Thursday, April 2, 2009

Η διαδικασία εκδημοκρατισμού στην Τουρκία

Η Τουρκία στον 21ον αιώνα: Προκλήσεις και Προοπτικές
Το Ινστιτούτο Ευρωδημοκρατίας 'Γλαύκος Κληρίδης' και το Κέντρο Ευρωπαϊκών Μελετών, Βρυξέλες, οργάνωσαν τη δεύτερη ανοικτή συζήτηση της σειράς «Η Τουρκία στον 21ον αιώνα: Προκλήσεις και Προοπτικές» με θέμα «Η διαδικασία εκδημοκρατισμού στην Τουρκία». Η εκδήλωση έγινε στις 20 Μαρτίου 2009 στη Δημοσιογραφική Εστία στη Λευκωσία.

Σ’ αυτή μίλησαν οι: Σία Αναγνωστοπούλου, Αναπληρώτρια καθηγήτρια του Παντείου Πανεπιστημίου, ο Μπίλγε Αζγκίν, ο Τσενγκίζ Ακτάρ, καθηγητής του Πανεπιστημίου Μπαχτσεσεχίρ της Κωνσταντινουπόλεως, ο Νιαζί Κιζίγιουρεκ, Αναπληρωτής Καθηγητής, του Τμήματος Τουρκικών Σπουδών, του Πανεπιστημίου Κύπρου.

Στην εισαγωγική της ομιλία η κυρία Καίτη Κληρίδη, πρόεδρος του Ινστιστούτου Ευρωδημοκρατίας είπε: Εκλεκτοί καλεσμένοι μας, φίλες και φίλοι,

Καλησπέρα σας και καλωσορίσατε στη δεύτερη ανοιχτή συζήτηση της σειράς συζητήσεων με θέμα: «Η Τουρκία στον 21ον αιώνα: Προκλήσεις και Προοπτικές», που διοργανώνει το Ινστιτούτο σε συνεργασία με τη δεξαμενή σκέψεων του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, το Centre for European Studies, που εδρεύει στις Βρυξέλλες.

Όπως ξέρετε φιλοδοξία και επιδίωξη του Ινστιτούτου είναι μέσω ενός ελεύθερου διαλόγου και μια ανοιχτή συζήτηση να προβληματίσουμε την Κυπριακή κοινωνία γύρω από θέματα που την απασχολούν.

Είναι μέσα στα πλαίσια αυτά που το Ινστιτούτο Ευρωδημοκρατίας Γλαύκος Κληρίδης αποφάσισε να οργανώσει αυτή τη σειρά ανοιχτών συζητήσεων με κεντρικό θέμα «Η Τουρκία στον 21ον αιώνα: Προκλήσεις και Προοπτικές».

Είναι γεγονός ότι για ιστορικούς λόγους και λόγω σύγχρονων γεγονότων η Τουρκία στο μυαλό του μέσου Ελληνοκύπριου θεωρείται εχθρική χώρα. Αυτή η αντίληψη όπως είναι φυσικό, χρωματίζει και περιορίζει τις γνώσεις μας για αυτή τη σημαντική γειτονική μας χώρα.
Αν θέλουμε όμως να προχωρήσουμε προς την επίλυση των διαφορών μας είναι σημαντικό να έχουμε μια βαθύτερη γνώση και να αντιληφθούμε πώς η ίδια η Τουρκία καταλαβαίνει τον εαυτό της και τις πολιτικές που ακολουθεί και πώς την αντιλαμβάνονται οι άλλες Ευρωπαϊκές χώρες, που είναι εταίροι μας στην Ε.Ε. στην οποία επιδιώκει η Τουρκία να ενταχθεί.

Απόψε έχουμε μαζί μας διακεκριμένους ομιλητές οι οποίοι θα μας διαφωτίσουν γύρω από το θέμα του εκδημοκρατισμού τη Τουρκίας.


