Πόσο ποιοτικά σκέφτεστε;

Του Δρα Κώστα Γ. Κονή*
Innovage

Όλοι μας έχουμε βομβαρδισθεί με το θέμα της ποιότητας για πολλά χρόνια. Η ανάγκη για προϊόντα και υπηρεσίες με ψηλή ποιότητα έχει απασχολήσει σε ολόκληρο τον κόσμο τους πάντες. Κυβερνήσεις, επιχειρήσεις, οργανισμούς, επαγγελματίες και φορείς. Εκείνο που δεν έχει όμως απασχολήσει σε παρόμοια έκταση, παρόλο που είναι πιστεύουμε εξίσου σοβαρό και σημαντικό, είναι η ποιότητα της ίδιας μας της σκέψης.

Θα μου πείτε τί είναι αυτό; H σκέψη δεν είναι προϊόν, δεν είναι κάτι το χειροπιαστό, δεν είναι καν ορατή. Πως μπορούμε να μιλούμε για την ποιότητα της; Και όμως μιλάμε για ποιότητα στις σχέσεις, μιλάμε για ποιότητα ζωής. Γιατί να μη μιλάμε για την ποιότητα της σκέψης;

Ο μεγάλος γκουρού της δημιουργικότητας και της σκέψης Edward de Bono είχε πει κάποτε ότι «η ποιότητα της ζωής μας στα χρόνια που μας έρχονται θα εξαρτάται ολοένα και περισσότερο από την ποιότητα της σκέψης μας.» Πόσο δίκαιο είχε! Μήπως τα δεινά και οι επιτυχίες μας σε ολόκληρη τη γη και σε όλα τα επίπεδα δεν είναι συνάρτηση της ποιότητας της σκέψης και των αποφάσεων που παίρνονται;

Υπάρχει λοιπόν η έννοια της ποιότητας στη σκέψη. Υπάρχει ποιότητα στη σκέψη μας όταν η ανάλυση, η διαδικασία αξιολόγησης και λήψης απόφασης γίνεται με σύστημα και μέθοδο και όχι επιπόλαια και τσαπατσούλικα.

Το μεγάλο ερώτημα είναι. Πόσο ποιοτικά σκεφτόμαστε στη ζωή μας; Στο σχολείο, στην οικογένεια, στη δουλειά μας, στην επιχείρηση μας. Παρόλο που σε όλους τους τομείς η ποιότητα της σκέψης, είναι θα έλεγα το Α και το Ω θα προσπαθήσω, για τους σκοπούς του μικρού άρθρου, να επικεντρωθώ στον επιχειρηματικό τομέα. Πιστεύω λοιπόν ειλικρινά ότι ολόκληρη η πορεία μιας επιχείρησης προς την επιτυχία ή την αποτυχία εξαρτάται κατά μέγιστο βαθμό από την ποιότητα της σκέψης που υπάρχει μέσα σε αυτή και που αντικατοπτρίζεται στις δραστηριότητες και εκδηλώσεις της.

Από το σχεδιασμό της στρατηγικής της, μέχρι τη στελέχωση, την παραγωγή, την πώληση υπηρεσιών και προϊόντων όλα είναι συνδεδεμένα με τις αποφάσεις που παίρνονται και τις ενέργειες και δραστηριότητες που αναλαμβάνονται. Και αυτά βέβαια, συνδέονται άμεσα με την ποιότητα της σκέψης αυτών που εμπλέκονται. Πάρα πολλές είναι οι φορές που εμφανίζονται προβλήματα και δυσκολίες στην πορεία μιας επιχείρησης λόγω ακριβώς μη ποιοτικής σκέψης στα στάδια που προηγήθηκαν της λήψης κάποιων αποφάσεων.

Βρισκόμαστε έτσι μπροστά στις συνέπειες επενδύσεων που δεν έπρεπε καν να γίνουν, συνεργασιών που έπρεπε ή δεν έπρεπε να γίνουν, προαγωγές και μετακινήσεις που έπρεπε ή δεν έπρεπε να γίνουν, ευκαιρίες που δεν αξιοποιήθηκαν και ιδέες που χάθηκαν γιατί η ποιότητα της σκέψης δεν κατάφερε να νικήσει την επιπολαιότητα, την προχειρότητα και το ισχυρό και εγωιστικό πολλές φορές προσωπικό εγώ.

