Κωνσταντινούπολη, η Βασιλεύουσα των Ελλήνων, όλων των Χριστιανών, όλων των ανθρώπων

 Γράφει ο Δρ. Ανδρέας Σοφόκλης

Ο Μέγας Κωνσταντίνος όταν νίκησε τον ανήθικο Μαξέντιο, ο οποίος στην προσπάθειά του να σωθεί, έπεσε από τη Μουλβία  Γέφυρα του Τίβερη και πνίγηκε, δε θεώρησε προσωπικό κατόρθωμα το γεγονός της νίκης.

Γνώριζε, πως η νίκη ήταν Θέλημα του Θεού να γίνει. Ο νικητής Σταυρός του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, τύφλωσε και πανικόβαλε τόσο τον Μαξέντιο όσο και τον άπιστο και τον άπατρη στρατό του. Αυτά παθαίνουν όσοι στηρίζονται σε απάτριδες και σε μισθοφόρους.

Αμέσως, ο Μέγας αυτός ανήρ, ταπεινά στράφηκε προς την Ανατολή, γυρίζοντας τις πλάτες του προς την αμαρτωλή Ρώμη, την επονομαζόμενη αιώνια πόλη.

Διέθετε το προορατικό βλέμμα και διέβλεπε ότι ο Βύζαντας, αν και νεαρός στην ηλικία, ορθώς έφτιαξε την Κόρη Πόλη των Μεγάρων στο συγκεκριμένο γεωγραφικό σημείο.

Συνεργάτες του, κυρίως όμως, ο ίδιος ο Μέγας Κωνσταντίνος, ήταν θαυμαστής και γνήσιος μιμητής των ηρώων του Τρωικού Πολέμου. Γι` αυτό επιθυμούσε να ανασύρει από τα χαλάσματα την Πόλη του Έλληνα Πρίαμου, αφού αυτός υπήρξε ο πρώτος εμφύλιος πόλεμος των Ελλήνων και αναλογικώς, λόγω και των συνεπειών του ίσως ο χειρότερος ή από τους χειρότερους.

Η Τροία βρίσκεται, ως γνωστό, σε κομβικό γεωστρατηγικοοικονομικό κλειδί, αυτό ενίσχυε τη θέλησή του.

Έξυπνος και με διεισδυτικό βλέμμα, όπως ήταν, γρήγορα κατανόησε ότι αυτό θα ήταν λάθος, αφού το Βυζάντιο είναι η πηγή του πολιτισμού, του πνεύματος των Ελλήνων, από τα βάθη των αιώνων, αφού «η Ρωμιοσύνη εν φυλή συνότζερη του Κόσμου», δηλαδή της δημιουργίας του Θεού, και φυσικά η καθάρια και δροσερή πηγή της ανθρωπότητος.

Ταυτοχρόνως, η νέα θρησκεία, ο Χριστιανισμός, είχε ταχύτατη εξέλιξη και αύξηση στις περιοχές εκείνες. Αυτό είναι φυσικό γεγονός, λόγω της μακραίωνος πνευματικής ανάπτυξης, του υψηλού επιπέδου γραμμάτων, κοινωνίας, οικονομίας.

Οι άνθρωποι του πνεύματος, ταχύτατα συλλαμβάνουν και κατανοούν την ουσία σημαντικών αλλαγών, πόσο μάλλον οι Έλληνες όλου εκείνου του πνευματικού γεωγραφικού φάσματος από τη Μαύρη Θάλασσα μέχρι το τελευταίο άκρο της Μικράς Ασίας. Αυτό τους το επίπεδο, όπως και οι εκτοπισμένοι πρόσφυγες της Κύπρου του 1974, το τεκμηρίωσαν με τη γρήγορή τους οικονομικοπνευματική ανέλιξη στις νέες πατρίδες, παρ` όλα τα εμπόδια, τα βάσανα, την υποτίμηση, τους χλευασμούς,  που υπέστησαν και συνεχίζονται, αφού κανείς τον πρόσφυγα δεν τον τοποθετεί με την πραγματική του βαρύτητα, με το ντόπιο στοιχείο να στοχεύει να κρατά τα ηνία, έστω κι αν δεν έχει πιθανώς το γνώθι σ` αυτόν.