Σία Αναγνωστοπούλου: Καθηγήτρια στο Πάντειο Πανεπιστήμιο στο Τμήμα Πολιτικών Επιστημών και Ιστορίας. Η Σία είναι γνωστή στην Κύπρο αφού ήταν Καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Κύπρου για περίπου 10 χρόνια.



Cengiz Aktar: Διευθυντής Ευρωπαϊκών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Bahceşehi της Κωνσταντινούπολης. Γράφει για τις εφημερίδες Vartan και Turkey Daily News και έχει εκδώσει 6 βιβλία και στα Γαλλικά για την Τουρκία.




Niyazi Kızılyürek: είναι γνωστός σε όλους μας αφού είναι καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, εμφανίζεται συχνά σε τηλεοπτικές συζητήσεις, αρθρογραφεί και έχει εκδώσει πολλά βιβλία για την Κύπρο και την Τουρκία.

Και τελευταίο αλλά όχι έσχατο έχουμε ένα νεαρό Κύπριο τον Bilge Azgin, ο οποίος κάνει έρευνα στο Πανεπιστήμιο του Manchester πάνω στο θέμα της διαδικασίας εκδημοκρατισμού γενικά και με ιδιαίτερη αναφορά στην περίπτωση της Τουρκίας.

Δυστυχώς η ομιλήτριά μας από την Σουηδία δεν μπόρεσε να παρευρεθεί λόγω έκτακτου κωλύματος. Ελπίζουμε όμως ότι θα την έχουμε μαζί μας στην επόμενη ενότητα που θα είναι μια αναφορά στις πολιτικές ιδεολογίες του Ισλαμισμού και του Κεμαλισμού.
Ο δρ Μπίλγκε Αζγκίν περιέγραψε την έννοια της δημοκρατίας σ’ ένα σύγχρονο κράτος, κάνοντας αναφορές του τι ακριβώς επικρατεί στην Τουρκία σήμερα.

Δεύτερος ομιλητής ο Τσενγκίζ Ακτάρ ανάφερε ότι φέτος το 2009 είναι η επέτειος των 10 χρόνων που η Τουρκία άρχισε το 1999 την προσπάθεια για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Τα δέκα αυτά χρόνια επηρέασαν δραματικά την Τουρκία. Το κουτί της Πανδώρας ήδη άνοιξε. Έτσι, βλέπουμε σήμερα στην Τουρκία να συζητούνται τα πάντα, πράγμα αδιανόητο ως πριν λίγα χρόνια προηγουμένως. Δεν είναι θετικό να αποθαρρύνεται η Τουρκία από ορισμένα κράτη για την Ευρωπαϊκή της πορεία και να ισχυρίζονται ότι, ότι και να κάνει δεν θα ενταχθεί.

Η Σία Αναγνωστοπούλου υπενθύμισε ότι η επίσημη εμφάνιση του στρατού στην πολιτική ζωή της Τουρκίας, ως ρυθμιστή και προασπιστή του Κεμαλισμού, έγινε με το στρατιωτικό πραξικόπημα το 1960. Η παρουσία του στρατού εμφανίζεται με τη συναίνεση των πολιτικών και οικονομικών δυνάμεων. Το πραξικόπημα του 1970-71 επιβεβαιώνει αυτό, για να μη διακοπεί η πατερναλιστική σχέση εξουσίας και λαού. Το τρίτο πραξικόπημα έγινε το 1980. Από το 1990 και μετά, αρχίζει να παρουσιάζεται ένα παράξενο φαινόμενο. Οι επιχειρηματίες αρχίζουν να επενδύουν και σε «πράσινο χρήμα», δηλαδή και σε Ισλαμιστές. Από το 1999 αρχίζει το επίσημο δρομολόγιο με την Ευρωπαϊκή Ένωση με όλες τις δυσκολίες και τα εμπόδια που παρουσιάζονται.

