Tuesday, March 3, 2009

Gregoris Afxentiou

The Cypriot liberation fighter

Gregoris Afxentiou, the 29 year old second in command to Georgios Grivas (Dhigenis), the EOKA leader, fought the British troops from a cave in the Troodos mountains. Gregoris Afxentiou who fell at Macheras on March the 3rd, 1957, was born at Lyssi in 1928. He was one of the first to join the ranks of EOKA. His heroic dearth made him a legendary figure to both his people and the world.

Cypriot liberation fighter Gregoris Afxentiou was killed, while fighting against British troops, burnt alive in a cave near the Machera Monastery, refusing to surrender.

The Balland given below, written an anonymous English poet, appeared in the London “Tribune” on March 8th 1957.

Then the petrol barrels laumber
Out of the soldiers sight,
And the bullets set them burning
And the cave is blazing bright.

And the village on the hilltop
Is shaken with the din,
And when the cave is silent
The sixty men go in.

Then the Governor came to tell them
How bravely they had done,
For the regiment gained new honour
When sixty men killed one.

But when brother speaks to brother
And father to his son,
In the memory of his people
Young Gregory lives on.


Ο θρυλικός τομεάρχης της ΕΟΚΑ, ο σταυραετός του Μαχαιρά, από την κατεχόμενη σήμερα Λύση της επαρχίας Αμμοχώστου. Έπεσε ηρωικά μαχόμενος υπέρ της ελευθερίας της Κύπρου, κοντά στην Ιερά Μονή Μαχαιρά, σε μάχη εναντίον των Άγγλων. Στις 3 Μαρτίου 1957 Άγγλοι στρατιώτες περικύκλωσαν το κρησφύγετό του κοντά στο Μαχαιρά, ύστερα από προδοσία.

Η μάχη κράτησε για ώρες. Στην ομάδα του ήταν οι Ανδρέας Στυλιανού, Αυγουστής Ευσταθίου, Αντώνης Παπαδόπουλος και Φειδίας Συμεωνίδης, τους οποίους, όμως, διέταξε να βγουν από το κρησφύγετο.

Από φόβο λαϊκών εκδηλώσεων οι Άγγλοι έθαψαν το καμένο σώμα του Αυξεντίου στις Κεντρικές Φυλακές Λευκωσίας, στο χώρο που σήμερα είναι γνωστός ως Φυλακισμένα Μνήματα.

Μπαλάντα άγνωστου Άγγλου ποιητή δημοσιεύτηκε στην Αγγλική εφημερίδα «Τρίμπιουν» στις 8 Μαρτίου 1957. Σε ελέυθερη μετάφραση απαγγέλθηκε στον μητροπολιτικό ναό των Αθηνών στις 10 Μαρτίου 1957.

Το ηρωικό παλληκάρι
Που πέθανε για την Λευτεριά.
Κυλάει το κορμί του στο χαντάκι.
Όσο πάει πιο βαθιά.
Η δόξα δυσθεόρατη αναμένει
Για το ηρωικό παλληκάρι!
Η δόξα αντιφεγγίζεται, δίνει ψυχή, δίνει φωτιά
Στους άλλους που ετοιμάζονται
Να πάρουν την Λευτεριά με τα χέρια τους, με το αίμα.
Ο χορός αρχίζει εις μνήμην σου Ηρωικό Παλληκάρι
Ο χορός της Λευτεριάς. (Μέρος της Μπαλάντας)

