Η είδηση στην εφημερίδα "Πολίτης" (21.9.2008) ανέφερε : " Πενήντα χρόνια μετά τη στυγερή δολοφονία του κρεοπώλη Ανδρέα Μιχαήλ Τόουλου, από τα Πάνω Λεύκαρα, τελέστηκε χθες η κηδεία των λειψάνων του. Ο άτυχος Τόουλου είχε θεωρηθεί (όχι από την ηγεσία της ΕΟΚΑ) "προδότης" κατά τον απελευθερωτικό αγώνα του '55-'59. Κανείς, ωστόσο, δεν έμαθε γιατί ο Τόουλου είχε θεωρηθεί από κάποιους "προδότης". Αξίζει να σημειωθεί ότι για το θέμα τοποθετήθηκε και ο Σύνδεσμος Αγωνιστών ΕΟΚΑ. Μεταξύ άλλων, αναφέρει στην ανακοίνωση, ότι, η εκτέλεση του Τόουλου δεν έγινε με εντολή της επίσημης ηγεσίας της οργάνωσης... και ότι το συγκεκριμένο άτομο δεν θεωρείται προδότης. Λόγω των καταστάσεων που επικρατούσαν εκείνη την εποχή, δεν δόθηκε η ευκαιρία για σωστή διερεύνηση του περιστατικού".
Παρά το πιστοποιητικό μη προδότη που εξέδωσε ο Σύνδεσμος Αγωνιστών ΕΟΚΑ, εντούτοις, αναφέρεται για εκτέλεση του άτυχου μ. Ανδρέα Μιχαήλ Τόουλου. Η είδηση αυτή πάντως είναι αξιοσημείωτη, έστω και αν έφθασε σε γνώση του Κυπριακού λαού με καθυστέρηση πενήντα ολόκληρων χρόνων. Καταγράφει με τον πιο θλιβερό τρόπο ορισμένες αλήθειες, που δυστυχώς φαίνεται να μην είμαστε ακόμη έτοιμοι, είτε ως άτομα, είτε ως οργανωμένα σύνολα, να διαχειριστούμε επιτέλους, όπως αρμόζει σε μια πολιτισμένη και ευνομούμενη πολιτεία.Το να γνωρίζουμε την Ιστορία μας, τόσο στην ηρωική της εποχή, όσο και στην περίοδο των λαθών, είναι απαραίτητο, γιατί αποτελεί μια στέρεα βάση για σωστή ενέργεια στο μέλλον. Είμαι πεπεισμένος ότι σε πενήντα χρόνια ο Κυπριακός λαός δεν θα σκέπτεται πλέον με όρους πατριδοκαπηλίας, αλλά με ιστορική ευθύνη απέναντι σε γεγονότα που διαδραματίστηκαν στο παρελθόν.
Οφείλουμε τον πρέποντα σεβασμό στους έντιμους αγωνιστές και απέραντη ευγνωμοσύνη σ' αυτούς που έδωσαν τη ζωή τους, κατά τη διάρκεια του Απελευθερωτικού Αγώνα της ΕΟΚΑ του 1955-59 εναντίον των Άγγλων αποικιοκρατών. Παράλληλα, όμως, έχουμε χρέος και ευθύνη να αναζητούμε την αλήθεια, προπάντων, όταν αυτή καταπατήθηκε σε περιόδους έκρυθμους, όπου, όμως, επηρεάστηκαν αρνητικά άνθρωποι και οικογένειες.
Πέρασαν ήδη 49 ολόκληρα χρόνια από τότε που έληξε ο ηρωικός Αγώνας κατά των Άγγλων κατακτητών. Οι περισσότεροι αγωνιστές συνεχίζουν τη ζωή τους και μερικοί την προσφορά τους από άλλες επάλξεις. Είναι σεβαστοί και τιμημένοι όπως τους αξίζει. Κάποιοι άλλοι, όμως, αγωνιστές του Αγώνα αυτού και μέλη της ΕΟΚΑ, όπως είναι ο Φιλήμονας Μιχαήλ Μούγιας, από τον Λυθροδόντα, ο Χριστάκης Δημητρίου από το Πραιτώρι, ο Άντης Τσεριώτης από τη Λευκωσία και ο Γιαννάκης Στεφανίδης, δεν επέστρεψαν ποτέ το Μάρτιο του 1959 στις οικογένειές τους.
Η πιο γνωστή περίπτωση είναι του Γιαννάκη Στεφανίδη, τα οστά του οποίου ανευρέθησαν, μετά από τις έντονες προσπάθειες του πατέρα του Παπανδρέα. Ο Φιλήμονας (Φιλής) Μιχαήλ Μούγιας (αδελφός του αγωνιστή της ΕΟΚΑ μ. Χαράλαμπου Μιχαήλ Μούγια) ήταν τότε 24 ετών. Ήταν παντρεμένος και είχε αποκτήσει δυο γιους, που ακόμη περιμένουν τον πατέρα τους.Όπως αναφέρει στην ανακοίνωσή του ο Σύνδεσμος Αγωνιστών για την περίπτωση του μ. Τόουλου, "λόγω των καταστάσεων που επικρατούσαν εκείνη την εποχή, δεν δόθηκε η ευκαιρία για σωστή διερεύνηση του περιστατικού". Το ίδιο φυσικά ισχύει και για τις υπόλοιπες υποθέσεις.