Ο Μέγας Κωνσταντίνος, ταπεινά αλλά αποφασιστικά προχώρησε. Η Βασιλεύουσα μεταλαμπάδευε για χίλια χρόνια Χριστιανισμό, Πολιτισμό, Μόρφωση, Επιστήμες, σ` όλους τους λαούς.

Δυστυχώς αυτή την προσφορά την πλήρωνε με αίμα, με επιθετικούς εναντίον της πολέμους στρατιωτικοοικονομικού χαρακτήρα, από ξένους αμόρφωτους ηγέτες, αυτοκράτορες, βασιλείς πνευματικούς δήθεν οδηγούς, από ανθρώπους που ο μόνος τους στόχος ήταν το πλιάτσικο με πνευματικούς και με φυσικούς συνεχιστές.

Οι πόλεμοι, σε συνδυασμό εντός της Ελληνικής Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, με ανίκανους Αυτοκράτορες, με εγωιστές γαιοκτήμονες, στρατηγούς χωρίς γνώσεις, με αισθητή μείωση πληθυσμών, με μισθοφόρους, με διείσδυση ξένων στυγνών οικονομικών συμφερόντων Βενετίας και Γένουας, με τις λεγόμενες Σταυροφορίες του παρόμοιου σταυρού του Χίτλερ. Όλα τα πάρα πάνω και άλλα έδωσαν την ευχέρεια στους Νεομογγόλους, Οθωμανούς άνετα να κατακτούν περιοχές με τελική απόληξη την Άλωση της Κωνσταντινούπολης στις 29 Μαΐου 1453.

Ο Φάρος του Ελληνισμού και του Ορθόδοξου Χριστιανισμού, όλες αυτές οι περιοχές, τεράστιου γεωγραφικού μεγέθους, με επίκεντρο την Κωνσταντινούπολη, αποτελούν, διαχρονικώς, τον πνευματικό χώρο μελέτης, σε όσους όντως επιθυμούν να έχουν μόρφωση.

Έλληνες, Αρμένιοι, Κούρδοι και άλλοι σφαγιάσθηκαν, αρχικώς με τις κατακτήσεις αλλά και κατά περιόδους με διάφορες αφορμές, αλλά και εκατομμύρια είναι οι εξισλαμισθέντες, με απογόνους που είτε γνωρίζουν την καταγωγή τους είτε όχι, κοσμούν και αναπτύσσουν σε όλους τους τομείς το τουρκικό κράτος.

Το ελληνοχριστιανικό πνεύμα εμπνέει, οδηγεί και καθοδηγεί. Για όλα αυτά που εάν συγκεντρωθούν αποτελούν χιλιάδες τόμους δημιουργίας, που κατ` ελάχιστο έχουν μέχρι σήμερα μελετηθεί, ευγνωμονούμε τον Μέγα Κωνσταντίνο και όλους όσους μετά από αυτόν μέχρι και τον τελευταίο και ένδοξο αυτοκράτορα τον Λεβέντη Κωνσταντίνο ΙΑ` Παλαιολόγο, με Αγία μητέρα, την Αγία Υπομονή-Αυτοκράτειρα Ελένη Παλαιολογίνα, αφού συνέβαλαν στην ισχύ και εδραίωση του Ελληνισμού και του Χριστιανισμού.

Εμείς, οφείλουμε να βαδίσουμε στις δικές τους γραμμές, εάν όντως επιθυμούμε, ως Έλληνες, ως Χριστιανοί, να έχουμε μέλλον.

Δρ. Ανδρέας Σοφόκλης

Συγγραφέας, Ερευνητής, Αρθρογράφος, Δοκιμιογράφος

«Ο Δικηγόρος. Η βιογραφία του Κρίτωνα Τορναρίτη» του Αχιλλέα Κ. Αιμιλιανίδη

 

Αρτέμης Αντωνίου, ένας ακούραστος υπηρέτης της ποίησης!

 Του Φοίβου Νικολαΐδη

Με ανεξάντλητη δημιουργική πνοή, ο Αρτέμης Αντωνίου, ένας ξεχωριστός πνευματικός άνθρωπος, στοχαστικός με παιδεία και βάθος σκέψης, εξακολουθεί, να μας εκπλήσσει ευχάριστα. Οι δυο φροντισμένες, νέες του ποιητικές συλλογές «Μονοπάτια του χρόνου» και «Συναξάρι της Πολύπαθης Κύπρου» εμπλουτίζουν τον μακρύ κατάλογο της ποιητικής του μακράς δημιουργικής πορείας, που καταγράφεται σε 17 ποιητικές συλλογές.