Ο Νιαζι Κιζίγιουρεκ είπε ότι σήμερα, στην Άγκυρα ορισμένοι παραπονούνται ότι μας κυβερνούν οι αγράμματοι και ο στρατός δεν επεμβαίνει. Ο Κεμαλισμός ποτέ δεν διεκδίκησε ότι επιδιώκει να γίνει δημοκρατικός, γιατί απλούστατα δεν εμπιστεύεται τις μάζες.

Ο Κεμαλισμός είναι κλειστός στη συμμετοχή της κοινωνίας και σκοπός του είναι να καθοδηγεί αυτός τις μάζες. Στην Τουρκία η ψήφος στο λαό δίδεται το 1950. Όμως, η πατερναλιστική αντίληψη του Κεμαλισμού έχει ενσωματώσει και την αντιπολίτευση. Επικρατεί η διαλεκτική αντίληψη και η σχέση σκλάβου με αφέντη.
Σε πρώτο πλάνο από δεξιά, Σπύρος Χατζηγρηγορίου, Azgin Bekir με τη σύζυγό του.

Ελένη Λουκαΐδου, Σταύρος Λουκαΐδης και Τουμέρ Χαλίλ.

Από αριστερά Παναγιώτης Αντωνίου, Φοίβος Νικολαΐδης και Cengiz Aktar.


5 comments:

aiolos said...

Πολύ ενδιαφέρουσες αυτές οι συζητήσεις, τι προωθούν όμως μήπως να πειστούν οι ε/κ ότι ο λαός και το κατεστημένο στην Τουρκία, θέλουν δημοκρατικό τρόπο ζωής και σεβασμό των κανόνων που πρέπει να σέβεται ένα δημοκρατικό κράτος;

Φοβάμαι ότι αυτές οι συζητήσεις με τους από βορά σας βάρβαρους χρησιμοποιούνται από μέρους τους μόνο για να σας κάνουν κακό.

Ξέρεις αγαπητέ Φοίβο η έννοια Δημοκρατία δεν είναι κάτι που έχει να κάνει με τον τρόπο που εκπροσωπείται πολιτικά ένα κράτος αλλά από νοοτροπίες και πρακτικές πχ δημοκρατίες έλεγαν ότι είναι τα σοσιαλιστικά κράτη, περί δημοκρατίας μιλούν οι ανά τον κόσμο "προοδευτικοί", αλλά και το σύστημα που παρουσίασαν αλλά και οι ίδιοι είναι βαθύτατα αντιδημοκρατικοί, οι ορίζοντες τους είναι δεδομένοι και πολωμένοι.

Το αυτό ΜΟΝΟ μπορεί κανείς να περιμένει από τους τούρκους και την Τουρκία.

Ενημερωτικά παρακολούθησα ένα σεμινάριο αυτές τις μέρες με οικονομικά ζητήματα (από καθηγητές Ελληνικών Πανεπιστημίων, Πατρών, Πειραιώς κλπ), σήμερα ο εισηγητής αναφέρθηκε και στην Κύπρο και την Τουρκία σε σχέση με την Ελλάδα, είπε πολύ θετικά πράγματα και πολύ χάρηκα, αν και σε μερικά διαφωνούσα, την αντίρρηση μου της έβαλα δημόσια και ο εισηγητής θεώρησε ότι είχα δίκαιο .

Kai Na Katharisoume Tous Kakomoutsounous said...

Αυτές οι συζητήσεις, Αίολε, βοηθούν στην αλληλοκατανόηση και τουλάχιστον στην επιμόρφωση που βοηθά κάποιον να αποκτήσει πιό σφαιρική αντίληψη των πραγμάτων. Οι δογματικές απόψεις άραγε πόσο βοηθούν;

Μιχάλης said...

Αγαπητέ Φοίβο,

Λυπούμαι ειλικρινά που δεν είχα την ευκαιρία να παρευρεθώ σε αυτή τη συζήτηση.