Τα παιδιά του Φιλή Μούγια έχουν κινήσει γη και ουρανό εδώ και δεκαετίες για ανεύρεση των οστών του πατέρα τους. Δεν έμεινε γραφείο και υπεύθυνος που δεν αποτάθηκαν. Δυστυχώς, η απονιά που συνάντησαν και αντιμετωπίζουν από ορισμένους "αρμόδιους" είναι εκπληκτική. Ο Φιλής Μούγιας ήταν μέλος ομάδας της ΕΟΚΑ που έδρασε στην περιοχή Λυθροδόντα και τα γύρω χωριά. Κάποιοι γνωρίζουν, αλλά δεν έχουν το θάρρος και το ηθικό ανάστημα, ύστερα από πενήντα χρόνια, να παραδώσουν, έστω ανώνυμα, τα οστά του νεκρού στους τραγικούς συγγενείς, για να ταφούν σύμφωνα με τη χριστιανική μας πίστη.
Θυμάμαι έντονα τον Σπύρο Παπαγεωργίου, ο οποίος με κλονισμένη υγεία, όταν ήρθε πέρσι στην Κύπρο, που θεώρησε χρέος να συναντήσει τη γυναίκα του Φιλή και τα παιδιά του, για να τους ζητήσει συγνώμη, γεμάτος δάκρυα. Τα σωματεία, τα οργανωμένα σύνολα, ο κόσμος του Λυθροδόντα και οι συγγενείς ζητούν, εκλιπαρούν, αλλά φωνή βοώντος εν τη ερήμω. Κάποιοι αποφάσισαν διαφορετικά!
Όμως, εκτός από τους γνωστούς "κάποιους", υπάρχει ο Σύνδεσμος Αγωνιστών ΕΟΚΑ, ο οποίος με την εντιμότητα που τον διακρίνει, οφείλει επιτέλους να ενσκήψει στο θέμα αυτό και να δώσει την απαραίτητη λύτρωση. Η αλήθεια είναι απλή. Είναι το ψέμα που είναι πολύπλοκο και πρέπει να εφευρεθεί... Το λόγο έχουν οι έντιμοι αγωνιστές, οι ευαίσθητοι πατριώτες.
Φοίβος Νικολαΐδης
Κωδικός άρθρου: 829413
ΠΟΛΙΤΗΣ - 26/10/2008, Σελίδα: 78
ΠΟΛΙΤΗΣ - 26/10/2008, Σελίδα: 78
ΕΟΚΑ: Τιμή και ευθύνη
Ένας από τους σοβαρούς κινδύνους της δημοκρατίας είναι και ο μύθος της αθωότητας. Ότι δηλαδή είμαστε άμεμπτοι, για τα πάντα αθώοι. Ότι για όλα, μα για όλα που συνέβησαν σε βάρος μας ή κατάληξαν στο τέλος να είναι αρνητικά, φταίνε αποκλειστικά οι ξένοι ή κάποιοι άλλοι. Το να γνωρίζουμε όμως την ιστορία μας τόσο στην ηρωική της εποχής, όσο και στην περίοδο των λαθών ή παραλήψεων της είναι πολύ σημαντικό. Κι αυτό γιατί αποτελεί βάση για σωστή ενέργεια και δράση στο μέλλον. Η Ιστορία δηλαδή ως οδηγός και καθοδηγητής και όχι απλώς ως λιβανωτός και μέσο υπερφίαλου εγκωμιασμού.
Αναγνωρίζοντας τον Απελευθερωτικό Αγώνα της ΕΟΚΑ του 1955-59 εναντίον των Άγγλων αποικιοκρατών, δικαιολογημένα νιώθουμε μεγάλη υπερηφάνεια και απέραντη ευγνωμοσύνη γι' αυτούς που πήραν μέρος και έπαιξαν τη ζωή τους κορώνα γράμματα. Αλλά και συναίσθηση μεγάλης ευθύνης προς τις μορφές των ηρώων και μαρτύρων που έγιναν θυσιαστήριο στο ικρίωμα της αγχόνης, ποτίζοντας με το νεανικό τους αίμα το δέντρο της κυπριακής ελευθερίας.
Ότι και να συνέβηκε στο τέλος, τίποτα δεν μπορεί να μειώσει την ιστορική σημασία του τιτάνιου απελευθερωτικού αγώνα εναντίον του πανίσχυρου δυνάστη, γιατί ήταν απαράμιλλος τόσο σε περιεχόμενο όσο και σε εκτέλεση. Αντιπροσώπευε τον αγώνα του καλού για τις πανανθρώπινες ηθικές αξίες της ελευθερίας, ενάντια στο κακό της τυραννίας.
Μέσα από φοβερά δύσκολες και αντίξοες συνθήκες, είναι αναμενόμενο -όπως εξ' άλλου σε κάθε παρόμοιο αγώνα- να γίνονται παραλήψεις, μικρά ή μεγάλα λάθη. Αυτό, όμως, σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να μειώσει ούτε στο ελάχιστο την αξία και το μεγαλείο της ένδοξης και πλούσιας ιστορικής παρακαταθήκης του αγώνα της ΕΟΚΑ.
Πέρασαν κιόλας 47 τόσα χρόνια από τότε που έληξε ο Αγώνας. Οι αγωνιστές συνεχίζουν τη ζωή τους κανονικά με τις οικογένειες του. Είναι σεβαστοί και τιμημένοι όπως τους αξίζει. Όμως, κάποιοι άλλοι αγωνιστές του Αγώνα αυτού, όπως είναι ο Φιλήμωνας Μιχαήλ Μούγιας από τον Λυθροδόντα και ο Χριστάκης Δημητρίου από το Πραιτώρι δεν επέστρεψαν ποτέ τον Μάρτιο του 1959 στις οικογένειες τους. Ο Φιλήμωνας Μιχαήλ Μούγιας 24 ετών τότε, είχε δυο παιδιά που ακόμη περιμένουν τον πατέρα τους.
