Ιός του Δυτικού Νείλου

Του Γιώργου Γιωργαλλά

Τα τελευταία κρούσματα λοίμωξης από τον Ιό του Δυτικού Νείλου (ΙΔΝ) τα οποία καταγράφηκαν στην Κύπρο υποδηλούν ότι ο ιός έχει εγκατασταθεί και στη χώρα μας. Γι αυτό είναι πιθανή και αναμενόμενη η επανεμφάνιση περιστατικών κατά την περίοδο αυτή καθώς και σε περιόδους εκκόλαψης κουνουπιών.

Ο (ΙΔΝ) είναι ιός που μεταδίδεται από τα κοινά κουνούπια (culex) και ανακαλύφθηκε το 1927 στην υποπεριφέρεια της Ουγκάντα του Δυτικού Νείλου. Οι πρώτες σοβαρές εστίες του ιού σημειώθηκαν στα μέσα της δεκαετίας του 1990 στην Αλγερία και τη Ρουμανία. Συνήθως ο ιός μεταδίδεται στους ανθρώπους από το δάγκωμα μολυσμένου κουνουπιού κυρίως κατά την καλοκαιρινή περίοδο το οποίο τράφηκε προηγουμένως με το αίμα μολυσμένων πουλιών ή άλλων θηλαστικών. Τα κουνούπια αυτά ενεργοποιούνται τη νύχτα, και οι περισσότερες περιπτώσεις μόλυνσης συμβαίνουν κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών.

Η πλειοψηφία των ανθρώπων (4 από τα 5 άτομα) που έχουν μολυνθεί με τον ιό του Δυτικού Νείλου δεν θα παρουσιάσει συμπτώματα. Περίπου το 20% των ατόμων που έχουν προσβληθεί από τον ιό θα παρουσιάσουν συμπτώματα παρόμοια με τη γρίπη, όπως πυρετό, κεφαλαλγία, ναυτία, μυϊκούς πόνους και διογκωμένους λεμφαδένες. Άλλα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν δύσκαμπτο λαιμό, εξάνθημα, υπνηλία ή αποπροσανατολισμό.

Δεν υπάρχουν εμβόλια για την πρόληψη ή φάρμακα για τη θεραπεία του (ΙΔΝ) σε ανθρώπους. Ευτυχώς, οι περισσότεροι άνθρωποι που έχουν μολυνθεί δεν αισθάνονται άρρωστοι. Ο ιός δεν μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο ή από ζώο σε άνθρωπο μέσω περιστασιακής επαφής.

Ο (ΙΔΝ) παρουσιάζει μια σύνθετη επιδημιολογία γι αυτό, οι περιοχές κυκλοφορίας του κατά την περίοδο αυτή δεν μπορούν να προβλεφθούν με ασφάλεια. Ως εκ τούτου, τονίζεται η ανάγκη να τηρούνται τα ατομικά μέτρα προστασίας από τα κουνούπια σε όλη τη χώρα και καθ΄ όλη την περίοδο κυκλοφορίας των κουνουπιών. Πάρτε ιατρική συμβουλή στην περίπτωση που παρουσιάσετε συμπτώματα του ιού.

Μπορείτε να μειώσετε τον κίνδυνο του (ΙΔΝ) χρησιμοποιώντας απωθητικά εντόμων και φορώντας μακρυμάνικα πουκάμισα και μακριά παντελόνια για να αποτρέψετε τα τσιμπήματα των κουνουπιών.

Επίσης μπορείτε να πάρετε κάποια μέτρα στο σπίτι σας όπως:

v Ελαχιστοποιείστε τα στάσιμα νερά στο σπίτι σας και μία φορά την εβδομάδα, αδειάστε, αναποδογυρίστε, καλύψτε ή πετάξτε τα δοχεία που συγκρατούν νερό ή άλλα αντικείμενα όπως ελαστικά, κάδους, πιθάρια, γλάστρες, πιατάκια για γλάστρες, παιχνίδια, πισίνες, ή δοχεία απορριμμάτων. Τα κουνούπια γεννούν τα αυγά τους μέσα στο νερό.

v Καλύψετε τα δοχεία αποθήκευσης νερού (κουβάδες, δεξαμενές, βαρέλια κ.λπ.) με κατάλληλα καλύμματα που να εφαρμόζουν σωστά έτσι ώστε τα κουνούπια να μην μπορούν να γεννήσουν τα αυγά τους. Για δοχεία χωρίς καπάκια, χρησιμοποιήστε συρμάτινο πλέγμα με άνοιγμα μικρότερο από ένα κουνούπι.

v Χρησιμοποιήστε εγκεκριμένα προνυμφοκτόνα για ψεκασμό μεγάλων δοχείων νερού το οποίο δεν χρησιμοποιείτε για κατανάλωση και τα οποία δεν μπορούν να καλυφθούν.

v Εάν έχετε σηπτική δεξαμενή ή το αποχετευτικό σας σύστημα παρουσιάζει ανοίγματα, επιδιορθώστε τις ρωγμές ή τα κενά του και καλύψτε τυχόν ανοικτούς αγωγούς ή σωλήνες υδραυλικών εγκαταστάσεων χρησιμοποιώντας συρμάτινο πλέγμα.

v Χρησιμοποιήστε ένα εντομοκτόνο σε μορφή σπρέι για να σκοτώσετε τα κουνούπια στις περιοχές όπου εκκολάπτονται. Τα κουνούπια συναντώνται σε σκοτεινούς και υγρούς χώρους, όπως κάτω από νεροχύτες, σε ντουλάπια, κάτω από έπιπλα ή στο δωμάτιο πλυντηρίων.

v Τοποθετείστε συρμάτινο πλέγμα προστασίας από έντομα σε εξωτερικές πόρτες και παράθυρα και χρησιμοποιείστε ηλεκτρικές συσκευές για απώθηση κουνουπιών.

v Χρησιμοποιείτε τις συσκευές κλιματισμού όπου είναι δυνατόν.

Τέλος η επιδημιολογική επιτήρηση της νόσου, η έγκαιρη εφαρμογή κατάλληλων ολοκληρωμένων προγραμμάτων καταπολέμησης κουνουπιών από τις υγειονομικές υπηρεσίες και η λήψη μέτρων ατομικής προστασίας από τα κουνούπια αποτελούν διεθνώς τα σημαντικότερα μέτρα για την πρόληψη της νόσου.
Γιώργος Γιωργαλλάς
τ. Διευθυντής Υγειονομικών Υπηρεσιών
Σύμβουλος Διαχείρισης & Ασφάλειας Τροφίμων