Άνοδος Μαθησιακών Αποτελεσμάτων, Ενίσχυση Εθνικών Επιπέδων, Εύρυθμη Λειτουργία Σχολικών Μονάδων

 
Γράφει ο Δρ Ανδρέας ΣοφόκληςΕισηγήσεις

Η επιτυχία των μαθητών και των μαθητριών μας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την εφαρμογή συγκεκριμένων στοιχείων τόσο στις σχολικές μονάδες, όσο και στις οικογένειες.

Όσα αναφέρω, στο γραπτό αυτό κείμενο, είμαι βέβαιος ότι οι συνάδελφοι και οι συναδέλφισσες παιδαγωγοί-εκπαιδευτικοί τα εφαρμόζουν, όχι μόνο αυτά αλλά και πολύ περισσότερα και πιο ποιοτικά τα οποία καταγράφονται στις πολλές και ποιοτικές επιτυχίες σε δράσεις, σε διαγωνισμούς.  Όμως είναι σημαντικό να τα γνωστοποιούμε στην κοινωνία των πολιτών, τόσο για να γίνονται γνωστά όσο και γιατί χρειαζόμαστε την αρωγή και τη συνεργασία γονέων-κηδεμόνων, πολιτών, ώστε να επιτύχουμε την περαιτέρω πρόοδο και άνοδο της κοινωνίας μας στον μορφωτικό, στον κοινωνικό, στον οικονομικό τομέα. Όλα τα πάρα πάνω συνδέονται άρρηκτα με τα παιδιά μας. Αυτά είναι η πορεία, το αποτέλεσμα και το μέλλον μας.

Είναι σημαντικό να εξετάσουμε κάποιες πτυχές, που εκτιμώ ότι οδηγούν στην ορθή κατεύθυνση. Είναι καίριο σημείο η έμφαση στην ανάγνωση, που σημαίνει γνώση, κατανόηση, εφαρμογή, ανάλυση, σύνθεση, αυτοαξιολόγηση, ετεροαξιολόγηση.

Η ορθή ορθογραφία και η σύνταξη είναι απαραίτητα συστατικά της επιτυχίας, σε συνδυασμό με την ορθοφωνία.

Τόσο οι παιδαγωγοί-εκπαιδευτικοί, όσο και οι μαθητές-μαθήτριες γνωρίζουμε και εφαρμόζουμε τους δείκτες επιτυχίας-επάρκειας. Οι ενότητες, τα κεφάλαια, τα κείμενα διδάσκονται και αναπτύσσονται  εντός του καθορισμένου χρονικού πλαισίου.

Οι μαθητές και οι μαθήτριές μας, πρέπει να γνωρίζουν τους όρους σε κάθε ενότητα. Να δύνανται, τόσο στον γραπτό όσο και στον προφορικό λόγο, να προβαίνουν σε εναλλαγή λέξεων, φράσεων, με πλούσιο λεξιλόγιο, ανάλογα με τις δυνατότητές τους.

Διάλογος-επιχειρηματολογία-τεκμηρίωση: Είναι καίρια συστατικά της επιτυχίας, είναι μέθοδοι που εντάσσονται και στις κοινωνικές δεξιότητες. Η μηχανική απομνημόνευση δεν ισχύει.

Εφαρμόζουμε τους κώδικες: Συμπεριφοράς, Επικοινωνίας, Μελέτης, Αξιολόγησης, με κορυφαίο τον Κώδικα Ειλικρίνειας. Αυτά σημαίνουν εμπιστοσύνη, που οδηγεί στην άνοδο των μαθησιακών αποτελεσμάτων, στην ενίσχυση των εθνικών επιπέδων, στην εύρυθμη λειτουργία των Σχολικών Μονάδων, των οικογενειών, της κοινωνίας.

Εισερχόμαστε στη Σχολική Μονάδα, έγκαιρα και αποχωρούμε μετά το πέρας των νομικών μας υποχρεώσεων. Είμαστε έγκαιρα στις τάξεις για μάθημα, εμείς, ως παιδαγωγοί, είμαστε οι οδηγοί των μαθητών και των μαθητριών.

Εφαρμόζουμε το ωρολόγιο πρόγραμμα. Σεβόμαστε τον διδακτικό χρόνο των μαθητών και των μαθητριών. Ζούμε σε ανταγωνιστικό μαθητικό περιβάλλον που οδηγεί στην ενήλικη επιτυχία ή αποτυχία, το ενδιάμεσο δεν υφίσταται πλέον. Κάθε λεπτό που μαθητές-μαθήτριες χάνουν από τα μαθήματα άλλοι/άλλες μαθητές, μαθήτριες προηγούνται.