Δεν υπεισερχόμεθα στις λεπτομέρειες των τραγικών αυτών γεγονότων, γιατί δεν είναι εύκολο ύστερα από τόσα πολλά χρόνια να εξακριβωθούν τα απαραίτητα στοιχεία που αφορούν τις υποθέσεις αυτές. Πιστεύουμε όμως ακράδαντα ότι, όποιος γνωρίζει και ασφαλώς κάποιοι θα ξέρουν, θα πρέπει να βρουν τον καλύτερο, δυνατό τρόπο να παραδώσουν τουλάχιστον τα οστά των νεκρών στους τραγικούς συγγενείς, για να ταφούν σύμφωνα με τους κανόνες της χριστιανικής μας πίστης και παράδοσης.
Αυτό θα βοηθήσει στην εκτόνωση των ψυχών και στην απαραίτητη γαλήνη των συνειδήσεων. Αν θέλουμε να αποδείξουμε το επίπεδο του πολιτικού μας πολιτισμού και ότι δεν είμαστε ακόμη στο 1955 αλλά στο 2007, τότε το θέμα που βασανίζει κάποιους πολίτες αυτού του δύσμοιρου τόπου, δεν μπορεί να μείνει άλλο σε εκκρεμότητα. Οι Σύνδεσμοι Αγωνιστών ΕΟΚΑ με την υπευθυνότητα και την εντιμότητα που διακρίνει την όλη δραστηριότητα τους, θα πρέπει να ασχοληθούν σοβαρά με το θέμα αυτό, γιατί είναι κάτι που τους αφορά άμεσα. Η αλήθεια ποτέ δεν φοβάται το σκοτάδι. Όποιος ξέρει να κολυμπά στο παρελθόν ξέρει να κολυμπά και στο μέλλον.
Φοίβος Νικολαΐδης
Το άρθρο αυτό δημοσιεύτηκε το 2007 σε εφημερίδες
16 comments:
"Τιμή και Ευθύνη." Πολύ εύστοχος ο τίτλος, Φοίβο...Ακριβώς επειδή ο Αγώνας, όπως και κάθε απελευθερωτικός αγώνας, οφείλει να αντιπροσωπεύει και τα δύο. Αφενός υπάρχει ο κίνδυνος, η υπερβολική ανάδειξη των αρνητικών της ΕΟΚΑ να εμβαθύνει το χάσμα ανάμεσα στους πολέμιους και τους θαυμαστές της και να οδηγήσει ίσως ακόμα και σε μια ανάφλεξη του εθνικισμού. Αφετέρου όμως, τα θετικά του Κυπριακού Αγώνα του 1955 είναι τόσα πολλά που με τίποτα δεν μπορούν να διαγραφούν και στο τέλος ίσως αποδεικτούν ικανά να ενώσουν έστω και αναδρομικά τις πολιτικά αντίπαλες δυνάμεις.
Προσωπικά, έχω σχηματίσει άλλα ερωτήματα, τόσο διαχρονικά, όσο και επίκαιρα.
1. Γιατί δε γίνεται λόγος για άλλες κινητοποιήσεις, εξεγέρσεις ή επαναστάσεις, αν ήταν άκαιρες ή όχι και μόνο για την ΕΟΚΑ τίθεται το ερώτημα από μερικούς; Για παράδειγμα, η εξέγερση του πολυτεχνείου ΔΕΝ απέφερε την πτώση της Χούντας, αλλά κανείς δεν αναφέρεται σε λάθος χρόνο έναρξης, λάθος οργάνωση και διεκπεραίωση της εξέγερσης. Αποτίουμε φόρο τιμής, ανεξάρτητα του αποτελέσματος. Γιατί αυτό να μη συμβαίνει και με τον Αγώνα της ΕΟΚΑ;
2. Γιατί η κριτική για το χρονικό διάστημα 1960-'74 σταματάει πάντα στην ΕΟΚΑ Β' και το Γρίβα κι αποσιωπούνται τα έκτροπα του ΕΠΙΣΗΜΟΥ κράτους της Κυπριακής Δημοκρατίας εναντίον ε/κ και τ/κ;
3. Αφού ΟΛΑ τα μεγάλα κόμματα της Δεξιάς και της Αριστεράς συμμετείχαν στις μεταπολεμικές κυβερνήσεις, σε ποιο "κατεστημένο της εξουσίας" αναφέρονται, όσοι το επικαλούνται; (Σε αυτό το σημείο, ως πολίτης, νοιώθω πραγματικά ότι υποτιμούν το δείκτη της νοημοσύνης μας...)
4. Γιατί ΚΑΜΙΑ από τις προαναφερθείσες κυβερνήσεις δεν ανέλαβε μια ΣΟΒΑΡΗ διερεύνηση των πεσόντων, εκτελεσθέντων και αγνοουμένων του 1955-1974;
5. Γιατί έχω την εντύπωση, ότι ασχολούμαστε εν έτη 2009 περισσότερο με την ΕΟΚΑ παρά με το Κυπριακό και τις απ' ευθείας συνομιλίες για την Επανένωση της Κύπρου, οι οποίες βρίσκονται αυτή τη στιγμή σε εξέλιξη;
Αυτά, ανάμεσα σε άλλα ερωτήματα, νοιώθω την ανάγκη να καταγράψω, μετά από ένα περίπου χρόνο που παρακολουθώ τις συζητήσεις στα κυπριακά ιστολόγια. Ειλικρινά, η εντύπωση μου είναι, ότι σε πολλά θέματα έχουμε μείνει στάσιμοι ως κοινωνία. Εύχομαι σε 50 χρόνια, το 2059, να ΜΗ συζητάμε γιατί χάσαμε την ευκαιρία της επανένωσης της Κύπρου το 2009...
Σε καιρούς όπου λαμβάνουν χώρα επαναστάσεις εμφανίζονται ακραία φαινόμενα
Συμπεριφοράς ανθρώπων, δεν υπάρχουν ηθικοί κανόνες , εκτραχύνονται τα ήθη.