Αξιοσημείωτες τρεις επιστολές της εποχής, που δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό "Τάιμς οφ Σάιπρους" 1-15 Ιουνίου, 1957. Η μια υπογράφεται από την Αγγλίδα Φίλλις Ταφτ και έχει ως εξής:
Αγαπητέ Κύριε,
Ας μου επιτραπεί ως Αγγλίδος να σχολιάσω την εκπομπήν της Κυπριακής Ραδιοφωνικής Υπηρεσίας καθ' ην κατεβλήθη προσπάθεια να υποτιμηθεί το θάρρος του Αυξεντίου. Πρόκειται περί μιάς αναξίας και περιττής εκδηλώσεως, δια την οποίαν ησθάνετο τις εντροπήν.
Κατα φυσικόν λόγον δεν συμπαθώ την ΕΟΚΑ. Αλλά όταν ένας αποκλεισθεί και πρέπει να αποθάνει ή να παραδοθεί και εκλέξει αυτοβούλως τον αγώνα, μόνος αυτός εναντίον αγνώστου αριθμού στρατιωτών, γνωρίζων ότι ο θάνατος του είναι αναπόφευκτος, τότε ούτος είναι γενναίος εις οιανδήποτε γλώσσαν.
Η γενναιότης του αξίζει να τύχει του σεβασμού, με τον οποίον περιβάλλετο πάντοτε η εκδήλωσις θάρρους καθ' όλην την ιστορίαν της ανθρωπότητος. Με το να υποτιμά τις τούτο, δεν υποβιβάζεται το γόητρον του ανδρός που επολέμησε και απέθανε, αλλά του ανδρός που ζει και χλευάζει. Ούτως προσβάλλει τους συμπατριώτες του.
Μετά τιμής
ΦΥΛΛΙΣ ΤΑΦΤ

27 comments:

jf said...

Πρόλαβα και διάβασα και αυτό
εδώ
Μπράβο σας που μας το θυμίζετε...

Phivos Nicolaides said...

JamanFou. Ποτέ δεν πρέπει να ξεχνάμε τέτοιες ιστορικές μορφές, που αγωνίστηκαν, πάλαιψαν και στο τέλος έδωσαν και τη ζωή τους θυσιαστήριο στο βωμό της ελευθερίας. Μόνο αγνώμονες θα μπορούσαν να το κάνουν...

Eva Neocleous said...

Φοίβο,
εξαιρετικό το αφιέρωμά σου στον Γρηγόρη Αυξεντίου.
Οι πηγές που παραθέτεις φωτίζουν ακόμα περισσότερο το μεγαλείο του ήρωα.

Anonymous said...

Φοίβο, πολύ εύστοχη η επιλογή σου, να προβάλεις και τα γραφόμενα Άγγλων που ευαισθητοποιήθηκαν από τη μεγάλη θυσία του Γρηγόρη Αυξεντίου. Επιβεβαιώνεται γι άλλη μία φορά, πόσο ΠΑΝΑΝΘΡΩΠΙΝΑ είναι ορισμένα ιδανικά, όπως αυτό της Ελευθερίας...

Adamantia said...

Mπράβο Φοίβο, εξαιρετικό αφιέρωμα. Θυμάμαι πόσο είχα συγκινηθεί όταν επισκέφθηκα τα Φυλακισμένα Μνήματα την πρώτη μου φορά στη Κύπρο. Είναι τυχερές οι χώρες που έχουν τέτοιους ήρωες στην ιστορία τους.
Καλή σου μέρα.

Unknown said...

Είναι φορές που τα λόγια μοιάζουν με ρύπανση-άλλο δεν έχω να πω, ήρθα εδώ από το ιστολόγιο της Κυρίας Νεοκλέους με τον αντίλαλο του Αποχαιρετισμού που έγραψε ο Γιάννης Ρίτσος για τον ήρωα και απλά, γέμισα κι άλλο.

Μιχάλης said...

Η ιστορία του Αυξεντίου πάντοτε με συνέπαιρνε.

Είναι κρίμα που χάθηκε τέτοιος άνθρωπος αλλά απο την άλλη αν δεν ήταν τέτοιος άνθρωπος δεν θα πέθαινε με τον τρόπο που πέθανε.

Για μένα αποτελεί παγκόσμιο πρότυπο.

proudgaros said...

Συναγερμικέ είσαι Ωραίος!

Γιατί δεν μπαίνεις πιο χοντρά στην πίστα; Έχει ανάγκη ο τόπος από στελέχη σαν εσένα!

Phivos Nicolaides said...

Eva Neocleous. Το αφιέρωμα είναι λιτό, χωρίς περιττά λόγια. Οι Μεγάλες Μορφές δεν χρειάζονται λιβανοτούς. Όσο για τις πηγές, μαζεύω υλικό από χρόνια τώρα και απολαμβάνω κάθε φορά που βρίσκω κάτι το νέο για την ιστορία αυτού του δέσμειρου τόπου, ο οποίος μέσα από τόσες αντίξοες συνθήκες έβγαλε τέτοιους ανθρώπους με τόσο υψηλά ιδανικά και αξίες.
Το δικό σου αφιέρωμα είναι κάλλιστο!