Η καλλιτεχνική έφεση του Αρτέμη είναι απεριόριστη. Γι’ αυτό και όσοι τον γνωρίζουν καλά, δεν εκπλήσσονται με τις απανωτές νέες του δημιουργίες. Ο πλούσιος συναισθηματικός του κόσμος γίνεται ένα με το γεμάτο πνευματικό του σακίδιο και πορεύεται στα ανηφορικά μονοπάτια  της πνευματικής ανάτασης και δημιουργίας.

Πολυτάλαντος και χαρισματικός με αστείρευτη έμπνευση  και καλλιτεχνική έφεση, ο Αρτέμης Αντωνίου φαντάζεται, δημιουργεί και πλάθει με υπομονή πότε στον καμβά όμορφους πίνακες, πότε σκαλιστές δημιουργίες στο γυαλί ή στην πέτρα, στο ξύλο ή στο σίδερο, δίνοντας τους κίνηση, μορφή και πνοή ζωντάνιας.

Ως δημιουργικός καλλιτέχνης, που η ψυχή και το πνεύμα του ακούραστα ταξιδεύουν σε φουρτουνιασμένες θάλασσες και σε απάνεμα λιμάνια, προσπαθεί να περάσει τις σκέψεις του, μέσα από τον καλοδουλεμένο γραπτό και εμπνευσμένο ποιητικό του λόγο.

Η ποίηση, του προσφέρει το μεγάλο ταξίδι και δίνει μια αλλιώτικη γαλήνια διάσταση στη ζωή του. Το ποιητικό του οπλοστάσιο είναι πάντα γεμάτο. Συνέχεια, ανιχνεύει τις μυστικές φωνές του πλούσιου εσώτερου του κόσμου, της φύσης και της κοινωνίας και σαν σπαραγμό ψυχής βγάζει υπέροχους στίχους γεμάτους νοήματα και μηνύματα.

Με τη βαθιά κριτική του σκέψη για όσα συμβαίνουν γύρω μας, ο Αρτέμης Αντωνίου με αξιοζήλευτη γνώση, πλούσιες εμπειρίες ζωής, ικανότητα και προπάντων δύναμη ψυχής, τολμά να λέει τις δικές του αλήθειες. Να αναλύει, να συνθέτει και να πλέκει ένα ποιητικό λόγο σαν ένα πανέμορφο κέντημα γεμάτο χρώματα και περίτεχνα σχέδια!

Ο ποιητικός λόγος του Αρτέμη έχει ιδιαίτερη αξία, γιατί υποστηρίζεται από γερό πνευματικό υπόβαθρο και πλούσιο πολιτιστικό επίπεδο, που τον κάνει ξεχωριστό και ενδιαφέρον. Γράφει και συνθέτει ποιήματα με σκηνικά από τη ζωή και ήρωες, τους ανθρώπινους χαρακτήρες της καθημερινότητας. Προβληματίζεται με την σκληρή πραγματικότητα και διαλογίζεται το ιδεατό μιας καινούργιας πορείας, που δεν τη διαπραγματεύεται.

Τα ποιήματα του αναβλύζουν υπέρτερο πάθος και γοητεία, αλλά και διαπεραστικό φως εστιασμένο σε ότι απασχολεί τον άνθρωπο στην καθημερινότητα του, αλλά και στην ιστορική του διαδρομή.

 Κατέχοντας πολύ καλά την Ελληνική γλώσσα την αναδεικνύει μέσα από τα ωραία ποιήματά του, που αγγίζουν την κοινωνία, την ιστορία, την πολιτική ακόμη και την ιδεολογία. Ναι είναι ιδεολόγος με ξεκάθαρες θέσεις για τη φιλοσοφία ζωής, αλλά μακριά από φανατισμούς και ακρότητες. Με πραότητα, πολλή σεμνότητα και νηφαλιότητα το ποιητικό του νυστέρι δεν χαρίζεται κανενός.