Δεν είναι η πρώτη φορά που το συναντάμε. Όπως δεν είναι η πρώτη φορά που ο ρόλος κάποιων προσώπων εξετάζεται αποσπασματικά. Δεν θα θελα να επεκταθώ περισσότερο μα έχει ξεχαστεί μια βασική παράμετρος.
Αυτης του ενιαίου χώρου Ελλάδας - Κυπρου.
Ελληνες που συμμετείχαν στο πλευρό της Αγγλικής στρατιωτικής εισβολής σε μια χώρα ανεξάρτητης που είχε το δικαίωμα να αποφασίσει το δρόμο της μέσα στον κόσμο, στην ΝΉΣΟ πολεμούσαν εναντια των Αγγλων κατακτητών. Λυπάμαι που αυτή η πτυχή δεν τονίζεται αντιθετα αποσιωπάται. Λές και οι Αγγλοι θα ήταν ελευθερωτές στην Ελλάδα και κατακτητές στην Κύπρο. Λές και ξεχάσαμε τον ρόλο τους στην μάχη της Κρήτης και στην κατοχή των Γερμανών η το αλισβερίσι τους με την Τουρκία σχετικά με τα νησιά του Αιγαίου, η την διάλυση των ελληνικών στρατευμάτων της Μέσης Ανατολής, ή την απαγόρευση εγκαθίδρυσης της «ελληνικής κυβέρνησης» σην Κύπρο και την μεταφορά της στο Λονδίνο και μετά στην Αλεξάνδρεια..
Φοβού τους Αγγλοσάξονες και δώρα φέροντας και πόσο περισσότερο σχέδια επίλυσης.
Αγαπητέ sub92 σε πολλά έχω την ίδια τοποθέτηση με σένα και ορθά τα "ψέλνεις " στον Φοίβο, μη αν ακατεύεις όμως πολλά πράγματα μίλα πιό συγκεκριμένα πχ
ΟΡΘΑ
{Σε καιρούς όπου λαμβάνουν χώρα επαναστάσεις εμφανίζονται ακραία φαινόμενα
Συμπεριφοράς ανθρώπων, δεν υπάρχουν ηθικοί κανόνες , εκτραχύνονται τα ήθη. } και επί αυτού θα μπορούσα να σουγράψω βιβλίο.
ΟΡΘΑ
{Λές και ξεχάσαμε τον ρόλο τους στην μάχη της Κρήτης και στην κατοχή των Γερμανών η το αλισβερίσι τους με την Τουρκία σχετικά με τα νησιά του Αιγαίου, η την διάλυση των ελληνικών στρατευμάτων της Μέσης Ανατολής, ή την απαγόρευση εγκαθίδρυσης της «ελληνικής κυβέρνησης» σην Κύπρο και την μεταφορά της στο Λονδίνο και μετά στην Αλεξάνδρεια.}
Σε αυτό όμως τι θες να πεις;
{Δεν θα θελα να επεκταθώ περισσότερο μα έχει ξεχαστεί μια βασική παράμετρος.
Αυτης του ενιαίου χώρου Ελλάδας - Κυπρου.
Ελληνες που συμμετείχαν στο πλευρό της Αγγλικής στρατιωτικής εισβολής σε μια χώρα ανεξάρτητης που είχε το δικαίωμα να αποφασίσει το δρόμο της μέσα στον κόσμο, στην ΝΉΣΟ πολεμούσαν εναντια των Αγγλων κατακτητών. }
Κατά κύριο λόγο μπορείς να μου προσδιορίσεις τον όρο...."σε μια χώρα ανεξάρτητης "
ΕΔΩ πχ {Λές και οι Αγγλοι θα ήταν ελευθερωτές στην Ελλάδα και κατακτητές στην Κύπρο.} τι μπερδεμα και τι εγκεφαλική τρικλοποδιά έπαθες;
@ Λεμέσια. Μια ώριμη πολιτικά κοινωνία δεν έχει πρόβλημα να κάνει διορθωτικές κινήσεις στην πορεία της… Φτάνει να ξέρει πώς και πού θέλει να φτάσει.
1.Για το πρώτο ερώτημα σου, δεν νομίζω ότι διερωτάται κανείς. ΟΛΟΙ είναι σίγουροι εκ προοιμίου…
2.Γιατί υπήρχαν πολιτικές συμμαχίες και σκοπιμότητες.
3.Υπάρχουν θαυμάσια άρθρα για το κατεστημένο της εξουσίας, το οποίο ασφαλώς, αφορά όλους τους ‘άλλους’ εκτός από εμάς και τους ημέτερους.
4.Γιατί απλούστατα δεν είχαν τα κότσια και το ηθικό ανάστημα να το κάνουν.
5.Θα σου απαντήσω λίγο ‘ποιητικά’ σ’ αυτό: Για να μπορέσουμε να πάμε από την ένωση στην επανένωση!!!
Το ότι ως κοινωνία έχουμε μείνει στάσιμοι σε πολλά θέματα, δεν χρειάζεται ούτε ειδικούς ούτε τεχνοκράτες να μας το πουν. Eύχομαι κι εγώ, το 2059, να ΜΗΝ μας βρει να συζητάμε γιατί χάσαμε την ευκαιρία να μπούμε στους G8!!!
