Πολυγαμία, το ελιξίριο της ζωής

Polygamy is the key to a long life

NewScientist.com news service
Ewen Callaway
NewScientist

Want to live a little longer? Get a second wife. New research suggests that men from polygamous cultures outlive those from monogamous ones.
After accounting for socioeconomic differences, men aged over 60 from 140 countries that practice polygamy to varying degrees lived on average 12% longer than men from 49 mostly monogamous nations, says Virpi Lummaa, an ecologist at the University of Sheffield, UK.

Lummaa presented her findings last week at the International Society for Behavioral Ecology’s annual meeting in Ithaca, New York. Rather than a call to polygamy, the research might solve a long-standing puzzle in human biology: Why do men live so long? . This question only makes sense after asking the same for women, who - unlike nearly all other animals - live long past the menopause.

Enforced monogamy
One answer seems to be a phenomenon called the grandmother effect. For every 10 years a woman survives past the menopause, she gains two additional grandchildren, Lummaa says. It seems that doting on and spoiling grandchildren aids their survival, as well as furthering some of their grandmother’s genes.

Men, by contrast, can reproduce well into their 60s and even 70s and 80s, and most researchers assumed this explained their longevity. But Lummaa and colleague Andy Russell wondered whether other factors explained the long lifespan of men, such as a grandfather effect.
To test this possibility, the team analysed church-gathered records for 25,000 Finns from the 18th and 19th centuries. People tended to move little, no one practiced contraception and the Lutheran Church enforced monogamy.

Only widowed men could remarry, and if they had children with their new wife, they fathered more kids, on average, than men who married once. But ultimately remarried men "don’t end up with any more grandchildren," Lummaa says. "If anything the presence of a grandfather was associated with decreased survival of grandchildren."

Perhaps, Lummaa adds, the children of the first mother lose out on food and resources that go to the second mother’s kids. "It's kind of the Cinderella effect." Even fathers with only one wife provided no benefit to their grandchildren, a finding supported by previous research.

Biological selection
With the grandfather effect ruled out, Lummaa and Russell next wondered whether the constraints of human physiology explain male longevity. In the same way that men have nipples that evolved for women to nourish their young, male longevity might be a consequence of biological selection for long-lived women.

To answer this question, the researchers compared the lifespan of men from polygamous countries with those from monogamous nations.

Using data from the World Health Organization, Lummaa and Russell scored 189 countries on a monogamy scale of one to four - totally monogamous to mostly polygamous. They also took into account a country's gross domestic product and average income to minimise the effect of better nutrition and healthcare in monogamous Western nations.

Lummaa stressed that their monogamy score is a crude first stab, and they are working to find multiple ways to assess marriage patterns. The conclusions could evaporate under further analysis, she adds.

If female survival is the main explanation for male longevity, then monogamous and polygamous men would live for about the same length of time. Instead, it seems that fathering more kids with more wives leads to increased male longevity. Men, then, live long because they're fertile well into their grey years.

The explanation could be both social and genetic. Men who continue fathering kids into their 60s and 70s could take better care for their bodies because they have mouths to feed. But evolutionary forces acting over thousands of years could also select for longer-lived men in polygamous cultures.

"It's a valid hypothesis and good prediction," says Chris Wilson, an evolutionary anthropologist at Cornell University in Ithaca, New York, who attended the talk. But the care and attention of several wives who depend on the social status of their ageing husband could explain everything. "It doesn't surprise me that men in those societies live longer than men in monogamous societies, where they become widowed and have nobody to care for them."

Πολυγαμία, το ελιξίριο της ζωής

Αυτό υποστηρίζει πρόσφατη έρευνα - τουλάχιστον για τους άνδρες!

ΗΘΟΛΟΓΙΑ

Μέχρι σήμερα έχουν πραγματοποιηθεί πολλές έρευνες και μελέτες για να αποκαλυφθούν τα επτασφράγιστα μυστικά της μακροζωίας. Συνήθως, από τις μελέτες αυτές προβάλλονται ως βασικοί παράγοντες που την ευνοούν άλλοτε η διατροφή άλλοτε το κλίμα και άλλοτε η κληρονομική προδιάθεση. Ωστόσο, μέχρι σήμερα καμία μελέτη δεν είχε εξετάσει, και πόσω μάλλον αξιολογήσει, τη συμβολή μιας διαφορετικής και κοινωνικά ευκαταφρόνητης παραμέτρου: της πολυγαμίας.

Όμως, σύμφωνα με έρευνα που παρουσιάστηκε πρόσφατα στην ετήσια συνάντηση της Διεθνούς Εταιρείας Συμπεριφορικής Οικολογίας (International Society of Behavioral Ecology) στη Νέα Υόρκη, οι άνδρες που έχουν περισσότερες ερωτικές συντρόφους ζουν κατά μέσο όρο 12% περισσότερο από τους μονογαμικούς άνδρες. Και ειδικότερα αυτοί που έχουν πολλούς απογόνους από διαφορετικές γυναίκες!Αυτό το ενδεχομένως ενοχλητικό, για πολλούς, συμπέρασμα προκύπτει από τη μελέτη της Φινλανδής Virpi Lummaa, επικεφαλής του προγράμματος Human Life-History Project στο Πανεπιστήμιο του Σέφιλντ, και του συνεργάτη της Andy Russell, επίσης ερευνητή στο ίδιο πανεπιστήμιο.