Γνωρίζω προσωπικά τον Νιαζί και την Αναγνωστοπούλου και πιστεύω ότι η παρουσία τους προσδίδει εγκυρότητα.

Χαίρομαι για το ότι επιτέλους και στην Κύπρο αρχίσαμε να γνωρίζουμε τον γείτονα και μεγάλο αντίπαλο μας.

Αρχίζουμε να τον μελετούμε.
Αυτό είναι παρήγορο.

Σε παρακαλώ μόνο, αν θυμηθείς, ενημέρωσε με για την επόμενη συζήτηση.

aiolos said...

Τι έχουμε να κατανοήσουμε από τους τούρκους; Πως θα εφαρμόσουν τον Αττίλα 3;
Οι μη "δογματικές" απόψεις μήπως είναι εξ ίσου δογματικές;

Εγώ επί παραδείγματι θα έβλεπα το έξης θετικό για τους τούρκους...... να παρουσιάσουν μια ψεύτικη βιτρίνα σε κάθε ευήκοο αυτί, μέσω αυτών των συζητήσεων ότι βαδίζουν τάχα μου σε δημοκρατικά μονοπάτια, το στρατοκρατικό καθεστώς της Τουρκίας θα είχε κάθε λόγο να θέλει κάτι τέτοιο.

Για τους Ε/κ ποιό θετικό θα έβγαινε;

Phivos Nicolaides said...

@ aiolos. Δεν μπορεί τέτοιου είδους συζητήσεις να είναι ενδιαφέρουσες και από την άλλη να διερωτόμαστε τι προωθούν και το χειρότερο, να δίνουμε απάντηση και ερμηνείες από μόνοι μας, χωρίς να έχουμε ακούσει τι ακριβώς είπαν οι άνθρωποι. Δεν νομίζω να είναι σωστός τρόπος προβληματισμού. Κανένας από τους συζητητές δεν είπε ή προσπάθησε να πείσει για οτιδήποτε. Αντίθετα ο τελευταίος ομιλητής το ξεκαθάρισε ότι «ο Κεμαλισμός ποτέ δεν διεκδίκησε ότι επιδιώκει να γίνει δημοκρατικός, γιατί απλούστατα δεν εμπιστεύεται τις μάζες». Αυτό είναι καταγραμμένο στο κείμενο. Πού είδες συνεπώς το αντίθετο. Μήπως είμαστε λίγο υπερβολικοί να λέμε ότι ο λαός στην Τουρκία δεν θέλουν δημοκρατικό τρόπο ζωής; Το Κεμαλικό κατεστημένο να το καταλάβω, αλλά μια σημαντική μερίδα λαού να μην θέλει δημοκρατία, δεν είναι παρατραβηγμένο;
Πολύ φοβάμαι, ότι από τη στιγμή που δεν μπορούμε να πιστέψουμε ότι υπάρχουν στην Τουρκία μορφωμένοι άνθρωποι, προοδευτικά, δημοκρατικά συγκροτημένα μυαλά, που επιδιώκουν ένα καλύτερο μέλλον τότε, δεν μπορούμε να κατανοήσουμε τον κόσμο γύρω μας. Αρκούμαστε στους εύκολους χαρακτηρισμούς περί ‘βαρβάρων’ και εκ των προτέρων αποκλείουμε κάθε άλλη συζήτηση.

