50 χρόνια από την ίδρυση της ΤΜΤ

Του: Σπύρου Αθανασιάδη

Την 1η Αυγούστου στα κατεχόμενα γιoρτάζουν την 50ή επέτειο από την ίδρυση της τρομοκρατικής οργάνωσης ΤΜΤ (Τurk Mukavemet Teskilati=Τουρκική Αντιστασιακή Οργάνωση). Την ίδια μέρα γιορτάζουν την επέτειο κατάληψη της Λευκωσίας από τους Οθωμανούς και την ίδρυση των «δυνάμεων ασφαλείας». Με αφορμή τις τρεις επετείους αλλά κυρίως αυτής των 50 χρόνων της ΤΜΤ, διάφορες οργανώσεις, σωματεία, σύνδεσμοι διοργανώνουν διάφορες εκδηλώσεις.

Πολλοί υποστηρίζουν ότι η πραγματική ημερομηνία ίδρυσης της ΤΜΤ ήταν η 15η Νοεμβρίου 1957. Μάλιστα έχουμε και προκήρυξή της με την ημερομηνία αυτή η οποία αναφερόταν στην αντίσταση των Τ/κ κατά των στόχων της ΕΟΚΑ για την ένωση. Άλλη προκήρυξη της ΤΜΤ φέρει ημερομηνία 28/5/1958 και καταλήγει με το εθνικιστικό σύνθημα «Ω τι ευτυχία να λέγεσαι Τούρκος» και επίσης «Διχοτόμηση ή Θάνατος». Επίσης με απόφαση της αποικιακής Κυβέρνησης Φουτ (23/7/1958) κηρύχθηκαν παράνομες ΕΟΚΑ και ΤΜΤ. Δεν γίνεται καμιά αναφορά σε προηγούμενες τ/κ παρακρατικές οργανώσεις όπως ήταν η «Βολκάν», τα «Τρία βέλη», η «9η Σεπτεμβρίου», επειδή οι οργανώσεις αυτές αυτοδιαλύθηκαν και αποτέλεσαν τον πυρήνα της ΤΜΤ του 1957. Όσο και αν κάποιοι προσπαθούν να διαγράψουν την 15/11/1957 , τα γεγονότα και οι προκηρύξεις τούς διαψεύδουν.

Συνιδρυτές της ΤΜΤ του 1957 παρουσιάζονται οι Μουσταφά Κεμάλ Τανρίβερντι (διπλωμάτης στο τουρκικό προξενείο της Λευκωσίας), Μπουρχάν Ναλμπάντογλου (γιατρός) και Ραούφ Ντενκτας. Το μεγάλο μειονέκτημα για την πρώτη ΤΜΤ ήταν ότι μεταξύ των ιδρυτών της δεν υπήρχε στρατιωτικός.

Όταν αποφασίστηκε η μετεξέλιξη της ΤΜΤ από αντιστασιακή σε επιθετική, παρενέβη η Τουρκία και συγκεκριμένα το Γραφείο Ειδικού Πολέμου και στις 31/7/1958 έφτασε στο νησί ο συνταγματάρχης του τουρκικού Στρατού Ριζά Βουρουσκάν (ψευδόνυμο Αλί Τζονάν), ο οποίος παρέμεινε στο νησί μέχρι το 1960. Η ανάληψη καθηκόντων την 1η Αυγούστου 1958 από τον Βουρουσκάν θεωρείται και η ημερομηνία ίδρυσης της νέας -και με στρατιωτική πλέον δομή- ΤΜΤ.

Ο Βουρουσκάν υποτιμούσε την ΤΜΤ του 1957 και την αποκαλούσε «Οργάνωση των Μουχτάρηδων» ισχυριζόμενος ότι στις τάξεις της επικρατούσε χάος, απειθαρχία και έλλειψη συντονισμού και τεχνικής. Όταν κάποτε ρωτήθηκε γιατί η νέα ΤΜΤ προτίμησε να υιοθετήσει το όνομα οργάνωσης που προϋπήρχε, ισχυρίστηκε ότι δεν ήθελαν να προκαλέσουν τους Άγγλους.

Την τρομοκρατική οργάνωση ΤΜΤ διαδέχτηκαν οι λεγόμενες δυνάμεις ασφαλείας στις οποίες παραδόθηκε ο οπλισμός της οργάνωσης. Σήμερα λειτουργεί στα κατεχόμενα σύνδεσμος αγωνιστών ΤΜΤ. Πρόκειται για εθνικιστικό οργανωμένο σύνολο το οποίο δίνει το παρόν του σε κάθε εκδήλωση και συλλαλητήριο που στρέφεται κατά της επανένωσης του νησιού, επίτευξης συμφωνίας ενώ υιοθετεί πλήρως τις θέσεις και απόψεις του τέως ηγέτη των τ/κ Ραούφ Ντενκτας.

