε με κάθε ευκαιρία τον ανθυποψήφιό του Δουκάκη για μειωμένο πατριωτισμό. Ο Μπους και οι επιτελείς του πίστευαν ότι ο πατριωτισμός μπορεί να παίξει ένα σημαντικό ρόλο στην προεκλογική κούρσα. Όπως αποδείχτηκε στην πράξη, είχαν δίκαιο! Γι’ αυτό ο Μπους με τους ίδιους επιτελείς στην περίοδο του Πολέμου στον Κόλπο δημιούργησαν πάλι μια ατμόσφαιρα πατριωτικής έξαρσης μεταξύ άλλων, βομβαρδίζοντας τον αντίπαλο με «πατριωτικούς» πυραύλους τύπου «πάτριοτ».

Στην έρευνα διευκρινίζεται ότι ο όρος πατριωτισμός χρησιμοποιείται, όχι όπως αυτός ορίζεται από τους κοινωνιολόγους, αλλά όπως οι απλοί άνθρωποι τον αντιλαμβάνονται. Ως έννοια δηλαδή μιας σειράς πιστεύω, αντιλήψεων, στάσεων και εκφράσεων απέναντι σε διάφορα θέματα που αφορούν την πατρίδα τους. Οι απλοί άνθρωποι κατανοούν την έννοια του πατριωτισμού στο μεγαλύτερο βαθμό από τις ιστορικές και σύγχρονες χρήσεις του όρου, που φτάνουν σ’ αυτούς. Οι ιστορικές ρίζες του πατριωτισμού βρίσκονται στον ελληνικό όρο «πατριώται» που αναφερόταν αρχικά στους βάρβαρους, σ’ αντίθεση με τους Έλληνες πολίτες συγκεκριμένων πόλεων-κρατών. Στο Ρωμαϊκό επίσης «patria» το οποίο τόνιζε τη δοξασμένη πατρώα γη. Ο «πατριώτης» και ο «πατριωτισμός» είναι ιδιάζουσες πολιτικές έννοιες με τη δική τους ιστορία.

Στη νέα Αγγλική η λέξη «πατριώτες» εμφανίζεται το 16ο αιώνα δανεισμένη από τη Γαλλική. Αρχικά σήμαινε και περιέγραφε μάλλον την καταγωγή κάποιου. Στα μέσα του 17ου αιώνα όμως πήρε πολιτική χροιά. Ο πόλεμος για τον έλεγχο της λέξης «πατριώτης» συνεχίστηκε και κατά τον 18ο αιώνα, φτάνοντας κάτι σαν ακραία στιγμή το 1775 με την προσπάθεια του Σάμουελ Τζόνσον να διαφυλάξει τον ορισμό στο λεξικό του, που μαζί με άλλους -σμούς εμφανίστηκαν τότε στην Ευρώπη. Κατά τον 19ο αιώνα, είχαμε την εθνικοποίηση του πατριωτισμού και η ρητορική γύρω από αυτόν άλλαξε σημαντικά.

Η ιστορική ανάλυση κατέδειξε ότι ο πολιτικός λόγος περί πατριωτισμού στις ΗΠΑ, χαρακτηρίζεται πέραν του ενός νοήματος. Παραμένει δε ανοικτό το θέμα στο τι κεντρικό ρόλο (αν υπάρχει) παίζει ο πατριωτισμός στην πολιτική συμπεριφορά και τις αποφάσεις των Αμερικανών πολιτών και ψηφοφόρων. Η μεθοδολογία που χρησιμοποιήθηκε εντόπισε επτά έννοιες -κατηγορίες πατριωτισμού, τις εξής:

Ενστικτώδης πατριωτισμός. 
Αυτός παρουσιάζεται ως γνήσια, άδολη αγάπη για τη γενέτειρα γη. Για παράδειγμα, ο τρόπος με τον οποίο αισθάνομαι για την πατρίδα μου. Δεν έχει τίποτα να κάνει με περίπλοκες ιδέες. Είναι βαθιά συναισθηματικός και σχεδόν ενστικτώδης. Όπως ακριβώς η αγάπη που νιώθουν οι γονείς για τα μικρά τους ή αντίθετα, όπως το παιδί νιώθει για τους γονείς του.

Εικονοκλαστικός πατριωτισμός. 
Ξεχωρίζει από την απόρριψη των καθαρώς συμβολικών και συναισθηματικών πατριωτικών επικλήσεων. Τα σύμβολα όπως η Σημαία, ο Εθνικός Ύμνος, τα εμβατήρια κ.λπ. μπορεί να είναι πολύ επικίνδυνα. Μπορεί να χρησιμοποιηθούν για να εξεγείρουν συναισθηματικά τον κόσμο και να τον κάνουν να προβεί σε παράτολμα πράγματα, για να αποδείξει την αγάπη του προς την πατρίδα.

Όλες οι άλλες απόψεις θεωρούν αυτό το είδος πατριωτισμού ως το «λιγότερο πατριωτικό». Ο εικονοπλαστικός πατριωτισμός πιστεύει ότι οι πολίτες που εργάζονται για οικονομική δικαιοσύνη, προσφέρουν ένα καλό παράδειγμα πατριωτισμού. Οι πατριώτες που αγαπούν την πατρίδα τους πρέπει να δουλέψουν για οικονομική και πολιτική αλλαγή και πρέπει να δραστηριοποιούνται μέσα από κομματικές και πολιτικές δραστηριότητες. Έτσι, αυτή η αντίληψη απορρίπτει τα πολιτικά σύμβολα και τις εθνικές εικόνες και συγκεντρώνει την προσοχή του στη ζωντανή κριτική δράση της πολιτικής ζωής.