@ sub92. Εμείς δεν μιλάμε για μισό αιώνα πριν!!! Μιλάμε για το σήμερα. Πενήντα ολόκληρα χρόνια μετά και ενώ υπάρχουν γεροντάκια ‘τιμημένα’ που γνωρίζουν που έχουν θαφτεί τα οστά συνανθρώπων (συναγωνιστών) τους (ανεξάρτητα τι έκαναν στη ζωή τους, αφού η θρησκεία μας λέει καθαρά ότι αφέονται και αίρονται οι αμαρτίες των νεκρών) εξακολουθούν πεισματικά, ‘εθνικά’ και ‘πατριωτικά’ να κάνουν τους ανήξερους. Διερωτώμαι τι ψυχή θα παραδώσουν στον Ύψιστο, αυτοί οι θλιβεροί ‘υπερπατριώτες’. (Για να εξηγούμαστε, μιλάμε για μονάδες ατόμων).
Ας περιοριστούμε στη συγκεκριμένη περίπτωση στα του οίκου μας και ας αφήσουμε τους Αγγλοσάξονες και τους Εβραίους για άλλες περιπτώσεις. Ερωτώ, από αυτά που διαβάσατε. Είναι σωστό 50 ολόκληρα χρόνια μετά να ΜΗΝ γνωρίζει κανείς, πού, πώς και γιατί χάθηκαν αυτοί οι άνθρωποι, επειδή έτσι γούσταρε κάποιους που είχαν τη δύναμη να το κάνουν;
Λυπούμαι ειλικρινά, αλλά τους Άγγλους που τους κατηγορούμε για βαρβαρότητες (και όχι άδικα πολλές φορές) εντούτοις, παρέδωσαν την εξουσία ΧΩΡΙΣ επαναλαμβάνω ΧΩΡΙΣ ένα ΑΓΝΟΟΥΜΕΝΟ. Υπάρχει μόνο μια σπάνια και παράξενη περίπτωση ενός ατόμου, που εξαφανίστηκε μυστηριωδώς από αστυνομικό σταθμό, αλλά δεν είχε να κάνει με τον Αγώνα της ΕΟΚΑ.
Ποιοι είναι λοιπόν οι βάρβαροι και ποιοι οι πολιτισμένοι αγαπητέ μου; Να προβληματιστούμε λοιπόν και λίγο για το δικό μας βίο και πολιτεία άραγε;
@ aiolos said. Με δυο «άκρως δεξιούς» ‘ψαλτάδες’, μου φαίνεται δύσκολα θα τα βγάλω πέρα, αλλά θα προσπαθήσω.
Για τα ορθά που λέτε δεν χρειάζονται οι επιβεβαιώσεις σας.
Ειλικρινά, δεν κατάλαβα που κολλά τα του ενιαίου χώρου Ελλάδας- Κύπρου!!!
Το 1985 βρέθηκα στις Σεϋχέλλες για ένα ολόκληρο τρίμηνο. Όχι, δεν έκανα διακοπές…θα μου στοίχιζαν περισσότερα από όσα θα κερδίσω σε όλη μου τη ζωή εκτός αν μου κάτσει το λότο που δεν παίζω ποτέ. Βρέθηκα σε εκείνον τον ονειρεμένο τόπο, για να κάνω ένα ντοκιμαντέρ, συμπαραγωγή Βρετανική και Κυπριακή, στο τελικό στάδιο μπήκε και η ΕΡΤ προσφέροντας τις εγκαταστάσεις της για το τελικό μοντάζ. Το θέμα της ταινίας (45 λεπτά περίπου) η αναζήτηση του ίχνους του Μακάριου στον τόπο που τον εξόρισαν οι αποικιοκράτες. Μα δεν βρήκα…ίχνος, αλλά, Ιδρύματα στο ονόματά του, Υποτροφίες στο όνομά του, το πορτραίτο του στο γραφείο του τότε Προέδρου Αλμπέρ Ρενέ, και του Υπουργού Οικονομικών Γκυ Μορέλ (σπουδαίος άνθρωπος) και έναν πληθυσμό που στο άκουσμα των λέξεων «Κύπρος» «ΕΟΚΑ» «Μακάριος» δάκρυζαν και μιλούσαν δονούμενοι από συγκίνηση. Σαν προσγειωθήκαμε στο μικρό αεροδρόμιο του Μαχέ (πρωτεύον νησάκι στο σύμπλεγμα) και μας είδαν εκεί με τα φορτία μας , κάμερες, τρίποδα κλπ, μας ρώτησαν γιατί ήρθαμε.
Μόλις είπαμε «Μακάριος» λες και άνοιξαν οι πύλες όλες. Ούτε τα διαβατήρια καλά –καλά δεν κοίταξαν.
Απίθανο πράγμα φίλε Φοίβο, να είσαι καταμεσής του Ινδικού ωκεανού και στο άκουσμα του Μακάριου, της Κύπρου και του Αγώνα, να γίνονται όλοι «χαλί να τους πατήσεις».
Αργότερα, μιλώντας τόσο με τον Πρόεδρο όσο και με άλλες προσωπικότητες της χώρας, κατανόησα σε βάθος πως στον ένα χρόνο που έμεινε εκεί ο Μακάριος, ενέπνευσε καίρια τον εκεί αγώνα κατά της αποικιοκρατίας που ήταν ακόμα στα σπάργανα. Υπάρχει δεν ένα χαρακτηριστικό επεισόδιο, στο οποίο ο μετέπειτα ηγέτης του δικού τους αγώνα και Πρόεδρος (ο Αλμπερ Ρενέ) και ο μετέπειτα Υπουργός Οικονομικών, νεαροί έφηβοι τότε, σκαρφάλωσαν σε ένα πανύψηλο dragon tree για να κινηματογραφήσουν τον Αρχιεπίσκοπο στη βεράντα της κατοικίας του Σαν Σουσί που τον κρατούσαν οι Βρετανοί. Τα κατάφεραν και μάλιστα ο Μακάριος, τους πήρε είδηση αφού άκουσε το ελαφρύ «κρρρρρρρρρρ» από το μοτέρ της μηχανής λήψεως και πήγε μέσα για να επιστρέψει φορώντας τα «καλά» του δηλαδή το καλυμμαύκι και έναν σταυρό. Πήρε «πόζα» , στήθηκε με ένα αδιόρατο χαμόγελο και αφέθηκε στην κινηματογράφηση.