Πώς ακριβώς τεκμηρίωσαν αυτό το συμπέρασμά τους; Αναλύοντας δημογραφικά στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για 189 χώρες. Επίσης έλαβαν υπόψη τους το βιοτικό επίπεδο της κάθε χώρας, προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί η συμβολή στη μακροζωία παραγόντων όπως η καλύτερη διατροφή και περίθαλψη στις δυτικές και ως επί το πλείστον μονογαμικές χώρες.Διαπίστωσαν λοιπόν ότι σε 140 χώρες, όπου επικρατεί ο θεσμός της πολυγαμίας, οι άνδρες άνω των 60 ετών ζουν περισσότερο από ό,τι οι μονογαμικοί συμπατριώτες τους.

Αρχικά η πρόθεση των ερευνητών δεν ήταν τόσο να συγκρίνουν τη μονογαμία με την πολυγαμία όσο να απαντήσουν με βιολογικούς όρους σε ένα συγκεκριμένο ερώτημα: Γιατί ο άνθρωπος είναι το μόνο θηλαστικό που ζει τόσο πολλά χρόνια μετά την αναπαραγωγή;Τώρα, όσον αφορά τους άνδρες, σύμφωνα πάντα με τους ερευνητές, οι παράγοντες που συμβάλλουν στη μακροζωία των πολύγαμων ανδρών είναι τόσοι κοινωνικοί όσο και γενετικοί.

Οι άνδρες που τεκνοποιούν μετά τα εξήντα έχουν περισσότερα κίνητρα για να φροντίζουν περισσότερο τον εαυτό τους και την υγεία τους, αφού έχουν την ευθύνη της ανατροφής των ανήλικων παιδιών τους. Ενώ επίσης επωφελούνται από τις φροντίδες των νεότερων γυναικών τους, των οποίων η συμβολή δεν είναι καθόλου ευκαταφρόνητη.Από την άλλη πλευρά βέβαια, θα μπορούσε η φυσική επιλογή, κατά την εξέλιξη, να έχει επιλέξει τους μακροβιότερους άνδρες στις πολυγαμικές κοινωνίες.

Πάντως, ο καθοριστικός παράγοντας για τη μακροβιότητα των γυναικών φαίνεται να είναι το λεγόμενο «φαινόμενο της γιαγιάς»: «Το ανθρώπινο είδος είναι το μόνο ζωικό είδος στο οποίο το θηλυκό ζει τόσα πολλά χρόνια μετά την εμμηνόπαυση», όπως εξηγεί η Lummaa. Για κάθε δέκα χρόνια που ζει μια γυναίκα μετά την εμμηνόπαυση, αποκτά, κατά μέσο όρο, δύο εγγόνια. Η φροντίδα και η ενασχόληση με τα εγγόνια, καθώς και η μεταφορά των γονιδίων της σε αυτά, φαίνεται να αποτελούν παράγοντες που επιμηκύνουν τη ζωή μιας γυναίκας.

Οι Lummaa και Russell θέλησαν να εξακριβώσουν αν και για τους άνδρες ισχύει κάτι ανάλογο: μήπως δηλαδή η μακροζωία τους μπορεί να συσχετιστεί, πέρα από την ικανότητά τους να αναπαράγονται σε μεγάλη ηλικία, και με την απόκτηση εγγονιών.Για τον σκοπό αυτό μελέτησαν φινλανδικά εκκλησιαστικά αρχεία του 18ου και του 19ου αιώνα, που περιείχαν στοιχεία για τα γαμήλια ήθη 25 χιλιάδων Φινλανδών. Από τα αρχεία αυτά προέκυψε ότι οι άνθρωποι της προβιομηχανικής εποχής μετακινούνταν ελάχιστα, δεν χρησιμοποιούσαν μεθόδους αντισύλληψης, ενώ η επίσημη Λουθηρανική Εκκλησία υποστήριζε τη μονογαμία.

Μόνο στους χήρους επιτρεπόταν να ξαναπαντρευτούν και να αποκτήσουν παιδιά με τη δεύτερη γυναίκα τους, οπότε είχαν, κατά μέσο όρο, περισσότερα παιδιά από τους άνδρες που είχαν παντρευτεί μία μόνο φορά. Οπως όμως διαπίστωσαν οι ερευνητές, σε αντίθεση με το «φαινόμενο της γιαγιάς», η ύπαρξη ενός παππού-πατέρα μάλλον λειτουργεί σε βάρος της επιβίωσης των πρώτων παιδιών του. Γεγονός το οποίο ενδεχομένως να οφείλεται στην ευνοϊκότερη μεταχείριση των παιδιών της δεύτερης γυναίκας έναντι αυτών της πρώτης.

*
Ελευθεροτυπία 30/08/2008