Phivos Nicolaides said...

Λεμέσια. Τα δικά μας Λεμέσια μου τα γνωρίζουμε, ίσως και να μην έχουν και τόση σημασία. Όταν η αναγνώριση έρχεται από την άλλη πλευρά είναι πολύ σημαντικό. Αξιοσημείωτο πάντως, ότι ιδεολόγοι Άγγλοι της εποχής, στην Κύπρο αλλά και στην Αγγλία υποστήριζαν τον αγώνα των Κυπρίων για ελευθερία.
Έχεις απόλυτο δίκαιο για τα ΠΑΝΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ιδανικά... Οι άνθρωποι που βαθιά πιστεύουν σ' αυτά, δεν ξεχωρίζουν ιδεολογίες, ανθρώπους, κράτη και λαούς...

Phivos Nicolaides said...

Adamantia. Ευχαριστώ Αδαμαντία για τα καλά σου λόγια. Χαίρομαι ειλικρινά που είχες την ευκαιρία να επισκεφθείς την Κύπρο μας και να περάσεις και από τα Φυλακισμένα Μνήματα να αποτίσεις με τρόπο σου όρο τιμής σ' αυτά τα παλλικάρια που πότισαν με το αίμα τους το δένρο της Κυπριακής ελευθερίας.
Την άλλη φορά που θα είσαι Κύπρο, αναλαμβάνω να σου κάνω ξενάγιση!

Phivos Nicolaides said...

Politispittas. Είναι φορές Γιώργο, που τα λόγια είναι περιττά. Ο Αυξεντίου ήταν μια γνήσια ηρωική μορφή, σπάνια τότε και τώρα!

Phivos Nicolaides said...

Μιχάλης. Η ιστορία του Αυξεντίου είναι κομμάτι του εαυτού μας. Αν ερευνήσει κάποιος βαθιά και βρει το τι προϋπήρξε της πραγματικά ηρωικής θυσίας του Αυξεντίου, τότε θα υποκληθεί μπροστά του.
Οι Άγγλοι Μιχάλη είχαν πάρει τότε ολόκληρα κινηματογραφικά συνεργεία δημοσιογράφους και φωτορεπόρτερ για να καλύψουν τους " δειλούς τρομοκράτες" που σηκώνουν τα χέρια και παραδίδονται... Ο Αυξεντίου το γνώριζε πολύ καλά. Ως ηγετική μορφή που ήταν, συνειδητά, δεν το επέτρεψε. Κάτω από φοβερή πίεση, μέσα σε ελάχιστα δευτερόλεπτα σκέφτηκε και αποφάσισε τη μοίρα του, γιατί ήταν την μοίρα της Κύπρου που είχε πάνω απ' όλα στο μυαλό. 'Ηθελε να ανασηκώσει τον Κυπριακό λαό και τα κατάφερε με την ηρωική του θυσία.
Αποτελεί πράγματι παγκόσμιο πρότυπο.

Phivos Nicolaides said...

Proudgaros. Πρου-τράγε είσαι κι εσύ, ακόμη πιο ωραίος!Σε ευχαριστώ πολύ για τις υπερβολές σου για μένα. Να ξέρεις πάντως ότι είμαι στην 'πίστα', αλλά δεν το θεωρώ και απαραίτητο να είμαι 'πρώτο τραπέζι πίστα'!!! Πολύ σ' ευχαριστώ και πάλι.

Maria Verivaki said...

the poem is very profound, as was the life of this man

Lily said...

very interesting story!
war is always a nasty affair.

also a very interesting poem!
here is another one, which you might find fitting as well:
http://livinginscandinavia.blogspot.com/2009/01/endless-history.html
love, sarah Sofia

Δέσποινα said...

Συγχαρητήρια, κ. Νικολαΐδη, γι΄ αυτήν την άκρως ενδιαφέρουσα και ιστορικά κατοχυρωμένη ανάρτηση!

Τιμή στον ήρωα Αυξεντίου και στους άλλους γνωστούς ή άγνωστους αγωνιστές της Ελευθερίας!