«Η ΕΟΚΑ ήταν το απόλυτο παράδειγμα , ήταν η πάλη του Δαβίδ και του Γολιάθ» μου είπε ο Αλμπέρ Ρενέ στη συνέντευξη για να συμπληρώσει: «δεν έχει σημασία τόσο το αποτέλεσμα όσο το ότι έγινε».
Και βέβαια Φοίβο, έχοντας πει όλα αυτά , θα πρέπει επίσης να τονίσουμε πως η ΕΟΚΑ κυριολεκτικά λατρεύτηκε από τους Ιρλανδούς του ΙΡΑ και για χρόνια πολλά μελετήθηκε από τους Ιρλανδούς η στρατηγική της ΕΟΚΑ τόσο στις πόλεις όσο και στα βουνά, αν και το ιρλανδικό τοπίο διαφέρει σημαντικά.
Είναι ωραία να τα έχουμε όλα αυτά στο νου όπως επίσης είναι ωραία να μπορούμε να μιλάμε ορθολογικά και κριτικά εφ όσον ο χρόνος έχει πάρει τις αποστάσεις. Άλλο το ένα και άλλο το άλλο.
*Και θα συμφωνήσω με τον Φοίβο, 10000% ότι πρέπει να μιλάμε με τους όρους του 21ου αιώνα και του 2009. Και κάτι άλλο. Η κριτική (όχι αναγκαία επί κριτική) στάση στο χθες, περιποιεί τιμή τόσο στο σήμερα όσο και στο αύριο. Κατά συνέπεια, δικαιώνει και το χθες εκεί που πρέπει.
{Με δυο «άκρως δεξιούς» ‘ψαλτάδες’, μου φαίνεται δύσκολα θα τα βγάλω πέρα, αλλά θα προσπαθήσω.
Για τα ορθά που λέτε δεν χρειάζονται οι επιβεβαιώσεις σας.
Ειλικρινά, δεν κατάλαβα που κολλά τα του ενιαίου χώρου Ελλάδας- Κύπρου!!!
}
ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΕΥΦΥΕΣ ΠΟΥ ΕΙΔΑ ΤΟΣΟ ΚΑΙΡΟ ΣΕ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΣΕΛΙΔΑ ΘΑΥΜΑΑΑΑΑΑΑΑΑΑΑΑΑΑΑΑ!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
@ politispittas. Φαντάζουμαι Γιώργο τι τρομερές εμπειρίες θα είχες στις Σεϋχέλλες. Ο Απελευθερωτικός και αντιαποικιακός Αγώνας του 1955-59 είναι πολλούς άλλους σκλαβμένους λαούς που ενέπνευσε και ενεθάρρυνε.
Τα προβλήματα που δημιουργήθηκαν στην Κύπρο είναι πολλά και ιδιαίτερα με όλα εκείνα τα επακολουθήσαντα.
Συμφωνώ και πλειοδοτώ για το ότι θα πρέπει να μιλάμε με σύγχρονους όρους, του αιώνα μας. Βλέπεις Γιώργο, όμως πόσο ΒΑΘΥ-ΣΚΟΤΑΤΟΥΣ υπάρχουν γύρω μας, που ο φανατισμός (δεξιός και αριστερός) δεν τους αφήνει να πάνε παρακάτω... Κόλλησε η βελόνα στο εκκρεμές του οιοδήποτε -σμού...
@ aiolos. Δυστυχώς, έτσι είναι ο κόσμος μας. Δεν μπορούν όλοι να είναι τόσο ευφυείς όπως μερικούς ψαλτάδες που τα ψέλνουν στους 'άλλους', αλλά αδυνατούν βασανιστικά να κυτάξουν πρώτα τον εαυτό τους... ΤΡΑΓΙΚΟΟΟΟΟΟΟΟΟΟ!!!!
Κύριε Phivo Nicolaide,
Αποτελεί παγκόσμιο διαχρονικό φαινόμενο (και πρακτική των πολιτικοοικονομικών εξουσιών) η Ιστορία να συγγράφεται και να συρράφεται από τους Νικητές – γι’ αυτό και η Κύπρος ΔΕΝ μπορούσε να αποτελέσει εξαίρεση! (Πέραν τούτου συνήθως η Ιστορία γράφεται με τέτοιο τρόπο που να αναδεικνύει τι ηγεσίες κι όχι τους κοινωνικούς αγώνες, ένοπλους και μη – για το τι εννοώ μ’ αυτό θα το επεξηγήσω παραθέτοντας στο τέλος της παρέμβασης μου το ποίημα του Μπρεχτ “EPΩTHΣEIΣ ENOΣ EPΓATH ΠOY ΔIABAZEI”).
Σίγουρα αρμόζουν δόξα και τιμή σ’ όσους (χωρίς εμπάθεια και μισαλλοδοξία) αγωνίστηκαν κι έδωσαν και τη ζωή τους ακόμα για το πανανθρώπινο ιδανικό της Ελευθερίας αλλά και για τη Δημοκρατία, τη Συναδέλφωση κι Αλληλεγγύη των Λαών και την Κοινωνική Δικαιοσύνη. [Παρεμπιπτόντως σε μερικές μέρες θα έχουμε την επέτειο της άνανδρης και της εν ψυχρώ δολοφονίας – στις 11 του Σεπτέμβρη του 1965 – από τους φασίστες της ΤΜΤ, των Καβάζογλου και Μισιαούλη].