Χαρακτηριστικό γεγονός πρέπει να είναι η σύνδεση των μεθόδων διδασκαλίας, της όλης οργάνωσης που πρέπει να έχουν οι μαθητές, οι μαθήτριες, με το σύνολο των ενδοσχολικών δράσεων. Όλοι/Όλες  πρέπει να συμμετέχουν σε  δράσεις. Αυτό σημαίνει  απόκτηση ικανοτήτων λειτουργίας στην ομάδα, ταυτόχρονα έκθεσης της προσωπικότητάς τους στους συμμαθητές/συμμαθήτριες ως πρωταγωνιστές/πρωταγωνίστριες. Όλοι και όλες πρέπει να μιλούν κατά τη διάρκεια των μαθημάτων, ενώπιον των συμμαθητών και των συμμαθητριών τους. Φυσικά αυτό είναι αδύνατο να γίνεται σε κάθε μάθημα.

Η εμφάνισή μας, είναι σημαντικό στοιχείο εκτίμησης και εμπιστοσύνης, όπως το σύνολο της παρουσίας μας. Δεν καπνίζει κανένα στέλεχος Σχολικής Μονάδας, εντός του σχολικού χώρου, όπως και οι γονείς-κηδεμόνες δεν επιτρέπεται να καπνίζουν μπροστά στα παιδιά τους, μέσα στο σπίτι, πάνω στο τραπέζι του φαγητού, αφού αυτό επιφέρει μη αναστρέψιμες συνέπειες στην υγεία των παιδιών και γίνεται αντικείμενο αρνητικής μίμησης. Είμαστε το παράδειγμα προς μίμηση, τόσο ως παιδαγωγοί όσο και ως γονείς-κηδεμόνες.

Ως παιδαγωγοί-εκπαιδευτικοί, ως γονείς-κηδεμόνες, συνεργαζόμαστε και συμβάλλουμε στην οργάνωση-πορεία-εφαρμογή-αποτελεσματικότητα του Ενιαίου Σχεδίου Δράσεων Βελτίωσης των Σχολικών Μονάδων.

Εφαρμόζουμε τις σύγχρονες μεθόδους διδασκαλίας, με έμφαση στην αξιοποίηση χαρτών, εκεί και όπου χρειάζεται, κυρίως στα θεωρητικά μαθήματα, ώστε οι μαθητές και οι μαθήτριές μας να γνωρίζουν τον χωροχρόνο γεγονότων, με ταυτόχρονη επικαιροποίηση. Χωρίς αυτά τα δύο στοιχεία μαθήματα και διδασκαλίες είναι ουσιαστικά αδύναμα έως νεκρά.

Η άψογη συνεργασία και συμπόρευση των γονέων-κηδεμόνων με τα στελέχη των Σχολικών Μονάδων είναι εκ των ων ουκ άνευ της επιτυχίας. Είναι υποχρέωση όλων η συνεργασία, σημαντικό μέρος της οποίας είναι η αλληλοενημέρωση.

Έμφαση δίνουμε στην πρόβλεψη αντικοινωνικών, βίαιων συμπεριφορών και όχι στην εκ των υστέρων αντιμετώπιση. Οι επεμβάσεις της πυροσβεστικής απλά περιορίζουν κάπως τις καταστροφές από τις πυρκαγιές.

Διαμορφωτική αξιολόγηση, είναι η προσωπική αξιολόγηση που αφορά προσωπικώς τον κάθε μαθητή και την κάθε μαθήτρια.

Εφαρμόζουμε την αυθεντική-καθημερινή αξιολόγηση.

Η διδασκαλία συμπεριλαμβάνει ερωτήσεις προς όλους και προς όλες τους/τις μαθητές-μαθήτριες, με διαστρωματικό χαρακτήρα. Στόχος είναι η συμμετοχή στα μαθήματα όλων των μαθητών, μαθητριών.

Οι επαναλήψεις γίνονται με κυκλική μεθοδολογία. => Εφαρμόζουμε την επαναφορά προ υπαρχουσών-προ απαιτούμενων γνώσεων οικοδομώντας τις νέες γνώσεις.

Τα εξεταστικά δοκίμια γίνονται κατά τη διάρκεια των τετράμηνων, ώστε να υπάρχει ο χρόνος εφαρμογής διδακτικών μεθόδων για κατανόηση λαθών, για βελτίωση της απόδοσης των μαθητών και των μαθητριών και όχι στο τέλος των τετράμηνων, με ομαδοποίηση των λαθών αλλά και για ατομική καθοδήγηση.