Συμβολικός πατριωτισμός. 
Διακρίνεται από έντονο συναισθηματισμό για την πατρίδα. Έχει θετική απήχηση στα καθιερωμένα πατριωτικά σύμβολα και την απόρριψη της ιδέας ότι η αστική ανυπακοή είναι πατριωτική πράξη. Σ’ αυτό βρίσκεται σε ευθεία αντίθεση με τον εικονοκλαστικό πατριωτισμό. Ο συμβολικός πατριωτισμός είναι επηρεασμένος από συναισθηματικές επικλήσεις, τελετουργικά (παρελάσεις) συνθήματα και γενικά μη κριτικό συναισθηματισμό.

Περιβαλλοντικός πατριωτισμός. 
Ξεχωρίζει από τους άλλους κυρίως από την τάση να βλέπει τους ανθρώπους που καταστρέφουν το περιβάλλον για κέρδος ως προδότες. Το είδος αυτού του πατριωτισμού πιστεύει ότι η «ευμάρεια» δεν πρέπει να εξαγοράζεται με τη μόλυνση της ατμόσφαιρας και γενικά του φυσικού περιβάλλοντος. Έτσι, ο πατριωτισμός αυτός έχει ένα σπουδαίο στοιχείο αγάπης και πίστης στη γη και την προστασία της για τις μελλοντικές γενιές. Δεν απορρίπτει το συμβολικό πατριωτισμό, αλλά εγκρίνει τη διαμαρτυρία και την αστική ανυπακοή εναντίον της κυβερνητικής δραστηριότητας που θεωρείται άδικη.

Φιλελεύθερος καπιταλιστικός πατριωτισμός. 
Πιστεύει ότι ο πατριωτισμός χαρακτηρίζεται περισσότερο από οικονομικούς παρά πολιτικούς ήρωες. Πιστεύει στην ελεύθερη οικονομία της αγοράς, στο εμπόριο, την ιδιοκτησία και αμφισβητεί την κρατική εξουσία. Είναι ο μόνος που αποδέχεται τη ζημιά στο περιβάλλον σ’ ανταπόδοση οικονομικών ωφελημάτων. Απορρίπτει δε ότι οι κερδοσκόποι είναι προδότες. Κατ’ αυτόν η οικονομική ανάπτυξη συγκλίνει με την αγάπη για την πατρίδα και η κατάκτηση της φύσης και η ανάπτυξη εθνικών πόρων, φαίνεται να αντικρίζονται ως ζώσα έκφραση πατριωτικής πίστης. Είναι αντίθετος με τον ενστικτώδη περιβαλλοντικό πατριωτισμό.

Δημοκρατικός πατριωτισμός. 
Βασίζεται στην πίστη για την ελευθερία και τα δημοκρατικά ιδεώδη. Χαρακτηρίζεται ως αντανάκλαση των υποχρεώσεων στις αρχές, όπως η συμμετοχή στα κοινά, στους δημοκρατικούς θεσμούς, το σκεπτικισμό και την κριτικής στην κρατική εξουσία.

Εθνικός Συμβολικός πατριωτισμός. 
Πιστεύει ότι οι πολίτες πρέπει να διδάσκονται στα σχολεία για τη φιλοπατρία, όπως ακριβώς μαθαίνουν για να μην κλέβουν. Αρνούνται να δεχτούν ότι είναι πρώτα πολίτες του κόσμου και μετά της ιδιαίτερης τους πατρίδας.

Η έρευνα επιβεβαιώνει πανηγυρικά ότι πατριωτισμός δεν σημαίνει κατ’ ανάγκη το ίδιο πράγμα για όλο τον κόσμο. Γι’ αυτό και είναι δύσκολος ένας αυστηρός ορισμός. Ο πατριωτισμός είναι ίσως απ’ αυτά που μπορείς να περιγράψεις, αλλά δύσκολο να ορίσεις. Η αγάπη για την πατρίδα μπορεί να διαφέρει σημαντικά από άνθρωπο σε άνθρωπο. Σε διαφορετικές μάλιστα περιόδους ο πατριωτισμός σήμαινε διαφορετικά πράγματα. Στη σύγχρονη εποχή πιθανόν να σημαίνει ακόμη πιο διαφορετικά πράγματα για πολλούς ανθρώπους.

Γι’ αυτό ίσως αξίζει να μεταφέρουμε εδώ ένα κομμάτι από άρθρο του διακεκριμένου Αμερικανού δημοσιογράφου Χέινες Τζόνσον, που δημοσίευσε το 1988 στην εφημερίδα «Ουάσιγκτον Ποστ» για να καυτηριάσει την εκλογική τότε καμπάνια του Μπους. Μεταξύ άλλων ο εξαίρετος αυτός πολιτικός αναλυτής είχε γράψει: «Ο αληθινός πατριωτισμός δεν έχει να κάνει τίποτα με τον κυματισμό της Σημαίας και τις κατηγορίες εναντίον άλλων προσώπων. Αληθινός πατριωτισμός σημαίνει σεβασμός στον πλουραλισμό, ανοχή στις δημοκρατικές ιδέες, υποστήριξη του δικαιώματος να κάνεις λάθη και να διαφωνείς. Πάνω απ’ όλα σημαίνει παραδοχή ότι μέσα από τη σύγκρουση διαφορετικών ιδεών και πιστεύω, θα ξεπηδήσει ένας κοινός εθνικός σκοπός, που θα εμπνέει τους πολίτες για να δουλέψουν για τη βελτίωση της κοινότητάς τους και να την αφήσουν καλύτερη απ’ ότι τη βρήκαν».
Φοίβος Νικολαΐδης
25/6/1992