Τα μέλη του συνδέσμου είναι άτομα που ορκίστηκαν για να ενταχθούν στην οργάνωση δίνοντας τον όρκο της ΤΜΤ που αναφέρει: «Αφιερώνω τον εαυτό μου στο τουρκικό έθνος και θα αντισταθώ σε κάθε επίθεση από οπουδήποτε και αν προέρχεται, η οποία θα στρέφεται κατά της ζωής, ελευθερίας, περιουσίας και των ιερών και οσίων των τουρκοκυπρίων. Θα πράξω κάθε καθήκον που ήθελε μού ανατεθεί, παίρνοντας προ οφθαλμού ακόμη και τον θάνατο. Θα διαφυλάξω μέχρις εσχάτων όλα όσα θα δω, ακούσω, γνωρίσω ή μου έχουν εμπιστευτεί και δεν πρόκειται να τα αποκαλύψω σε κανέναν. Γνωρίζω ότι η αποκάλυψη ισοδυναμεί με προδοσία της οποίας η τιμωρία είναι ο θάνατος. Ορκίζομαι στην τιμή, υπόληψη και παν όσιο και υπόσχομαι ότι θα εφαρμόσω κατά γράμμα τα παραπάνω».

Πριν μερικά χρόνια ο τότε ηγέτης των Τ/κ Ραούφ Ντενκτάς επιχείρησε να ιδρύσει την ΤΜΤ-2, αλλά τελικά προτίμησε να αποφύγει την ονομασία αυτή και έδωσε στην εθνικιστική οργάνωση που ίδρυσε το όνομα «Εθνικό Λαϊκό Κίνημα».

Ένας Γκρίζος Λύκος πίσω από τους εθνικιστές

Ένας άλλος αξιωματικός του τουρκικού Στρατού που διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στα πρώτα χρόνια της ΤΜΤ στην Κύπρο ήταν ο συνταγματάρχης Ριζά Βουρουσκάν, ο οποίος το 1958 διορίστηκε από το Γραφείο Ειδικού Πολέμου ως πρώτος αρχηγός της ΤΜΤ στην Κύπρο. Έφθασε στο νησί στις 31/7/58 με το ψευδώνυμο Αλί Τζονάν ως επιθεωρητής της Τράπεζας Εργασίας της Τουρκίας (Is Bankasi). Παλαιότερα είχε υπηρετήσει στην Κορέα και γνώριζε την τεχνική μυστικών επιχειρήσεων και απόστολών.

Παρά το ότι το στρατιωτικό πραξικόπημα του 1960 τον ανάγκασε σε παραίτηση, το 1964 επανέρχεται στις τάξεις του Στρατού για να πολεμήσει εθελοντικά στην Τηλλυρία. Έφθασε μυστικά στα Κόκκινα συνοδευόμενος από τον Ραούφ Ντενκτας. Στη συνέχεια χρημάτισε αντιπρόσωπος του ψευδοκράτους στην Άγκυρα. Πέθανε στις 16-2-1979. Στην Κύπρο έφερε το ψευδώνυμο Βozkurt (Γκρίζος Λύκος).

Στελέχωση από έμπειρους Τούρκους στρατιωτικούς

ΜΕΧΡΙ πριν μια δεκαετία οι πληροφορίες για την ΤΜΤ ήταν εφτασφράγιστο μυστικό και όλα τα εν ζωή στελέχη της τηρούσαν με ευλάβεια τον όρκο τους. Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερο αποκαλύπτονται τα μυστικά για την ίδρυση, δράση, στελέχωση, στόχους της οργάνωσης, με αποκορύφωνα το βιβλίο του Ισμαήλ Τανσού «Και όμως δεν κοιμόταν κανείς». Με τον τίτλο αυτό υπονοούσε ότι ενώ οι Αγγλοι και η ΕΟΚΑ είχαν την εντύπωση ότι οι Τ/κ και Τούρκοι «κοιμούνται», οι Τούρκοι αξιωματικοί δούλευαν μεθοδικά για να είναι σε θέση να ανταποκριθούν αποτελεσματικά κατά των επιθέσεων που δέχονταν οι Τουρκοκύπριοι.

Ο ταγματάρχης Τανσού ήταν ο εγκέφαλος της ΤΜΤ. Υπηρέτησε στο Γραφείο Ειδικού Πολέμου για μια επταετία. Κατά το διάστημα αυτό ήταν εξουσιοδοτημένος- όχι μόνο από την στρατιωτική αλλά και την πολιτική ηγεσία- να χειρίζεται τα της ΤΜΤ ανεξέλεγκτα, να παίρνει αποφάσεις και να δίνει οδηγίες (αυτός έδωσε την εντολή για βύθιση του «Ντενίζ»), να χειρίζεται τα κονδύλια, να διαπραγματεύεται αγορά οπλισμού, μέχρι και πλοίου κλπ. Έφερε το ψευδώνυμο «Ντογάν». Ιεραρχικά υπάγονταν στον αρχηγό του Γραφείου Ειδικού Πολέμου υποστράτηγο Ντανίς Καράμπελεν (ψευδώνυμο Cankurt).

Όταν η πολιτικοστρατιωτική ηγεσία της Τουρκίας αποφάσισε την ίδρυση της ΤΜΤ, ο Καράμπελεν ήταν το άτομο που προσεγγίστηκε για να αναλάβει την οργάνωση. Από την ίδρυση της ΤΜΤ μέχρι το 1960 όταν και αποστρατεύτηκε παρέμεινε στη σκιά του δραστήριου Τανσού.

Σπύρος Αθανασιάδης

Εφημερίδα 'Ο Φιλελεύθερος' 27/07/2008