Phivos Nicolaides said...

Mediterranean kiwi. Especially when it was written by the 'other side'!!

Phivos Nicolaides said...

Sarah Sofia Ganborg. Thank you so much for your kind comment and the blogspot address Sarh Sofia!

Phivos Nicolaides said...

Δέσποινα. Ευχαριστώ πολύ. Τιμή και δόξα σε όλους τους ήρωες της ελευθερίας παγκόσμια!

phlou...flis said...

'Οταν και οι άγγλοι υποκλίνονται, εγώ τι να πω; Στους αθάνατους κι ο Γρηγόρης!

Phivos Nicolaides said...

Phlou...flis. Βλέπεις Φώτη πώς με μια μικρή λεξούλα μπορεί να αλλάξουμε το νόημα πολλών πραγμάτων. Να μου επιτρέψεις λοιπόν να κάνω μια μικρή διόρθωση, ωστόσω αναγκαία. ΟΙ Άγγλοι ΔΕΝ υποκλίθηκαν, αλλά Άγγλοι ιδεολόγοι αξιολόγησαν και εκτίμησαν τον αγώνα του Αυξεντίου!
Έστω και αυτοί οι λιγοστοί άνθρωποι, που κόντρα στην επίσημη τότε Αγγλική θέση και φρασεολογία περί 'τρομοκρατών' είχαν το κουράγιο και το θάρρος να πουν την αλήθεια, όπως και μερικοί Άγγλοι τότε πολιτικοί και δημοσιογράφοι.

Cheryl said...

This was a very important and interesting post. The poem is excellent.

Phivos Nicolaides said...

Cheryl. Thank you Chery for your kind comment. Of course, you have read a small part of the poem!

Stavros Bashiardes said...

Ευχαριστούμε Φοίβο για το αφιέρωμα στον ήρωα Γρηγορη Αυξεντίου. Σε ανθρώπους σαν και εκείνον χρεωστάμε τις ελευθερίες και τα δικαιώματα μας που απολαμβάνουμε. Δεν δίστασαν να χάσουν την ζωή τους για να έχουμε ένα καλύτερο μέλλον εμείς. Αυτά που έπραξαν ήταν για την ιδεολογία, τα ιδανικά και την πατρίδα τους και όχι για προσωπικό συμφέρον. Καμιά φορά αναρωτιέμαι πόσοι από μας σκαφτόμαστε όλους αυτούς που χάθηκαν για μας. Πόσοι από μας αναγνωρίζουμε πραγματικά τι σημαίνει να θυσιάζετε κάποιος για την οικογένεια, τους συμπατριώτες και την πατρίδα του. Δεν πρέπει ποτέ να ξεχάσουμε τον Γρηγόρη Αυξεντίου.

Anonymous said...

Μπράβο αγαπητέ φίλε Φοίβο που με τέτοια κείμενα που αφορούν τις ηρωικές στιγμές του Λαού μας, διώχνεις τη σκουριά απο τη συνείδηση του καθενός από μας, που ζούμε σήμερα σ΄αυτό το αδικημένο νησί...
Μπορούμε να υπολογίσουμε πόσοι Αυξεντίου και πόσοι Μάτσηδες χάθηκαν το 1974;
Σας θυμίζω τον Τάσο Μάρκου με τους λίγους γενναίους που χάθηκαν στον Πενταδάκτυλο στις 14 Αυγούστου 1974

Phivos Nicolaides said...

@ Stav. Σταύρο μου, αυτοί που κατάλαβαν τι ακριβώς έκαμε ο Αυξεντίου, δεν μπορούν παρά να τον θυμούνται για πάντα με θαυμασμό και δέος. Όπως και όλους τους άλλους που αγωνίζονται για τα ιδανικά της ελευθερίας και όχι για το προσωπικό τους συμφέρον.
Λίγοι μεν, εκλεκτοί δε...

@ Γιάννης Δημ. Ευχαριστώ Γιάννη για τα καλά σου λόγια. Είναι καλό να θυμόμαστε και να παραδειγματιζόμαστε από πρότυπα, όπως είναι ο Αυξεντίου, ο Μάτσης ο Τάσος Μάρκου και οι άλλοι που έδωσαν τη ζωή τους για την πατρίδα.