Είναι απαραίτητο να ανεβάζουμε τη μαθησιακή αυτοπεποίθηση των μαθητών και των μαθητριών, μέσα από τη συνεχή ενθάρρυνση και επιβράβευση. Δεν απογοητεύουμε κανένα παιδί. Γι΄αυτό ως γονείς-κηδεμόνες δεν επιτρέπεται να προβαίνουν σε συγκρίσεις μεταξύ των παιδιών τους ή/και σε συγκρίσεις με άλλα παιδιά.Η διδασκαλία και το εξεταστικό δοκίμιο είναι συνδεδεμένα μέσα από τη διαστρωματική μέθοδο. Οι ερωτήσεις τα θέματα των εξεταστικών δοκιμίων, όπως και οι μέθοδοι διδασκαλίας, συνδέονται με τους στόχους του Υπουργείου Παιδείας Αθλητισμού και Νεολαίας,  οδηγούν στην απόκτηση και κοινωνικών δεξιοτήτων, όπως ο διάλογος, τα επιχειρήματα, η τεκμηρίωση, η ορθή συμπεριφορά τόσο ως πομπός, όσο και ως δέκτης.

Οι μαθητές και οι μαθήτριες, πρέπει να γνωρίζουν τα ονοματεπώνυμα των παιδαγωγών-εκπαιδευτικών τους και να τους προσφωνούν με τον σωστό τρόπο, με την ανάλογη ευγένεια, να γνωρίζουν την ενότητα, το κεφάλαιο, τον τίτλο του κάθε επόμενου μαθήματος, ώστε να έχουν το χρόνο να μελετούν.

Οι γονείς-κηδεμόνες δε μιλούν αρνητικά κατά των παιδαγωγών-εκπαιδευτικών των παιδιών τους ακόμα και αν είναι βέβαιοι για κάποιο λάθος τους, αυτό προκαλεί τον κλονισμό της αγάπης και της εμπιστοσύνης που πρέπει να τρέφουν οι μαθητές και οι μαθήτριες για τους παιδαγωγούς τους, ώστε να εμπνέονται από αυτούς, να ακολουθούν τις συμβουλές και τις οδηγίες τους για την πρόοδό τους.

Πρέπει να συνδέεται το σύνολο των ενοτήτων, των τίτλων των κεφαλαίων, των κειμένων του έτους, αυτό συμβάλλει στην ορθή καθοδήγηση, πορεία, εφαρμογή της διδακτικής μεθόδου, με εφαρμογή της κυκλικής μεθόδου διδασκαλίας.

Αξιοποιούμε τη βιβλιοθήκη, με ερευνητικό τρόπο. Δραστηριοποιούμε τους μαθητές και τις μαθήτριες, μέσα στις αίθουσες διδασκαλίας. Στις ενδοσχολικές εκδηλώσεις φροντίζουμε να συμμετέχει ο κάθε μαθητής και η κάθε μαθήτρια. Οι εκδηλώσεις αυτές είναι και πρέπει να είναι συνδεδεμένες με τις ολιστικές μεθόδους διδασκαλίας, με τις κοινωνικές δεξιότητες συνεργασίας.

Τα εξεταστικά δοκίμια και όλα τα επίσημα έγγραφα χρήζουν της δέουσας προσοχής. Η συνεργασία μεταξύ των παιδαγωγών-εκπαιδευτικών είναι δεδομένη. Στο πλαίσιο αυτό γίνονται οι παιδαγωγικές συνεδρίες, κάθε εβδομάδα, όπως και οι συνεδρίες των καθηγητικών συλλόγων.

Εκεί και όπου είναι δυνατό, από το σχολικό πρόγραμμα, γίνονται  κοινά εξεταστικά δοκίμια, όπως και διδακτική διαθεματική προσέγγιση, συνεργασίας παιδαγωγών-εκπαιδευτικών από διαφορετικά μαθήματα.

Οι κατ΄ οίκον εργασίες έχουν συγκεκριμένους στόχους, όπως έρευνας, κριτικής σκέψεως, να μπορούν οι μαθητές και οι μαθήτριες να τις διεξέρχονται σε μικρό χρονικό διάστημα, ώστε με ενθουσιασμό να τις διεκπεραιώνουν χωρίς να ανατρέχουν σε γονείς, σε φροντιστήρια, με ό, τι αρνητικές συνέπειες έχουν αυτά.