Η καθαρή φωνή του με μεστό περιεχόμενο ως μαρτυρία των κακώς εχόντων με μεταφορές και αλληγορίες, κείμενα και ποιήματά του, όλα οδηγούν στον «άνθρωπο».

Είναι βαρύ το φορτίο της ζωής που κουβαλά ως πνευματικός άνθρωπος με αρχές και ιδανικά, κόντρα στην απογοητευτική και πολλές φορές απαράδεκτη πραγματικότητα. Έτσι, η επιτακτική και αναγκαστική διέξοδος γι’ αυτόν, γίνεται η γραφίδα της ποίησης. Ως δικλείδα ασφαλείας, τον προφυλάσσει από την ψυχοφθόρα κατάσταση των κακώς εχόντων πραγμάτων.

Η υπαρξιακή υπόμνηση στους προβληματισμούς του Αρτέμη Αντωνίου γίνεται μια δικαιολογημένη ηθική διαδικασία, καθώς αναζητά το δέον, το πρέπον, το γιατί και το διότι, για να επιτρέψει κάθε συνειδητοποιημένο βήμα πορείας στην πνευματική του αναζήτηση.

Η επιτυχία του αποτυπώνεται πάνω στην εκφραστική συμπεριφορά των λέξεων που επιλέγει προσεκτικά. Τα κρυμμένα λόγια πίσω από τις γραμμές οδηγούν στο καλά φυλαγμένο σημείο του κρυμμένου θησαυρού, της πλούσιας γνώσης, της ευρυμάθειας και των σκέψεων του.

Δηλώνει στρατευμένος στην υπηρεσία της πατρίδας και στα συμφέροντα των απλών πολιτών. Λάβαρο του ο τιμημένος αγώνας για λευτεριά και δικαιοσύνη. Βλέπει την τέχνη ως πολεμίστρα και αισθάνεται τον εαυτό μου μαχητή.

Στη νέα του ποιητική συλλογή με τίτλο «Στα Μονοπάτια του Χρόνου», τα ποιήματα του είναι αφιερωμένα στον κόσμο που του πρόσφερε την έμπνευση. Το καλαίσθητο εξώφυλλο της ποιητικής συλλογής κοσμείται με φωτογραφία από το ανάγλυφο σε πέτρα, έργο του ποιητή «Σκέψεις».

Σε ελεύθερη ποίηση, που δεν ακολουθεί μέτρο ή ομοιοκαταληξία, το πρώτο ποίημα τιτλοφορείται:

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Πολιτισμός

ένας χαιρετισμός με χαμόγελο

σε πρόσωπα που συναντάμε

γνώριμα κι άγνωστα.

Πολιτισμός

τα χέρια που φυτεύουν λουλούδια

κι απλώνονται για χειραψίες συμφιλίωσης

Έτσι κάθε στιγμή

προβιβάζεται η ζωή μας

η κοινωνία γίνεται καλύτερη

βγαίνει από τον βάλτο της αδιαφορίας.

Στην αρχή με μικρά βήματα

θ’ ανεβούμε πιο ψηλά

εκεί που η θέληση της καρδιάς

μπορεί να φτάσει.

Να νιώθουμε στην πλάση

πως έχουμε προορισμό

όπως τα ηλιοτρόπια

που γυρνούν στη μεριά του ήλιου.

Είμαστε άνθρωποι θα πει

στρέφουμε το βλέμμα

προς τα καλά έργα της ειρήνης

παίρνοντας φώτιση αγάπης.

Τότε γινόμαστε σκαπανείς

καλύτερου κόσμου

με αξίες πολιτισμού.

ΑΚΑΤΟΙΚΗΤΑ ΟΝΕΙΡΑ

Τ’ ακατοίκητα όνειρα

σκόρπια μες στη ζωή μας

μοιάζουν βραχονησίδες

που δεν είδαν ποτέ λουλούδιασμα

κι όμως αν ταξιδεύαμε χωρίς αυτά

θα είχαμε άχαρη διαδρομή.

ΑΡΧΑΙΕΣ ΔΟΞΕΣ

Μην έχουμε την ψευδαίσθηση

πως οι προγονικές δόξες

μας κάνουν μεγάλους.

Αν πραγματικά καταλαβαίναμε

τη σημασία των προπατόρων

θα νιώθαμε υποχρεωμένοι

απέναντι στα έργα τους

πολύ διαφορετικά!