Συμφωνούμε για την έννοια της δημοκρατίας ότι είναι τρόπος ζωής και σκέψης. Δημοκρατία όμως, σημαίνει και την ανοχή του διαφορετικού και προσπάθεια κατανόησής του. Η δημοκρατία δεν λειτουργεί με αφορισμούς.
Ο Cengiz Aktar έχει γράψει 6 βιβλία και στα Γαλλικά για την Τουρκία. Μήπως ξέρεις τι γράφει για να τον τσουβαλιάζεις και καταδικάζεις ως ‘απολίτιστο’;
Ειλικρινά προτιμώ κάποιους αγωνιστές της ελευθερίας και της δημοκρατίας που μάχονται εναντίον του βαθέως κράτους στην Τουρκία, καταπιέζονται, βασανίζονται, φυλακίζονται, αλλά αντιστέκονται, όπως και κάποιους Τουρκοκύπριους που παλεύουν ανοιχτά το Τουρκικό πολιτικοστρατιωτικό κατεστημένο με κίνδυνο της ζωής τους και αποκλεισμούς από αξιώματα, παρά κάποιους ψευτοπατριώτες δικούς μας, που κάθονται στις άνετες πολυθρόνες τους και μοιράζουν πιστοποιητικά εθνικών φρονημάτων… Τους έζησα όλους αυτούς από κοντά το 1974. Όταν τη μια και μοναδική φορά κλήθηκαν να υπερασπιστούν την πατρίδα, εξαφανίστηκαν τρέχοντας… Τα μεγάλα λόγια, οι μεγαλοϊδεατισμοί και τα κούφια συνθήματα μπορεί να μας ικανοποιούν τα αυτιά, αλλά είναι άνευ αντικειμένου και προπάντων περιεχομένου… Ας μάθουμε να ακούμε και τους ‘άλλους’ τι έχουν να μας πουν, να έχουμε την απαραίτητη γνώση για να χαράσσουμε σωστές πορείες…

@ Kai Na Katharisoume Tous Kakomoutsounous. Οι προβληματισμοί και οι συζητήσεις τέτοιου είδους είναι απαραίτητες. Μόνο κακόπιστοι δεν μπορούν να δουν τα οφέλη. Ειλικρινά, άκουσα και έμαθα ένα σωρό πράγματα, που δεν είχα ιδέα για τους ‘άλλους’. Από εμάς εξαρτάται πώς αξιοποιούμε αυτή τη γνώση και την πληροφόρηση.

@ Μιχάλης. Πρέπει να ομολογήσω ότι κάποιοι έστω λίγοι εδώ και χρόνια (κόντρα στο ρεύμα) προσπαθούν να μάθουν και να γνωρίσουν τον μεγάλο αντίπαλο γείτονα. Οι περισσότεροι επιμένουν μονοσήμαντα και μονοδιάστατα να μην κατανοούν το ευρύτερο περιβάλλον, τους ανθρώπους τις πολιτικές και τα μεγάλα παιγνίδια των παγκόσμιων κλειδοκρατόρων… γι’ αυτό και πολλές φορές μείναμε στην ίδια τάξη…
Θα φροντίσω να ενημερωθείς για την επόμενη συζήτηση.

@ aiolos. Δυστυχώς έχουμε να μάθουμε πολλά από τους Τούρκους! Όσο για τον Αττίλα 3 δεν χρειάζονται τη δική μας οξυδέρκεια και σοφία. Ξεριζώνουν συστηματικά και με τρόπο τους Τουρκοκύπριους, τους οποίους θα αντικαταστήσουν με έποικους. Αυτός είναι ο εν εξελίξει Αττίλας 3. Μέχρι να το αντιληφθούμε αυτό, το «πουλί θα έχει πετάσει».
Συμφωνούμε ότι οι «οι μη "δογματικές" απόψεις είναι εξ ίσου δογματικές», όπως και η «η μη γνώση είναι σοφία»!!!

Επαναλαμβάνω, οι Τούρκοι (ποιοι Τούρκοι; Όλοι είναι το ίδιο στην Τουρκία;) δεν παρουσιάζουν βιτρίνες όπως εμάς. Κάποιοι πολεμούν κυριολεκτικά να αλλάξουν τα βαθιά ριζωμένα πράγματα στην Τουρκία. Είναι γι’ αυτό το λόγο που η πορεία της Τουρκίας, θα της αλλάξει ‘συγκλονιστικά’ το πρόσωπο. Ούτε αυτό το κατανοούμε; Ο φανατισμός δεν μας επιτρέπει να δούμε νηφάλια τα πράγματα.