Κάποιος δεν μπορεί να μην σταθεί με δέος μπροστά στον ηρωισμό με τον οποίο αντιμετώπισαν το θάνατο κάποιοι από τους αγωνιστές, όπως ο Αυξεντίου, ο Μάτσης, οι 4 του Αχυρώνα, όλοι οι απαγχονισθέντες (αν και έχω την άποψη ότι αυτοί δεν είχαν άλλη επιλογή) και κάποιοι άλλοι.
Όμως το μεγαλείο ενός αγώνα δεν εξαντλείται στις παράτολμες πράξεις των συμμετεχόντων και ούτε αναδεικνύεται με μεμονωμένους ηρωικούς θανάτους. Ούτε οι αγώνες κερδίζονται από τους λίγους και τους εκλεκτούς - εξ ου και η κρίση που περνούσε η ΕΟΚΑ προς το τέλος του αγώνα, ούτε πιστεύω ότι ένας αγώνας προστατεύεται (από κακόβουλες ψιθυρολογίες) με την παραγνώριση της συμμετοχής των ευρύτερων κοινωνικών στρωμάτων σ’ αυτόν ή/και την αποσιώπηση σκοτεινών και ημίθαμπων πτυχών του, όπως λαθών ακόμα και εγκλημάτων και αδικών (σκόπιμων και μη) δολοφονιών. Κοινοί κι απλοί Άνθρωποι κάνουν τους αγώνες κι όχι Θεοί κι Αγίοι!
Οι περιπτώσεις που αναφέρεις στα κείμενα της αναρτήσεις σου για κάποιους χαμένους αγωνιστές της ΕΟΚΑ (και ιδιαίτερα εκείνη της δολοφονίας του Ανδρέα Μιχαήλ Τόουλου από τα Λευκαρα, η οποία βγήκε στο προσκήνιο πέρσι το φθινόπωρο), όπως και οι (πολιτικές) δολοφονίες των Αριστερών δεν ήταν τα μόνο μελανά σημεία (στίγματα) σ’ εκείνο τον αγώνα (που δεν πρέπει να τον βλέπουμε ξεκομμένα από την τότε αντιπαλότητα Αριστεράς και Εθναρχούσας Εκκλησίας).
Γεννήθηκα, μεγάλωσα και εξακολουθώ να κατοικώ στην περιοχή των Κοκκινοχωριών (όχι όμως πάντοτε στην ίδια κοινότητα). Κι έχω ακούσει (ουκ ολίγες φορές) κουβέντες για τουλάχιστον τρεις περίεργους θανάτους (εκ των οποίων οι δύο ήταν ένοπλες εκτελέσεις – η μια μάλιστα ενός δασκάλου) που τους καλύπτει μυστήριο καθώς κι αμφισβητήσεις κι ασάφειες για τα αίτια και τους λόγους που τες προκάλεσαν. Όμως από τους άμεσα εμπλεκόμενους φωνή ιχθύος!
Αυτά και πολλά άλλα δεν χρήζουν μελέτης και διασαφήνισης – “για να γενούν τα σκοτάδια φως”;
Anef_Oriwn
Τρίτη 7/4/2009 – 10:00 μ.μ.
EPΩTHΣEIΣ ENOΣ EPΓATH ΠOY ΔIABAZEI
(Μπέρτολντ Μπρεχτ – 1935).
“Ποιος έχτισε τη Θήβα την εφτάπυλη;
Στα βιβλία δε βρίσκεις παρά των βασιλιάδων τα ονόματα.
Oι βασιλιάδες κουβαλήσαν τ’ αγκωνάρια;
Kαι τη χιλιοκαταστρεμμένη Bαβυλώνα –
ποιος την ξανάχτισε τόσες φορές;
Σε τι χαμόσπιτα της Λίμας της χρυσόλαμπρης ζούσαν οι οικοδόμοι;
Tη νύχτα που το Σινικό Tείχος αποτελειώσαν,
πού πήγανε οι χτίστες;
H μεγάλη Pώμη είναι γεμάτη αψίδες θριάμβου. Ποιος τις έστησε; Πάνω σε ποιους θριαμβεύσανε οι Kαίσαρες;
Tο Bυζάντιο το χιλιοτραγουδισμένο
μόνο παλάτια είχε για τους κατοίκους του;
Aκόμα και στη μυθική Aτλαντίδα,
τη νύχτα που τη ρούφηξε η θάλασσα,
τ’ αφεντικά βουλιάζοντας, μ’ ουρλιαχτά τους σκλάβους τους καλούσαν.
O νεαρός Aλέξανδρος υπόταξε τις Iνδίες.
Mοναχός του;
O Kαίσαρας νίκησε τους Γαλάτες.
Δεν είχε ούτ’ ένα μάγειρα μαζί του;
O Φίλιππος της Iσπανίας έκλαψε όταν η Aρμάδα του
βυθίστηκε. Δεν έκλαψε, τάχα, άλλος κανένας;
O Mέγας Φρειδερίκος κέρδισε τον Eφτάχρονο τον Πόλεμο. Ποιος
άλλος τόνε κέρδισε;
Kάθε σελίδα και μια νίκη.
Ποιος μαγείρεψε τα νικητήρια συμπόσια;
Kάθε δέκα χρόνια κι ένας μεγάλος άντρας.
Ποιος πλήρωσε τα έξοδα;
Πόσες και πόσες ιστορίες.
Πόσες και πόσες απορίες”.
Anef_Oriwn
Τρίτη 7/4/2009 – 10:04 μ.μ.