Θα κάναμε τα πρέποντα

για να είμαστε αντάξιοι.

ΣΤΟ ΠΑΡΑ ΚΑΤΙ

Στο παρά κάτι της ζωής

σκέφτεται έχει φτάσει.

Την ποίηση διακονεί

επώνυμα πενήντα χρόνια

κι άρχισε να νιώθει

πως είναι πια καιρός

τον επίλογο να σχεδιάσει.

Έφθασε η ώρα

να κρεμάσει το δρεπάνι του!

Ο θερισμός τελείωσε…

Σε λίγο η σοδειά μπαίνει

στο κόσκινο του χρόνου

και θα φανεί αν διακόνησε

αυθεντικά την τέχνη.

 

Συναξάρι της Πολύπαθης Κύπρου

Το «Συναξάρι της Πολύπαθης Κύπρου» που συμπυκνώνει την ιστορία της Κύπρου είναι γραμμένο σε έμμετρη ποίηση και αποτελείται από 100 στίχους με ζευγαρωτή ομοιοκαταληξία. Στην ελληνική παράδοση, η έμμετρη ποίηση έχει βαθιές ρίζες, ξεκινώντας από την αρχαιότητα με τον Όμηρο και φτάνοντας μέχρι τη νεότερη ελληνική λογοτεχνία.

Το ποίημα αυτό του Αρτέμη Αντωνίου ως λήθης εμπόδιο όπως αναγράφει ο ίδιος, αποτελεί μια καταπληκτική, ποιητική ιστόρηση της Κύπρου ανά τους αιώνες. Είναι η επιτομή της αγάπης του ποιητή για την πατρίδα του.

 Ξεκινά με τον πρώτο στίχο:

1

Μες τους αιώνες διάβηκες μαρτυρική πορεία

Κύπρος θεά της ομορφιάς παντοτινή λατρεία.

Το τίμημα του κάλλους σου μεγάλο ήταν ζόρι

Τράβηξες μύρια βάσανα πολύπαθη μας κόρη.

Και συνεχίζει:

2

Ήρθαν και σε κατάκτησαν πολλοί λαοί με βία

πέσανε πάνω στον λαό λυσσάρικα θηρία.

Μα είχες τον ελληνισμό καμάρι στην καρδιά σου

μια μαρτυρία φανερή η μητρική λαλιά σου!

3

Γνώρισες δόξες άφθονες έγραψες ιστορία

στις τέχνες και τα γράμματα είχες λαμπρή πορεία.

Κύπρια Έπη λέγεται άφησε ο Στασίνος

άξιος σαν τον Όμηρο κι ο ποιητής εκείνος.

63

Για τρεις αιώνες μείνανε αφέντες τα θηρία

μαύρες σελίδες γράψανε μέσα στην Ιστορία.

Ο τόπος δεινοπάθησε σφαγές λεηλασίες

ήτανε μια διοίκηση όλο αυθαιρεσίες.

76

Η Αγγλική διοίκηση με την στρατηγική της

κάνει την Κύπρο σύντομα κατάκτηση δική της

Το ξέρουν η διαίρεση θα τους εξασφαλίσει

Φέρνοντας τη διχόνοια το στέμμα θα κερδίσει.

94

Έγινες ανεξάρτητη στα λόγια όμως μόνο

Φάνηκε τ’ αποτέλεσμα μέσα στον τρίτο χρόνο.

Φεύγουν οι Τουρκοκύπριοι σε θύλακες δικούς τους

πρόγραμμα διχοτόμησης σχεδίασε ο νους τους.

96

Το εβδομήντα τέσσερα είκοσι Ιουλίου

πέφτεις στα δόντια άδικα του τούρκικου θηρίου.

Με εισβολή παράνομη ερήμωσε τους τόπους

και έδιωξε τον πληθυσμό από πατρίους τόπους.

97

Κύπρος μου ένας Γολγοθάς άρχισε στην πορεία

το έγκλημα που έγινε στίγμα στην Ιστορία…

Οι άλλες εγγυήτριες Ελλάδα και Αγγλία

να πράττει ό,τι ήθελε άφησαν την Τουρκία.

98

Τα θύματα είναι πολλά πενήντα χρόνια τώρα

Ψάχνουμε γι’ αγνοούμενους μες στη μικρή μας χώρα.