Επιβάλλεται η συνεργασία μεταξύ γονέων-κηδεμόνων και παιδαγωγών-εκπαιδευτικών. Πάντοτε εξηγούμε σε γονείς-κηδεμόνες, όπως πρέπει να αναλύουμε και τις οδηγίες προς τους μαθητές και προς τις μαθήτριες, με: σαφήνεια, ακρίβεια, ευκρίνεια, καθαρότητα στον λόγο και συγκεκριμένα.

Οι γονείς-κηδεμόνες μπορούν να επισκέπτονται τους διδάσκοντες και τις διδάσκουσες παιδαγωγούς-εκπαιδευτικούς σε συγκεκριμένη ώρα και ημέρα, όπως καθορίζονται από το εβδομαδιαίο πρόγραμμα.

Η εύκοσμη  εμφάνιση, η ευγενική συμπεριφορά, είναι στοιχεία που δεν μένουν απαρατήρητα. Αυτά δεν είναι αρκετό να τα εφαρμόζουν μόνο οι παιδαγωγοί-εκπαιδευτικοί αλλά πρέπει να τα εφαρμόζουν και οι γονείς-κηδεμόνες.

Ως παιδαγωγοί-εκπαιδευτικοί, είμαστε ταγμένοι και ταγμένες για τα δύσκολα όχι για τα εύκολα, γνωρίζουμε ότι βρισκόμαστε συνεχώς υπό τον έλεγχο της κοινωνίας αλλά και ότι είμαστε αδιαλείπτως σε σύγκρουση με όποια συμφέροντα και είναι πολλά, ποικίλα, πολύτροπα που αντιμάχονται την παιδεία, τη μόρφωση. Όλα αυτά τα συμφέροντα, γνωστά και άγνωστα, δεν ενδιαφέρονται και δεν επιθυμούν, αρχές όπως η ηθική, η ορθοδοξία, η πίστη και η αγάπη προς την πατρίδα, η συνέχεια των γενεών, η ψυχική, πνευματική, σωματική υγεία των ανθρώπων, η οικογένεια με τη σωστή αξία και σημασία.

Αντιμάχονται, μέσα από εικονικές πραγματικότητες, ακόμα και την επιστροφή των νέων ανθρώπων, των νέων οικογενειών, για μόνιμη εγκατάσταση πίσω στις κοινότητες, στην ύπαιθρο, εκεί όπου η ντομπροσύνη, είναι τιμή, η συνεργασία και η προσωπικότητα κυριαρχούν, σε αντίθεση με τις μάζες των μεγαλουπόλεων, με όλες τους τις παρενέργειες.    

Όσοι αγαπούμε τα παιδιά μας, οφείλουμε πλέον να συμπαραταχθούμε, να εγκαταλείψουμε τις μικροδιαφωνίες, που είναι λογικό να υπάρχουν στη δημοκρατία. Επιβάλλεται να θέσουμε ισχυρό ανάχωμα στις αρνητικές επιδόσεις και επιδράσεις.

Είναι αδιανόητο να είμαστε, ως Έλληνες Κύπριοι Πολίτες, τρίτοι από το τέλος στη φιλαναγνωσία. Τα παιδιά μιμούνται, δυστυχώς μιμούνται τις πολλές αρνητικές συνήθειες, κυρίως οικογενειακού περιβάλλοντος. Από εμάς εξαρτάται να προχωρήσουμε στον μορφωτικό τομέα. Οι γνώσεις ποτέ δεν πρέπει να σταματούν. Η διά βίου μόρφωση είναι κύριος και καίριος στόχος τόσο της Κυπριακής Δημοκρατίας όσο και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, γι΄αυτό λειτουργούν πολλά ποιοτικά προγράμματα.

Οι παιδαγωγοί-εκπαιδευτικοί και το σχολικό περιβάλλον δε δημιουργούν τα πολλά και ποικίλα προβλήματα που αναπτύσσονται στις σχολικές μονάδες. Όλα αυτά εισέρχονται στο παιδαγωγικό και εκπαιδευτικό σύστημα. Οι παιδαγωγοί-εκπαιδευτικοί, κάθε βαθμίδας και θέσεως, καλούνται, μέσα από την παιδαγωγική-εκπαιδευτική νομοθεσία και ηθική, να τα περιορίσουν, να τα λύσουν, πάντοτε σε άψογη συνεργασία με καθ΄ ύλην αρμόδιους φορείς.

Είναι καιρός να θέσουμε εκτός όλους όσους καταστρέφουν τα παιδιά μας με τις όποιες αρνητικές επιδράσεις και ενέργειες.

Δρ. Ανδρέας Σοφόκλης

Συγγραφέας, Ερευνητής, Αρθρογράφος, Δοκιμιογράφος