Anef_Oriwn. Αυτά τα πολύ ενδιαφέροντα που αναφέρεις και συμφωνώ φυσικά, ισχύουν για όλους τους απανταχού της Γης Νικητές αριστερούς και δεξιούς. Εάν δεν υπήρχε συμμετοχή και λαϊκή υποστήριξη στον Απελευθερωτικό Αγώνα εναντίον των Άγγλων, ασφαλώς και δεν θα κρατούσε 4 χρόνια. Ούτε φυσικά οι Άγγλοι θα εφάρμοζαν τα καταπιεστικά μέτρα, τα συλλογικά πρόστιμα, τις ομαδικές ποινές, τους αποκλεισμούς χωριών, τους κατ’ οίκον περιορισμούς, τα ωράρια κυκλοφορίας, τα σημεία ελέγχου στους δρόμους, τις ομαδικές συλλήψεις, τα κρατητήρια άνευ δίκης και ένα σωρό άλλες επινοήσεις. Ο Αγώνας της ΕΟΚΑ ήταν παλλαϊκός γι’ αυτό και πέτυχε, ανεξάρτητα τελικής κατάληξης.
Τους Καβάζογλου και Μισιαούλη γνωρίζω πολύ καλά ότι ο Δημοκρατικός Συναγερμός εδώ και χρόνια τους τιμά με κατάθεση στεφανιού στους τάφους τους στη Λευκωσία και στο Δάλι, εδώ και χρόνια.
Προσωπικά, δεν ψάχνω για ‘μελανά’ σημεία του Αγώνα. Δεν είναι αυτός ο σκοπός μου. Ψάχνω όμως, χωρίς φόβο και πάθος να μάθω όσο μπορώ περισσότερα για το μοναδικό αυτό Αγώνα χωρίς να φοβάμαι και τις πικρές αλήθειες. Όπως εξηγώ και στα γραφόμενα μου, που τα έχω γράψει προ καιρού, μόνο με την αποκατάσταση της αλήθειας για όλες τις περιπτώσεις θα επιτευχθεί πραγματική συμφιλίωση μεταξύ μας, για την εποχή εκείνη. Και αυτό θα γίνει μόνο αν προσπαθήσουν άνθρωποι που σκοπούς τους, δεν θα είναι να «αποδείξουν» τις δικές τους αλήθειες, αλλά να αναδείξουν το καλό του τόπου. Είναι με αυτό το πνεύμα που αντικρίζω το θέμα αυτό.
Θα εκπλαγείς κάποτε να μάθεις πόσες προσπάθειες έγιναν από ανθρώπους μη φανατικούς, χαμηλών τόνων και ανιδιοτελείς.
Έτσι, ας προσπαθήσουμε όλοι μαζί όχι για τα μελανά μας σημεία, αλλά για το φως, την αλληλοκατανόηση και συνεργασία για το γενικό καλό του τόπου μας, που όλοι σίγουρα αγαπάμε εξ’ ίσου πολύ.
Το ποίημα του Μπρεχτ είναι εξαιρετικό.
...Ποιοι είναι λοιπόν οι βάρβαροι και ποιοι οι πολιτισμένοι αγαπητέ μου; Να προβληματιστούμε λοιπόν και λίγο για το δικό μας βίο και πολιτεία άραγε;
Σίγουρα και προβληματίζομαι για αυτό και γράφω. Πολιτισμένους πάντως δεν θερώ τους Αγγλους και τους Αγγλοσάξονες υπεύθυνους για τα δράματα του λαού μου της Ρωμηοσύνης και όλων των λαών που θέλησαν ανεξαρτησία ελευθερία και λαική κυριαρχία (το ίδιο έκανε και το σωτήριο Ξανθό Γέννος). Ο χειρότερος Ελληνας ωχριά μπροστα σε κάθε πολιτισμένο αγγλοσάξονα να ειμαστε σαφείς.
Αγαπητέ Φοίβο συμφωνώ και επαυξάνω με αυτό που έγραψες:
"Προσωπικά, δεν ψάχνω για ‘μελανά’ σημεία του Αγώνα. Δεν είναι αυτός ο σκοπός μου. Ψάχνω όμως, χωρίς φόβο και πάθος να μάθω όσο μπορώ περισσότερα για το μοναδικό αυτό Αγώνα χωρίς να φοβάμαι και τις πικρές αλήθειες. Όπως εξηγώ και στα γραφόμενα μου, που τα έχω γράψει προ καιρού, μόνο με την αποκατάσταση της αλήθειας για όλες τις περιπτώσεις θα επιτευχθεί πραγματική συμφιλίωση μεταξύ μας, για την εποχή εκείνη. Και αυτό θα γίνει μόνο αν προσπαθήσουν άνθρωποι που σκοπούς τους, δεν θα είναι να «αποδείξουν» τις δικές τους αλήθειες, αλλά να αναδείξουν το καλό του τόπου. Είναι με αυτό το πνεύμα που αντικρίζω το θέμα αυτό."
@ sub92. Το να προβληματίζεσαι και να αμβισβητάς απόλυτες αλήθειες, μόνο καλό θα κάνει στη σκέψη σου. Το τι θεωρείς τους Άγγλους δεν έχει και τόση μεγάλη σημασία, όταν ζούμε σ' ένα ΠΑΡΑΛΟΓΟ κόσμο γεμάτο αντιφάσεις, αδικίες, πολέμους, πείνα και δυστυχία...
@ Μιχάλης. Χαίρομαι ειλικρινά που ξεκαθαρίζοντας κάποια πράγματα, μπορούμε να συνομιλούμε και να προβληματιζόμαστε για οτιδήποτε μας ενδιαφέρει, χωρίς προκαταλήψεις εκατέρωθεν.
Λάθη, λάθη, λάθη, εμφύλιου σπαραγμοί... θα βάλουμε κάποτε μυαλό. και μια συγγνώμη είναι αρκετή;
phlou...flis. Μπορεί να μην είναι αρκετή, αλλά είναι σημαντική για μερικούς και πολύ περισσότερο από το τίποτα...
Post a Comment