Όμως κι οι Τουρκοκύπριοι ζουν τέτοιες καταστάσεις

είναι τ’ αποτελέσματα που φέρνουν οι εντάσεις.

99

Ήμουν κι εγώ αιχμάλωτος μας πήρανε Τουρκία

ο πόλεμος κατάλαβα φέρνει την αδικία.

Στις συμφορές δεν έμεινα και στα παθήματά μου

μια Κύπρος αδιαίρετη είναι πάντα μπροστά μου.

100

Οι Έλληνες βαθύρριζοι είναι σ’ αυτό τον τόπο

και πρέπει με τους σύνοικους τώρα να βρούνε τρόπο

σε μια Κύπρο ελεύθερη να ζουν με ευνομία

η κατοχή του τόπου μας είναι παρανομία. 

Αρτέμης Αντωνιου: Πάθος για την τέχνη και τον πολιτισμό.

Φοίβος Νικολαΐδης

Μάιος 2025

Περιδιάβασμα ζωής, Ανδρέας Κ. Χριστοφή (Χαρτζιώτης)

Ποιητική δημιουργία με πάθος από τον Ανδρέα Χριστοφή

Η ποίηση εν’ έμφυτη

χάρισμαν του πλασμάτου

τζιαι σαν πεθάνει τζι’ ύστερα

την κουβαλά μιτά του.

Ο Ανδρέας Χριστοφή, γνωστός και ως Χαρτζιώτης, Κύπριος ποιητής, συγγραφέας γεννήθηκε στη Χάρτζια, επαρχίας Κερύνειας τον Γενάρη του 1938. Οι γονείς του είναι ο Κυριάκος Χριστοφή και η Περσεφόνη Σοφοκλέους.

Αφού τελείωσε το Δημοτικό Σχολείο του χωριού του, φοίτησε στο Γυμνάσιο Κερύνειας από όπου αποφοίτησε τον Ιούνιο του 1956. Τον ίδιο χρόν προσελήφθηκε στο Δασονομείο από όπου αφυπηρέτησε το Γενάρη του 1998. Το Φεβρουάριο του 1962 παντρεύτηκε την Κυριακή Σωτήρη Παναγή από τον Άγιο Αμβρόσιο Κερύνειας.

Τον Αύγουστο του 1963 αποφοίτησε κατόπιν διετούς φοίτησης το Δασικό Κολλέγιο Προδρόμου και μετατέθηκε στη Λευκωσία, στον Κλάδο Τηλεπικοινωνιών.

Το 1966-1971 παρακολούθησε για πέντε χρόνια μια σειρά μαθημάτων στην Τεχνική Σχολή Λευκωσίας για Τηλεπικοινωνίες, νυχτερινές τάξεις και πέτυχε στις εξετάσεις του City & Guilds of London Institute και απέκτησε το Full Technological Certificate in Telecommunications & Electronics. Έχει δυο κόρες, δυο εγγονούς και μια εγγονή. Ζει προσωρινά στην Αγλαντζιά.

Το βιβλίο του «Περιδιάβασμα Ζωής» περιλαμβάνει μια συλλογή από ποιητικές του δημιουργίες. Αποτελεί μια προσωπική και φιλοσοφική αναδρομή του συγγραφέα στη ζωή του, με έντονα στοιχεία αυτοβιογραφίας και φιλοσοφικής σκέψης. Το έργο συνδυάζει την προσωπική εμπειρία με την ευρύτερη κοινωνική και πολιτική πραγματικότητα, προσφέροντας στον αναγνώστη μια βαθιά και συγκινητική ματιά στον κόσμο του συγγραφέα.

Η ποίησή του διαπνέεται από έντονα συναισθηματικά και πολιτικά στοιχεία, ενώ ο τρόπος γραφής του χαρακτηρίζεται από μια αμεσότητα και δυναμισμό, που αντανακλούν τις κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες της εποχής του. Χρησιμοποιεί την Κυπριακή διάλεκτο και η γραφή του Χαρτζιώτη εκφράζει έναν συνδυασμό παραδοσιακών και σύγχρονων στοιχείων, εστιάζοντας σε ανθρώπινες αξίες όπως η ελευθερία, η πατρίδα και η αντίσταση στις αδικίες. 

 Φοίβος Νικολαΐδης