Είναι απαραίτητο λοιπόν να ενδιατρίψουμε και να ασχοληθούμε σοβαρότατα με τον τρόπο που λαμβάνουμε τις αποφάσεις και τον τρόπο που παράγουμε και αξιολογούμε και αξιοποιούμε ιδέες και ευκαιρίες στην επιχείρηση και να διερωτηθούμε. Χρησιμοποιούμε τα σωστά «εργαλεία»; Δόξα τω Θεώ υπάρχουν αρκετά και δοκιμασμένα «εργαλεία». Έχουμε φροντίσει να εξοικειωθούμε με αυτά; Αφιερώνουμε τον αναγκαίο χρόνο; Αξιολογούμε και αναλύουμε όλες τις πτυχές και όλες τις επιλογές ; Επιτρέπουμε και ενθαρρύνουμε τη συμμετοχή όλων ανεξάρτητα θέσης στην ιεραρχία ; Ακούμε ενεργά και αντιλαμβανόμαστε τι προτείνουν οι άλλοι ή ανυπομονούμε να υιοθετηθεί ή θέση και ή άποψη μας ; Έχουμε καθιερωμένη και θεσμοθετημένη ώρα για σκέψη με τον εαυτό μας και με τους συνεργάτες μας;

Πολλοί από εμάς αφιερώνουν συστηματικά συγκεκριμένη ώρα για συγκεκριμένη δραστηριότητα. Λένε π.χ. «μη με πάρεις τηλέφωνο στις 8 γιατί θα βλέπω ειδήσεις!». Τίποτα κακό βέβαια με αυτό. Γιατί δεν έχομε όμως καθιερώσει και κάποια ώρα ή κάποια στιγμή της ημέρας ή της εβδομάδας για νε έχομε μια συνάντηση «με τον εαυτό μας» και να σκεφτούμε ποιοτικά; Πολλές επιχειρήσεις μας δεν έχουν καν καθιερωμένες ομαδικές συναντήσεις. Ακόμη και σε όσες υπάρχουν καθιερωμένες συναντήσεις, πόσο ποιοτικές και αποδοτικές είναι οι συζητήσεις; Αρκετοί επιχειρηματίες παραδέχονται απλά ότι «δεν έχομε ώρα να σκεφτούμε».

Στις περιπτώσεις που γίνονται συζητήσεις, πόση δομή υπάρχει στην ίδια τη συζήτηση; Δεν αρκεί να υπάρχει μια καταγραμμένη ατζέντα θεμάτων. Θα πρέπει να υπάρχει και μια στρατηγική σφαιρικής, ορθής και ποιοτικής προσέγγισης του κάθε θέματος. Αλλιώς δεν θα υπάρχει ποιότητα στις αποφάσεις με όλες τις καταστροφικές συνέπειες που συνεπάγονται.

Είναι πολύ ευχάριστο να βλέπει κανείς σε όλες τις εκθέσεις και αναφορές όλων των επιχειρήσεων και οργανισμών τη στερεότυπη πλέον, αν και ορθότατη διατύπωση που λέει περίπου ότι « στο το δικό μας οργανισμό, οι άνθρωποι μας είναι το πολυτιμότερο μας κεφάλαιο». Ασφαλώς. Πόσο όμως καταφέρνουμε να αξιοποιήσουμε τα μυαλά και τη σκέψη αυτού του κεφαλαίου; Πόση ποιότητα σκέψης υπάρχει στον οργανισμό μας; Ποιές συνθήκες έχουμε εμείς φροντίσει να επικρατούν για να μπορεί να υπάρχει αξιοποίηση αυτού του δυναμικού;

Ας δημιουργήσουμε λοιπόν τις κατάλληλες συνθήκες για ποιοτική σκέψη στην επιχείρηση μας. Ας αναζητήσουμε και επιδιώξουμε την ποιότητα στη σκέψη μέσα στον οργανισμό μας. Θα έχουμε καταφέρει να υποκινήσουμε άριστα το προσωπικό μας και θα είμαστε οι κερδισμένοι.
Δρ Κώστας Γ. Κονής* Website: Innovage
*konis@innovageconsulting.com Τηλ. 00357 99 697 484